افق کوروش و مسیر طلایی توسعه: چتر گسترده بر بازار خرده‌فروشی ایران

تیتر20 -  فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش، به عنوان بزرگ‌ترین بازیگر بازار خرده‌فروشی ایران، با گسترش‌ شبکه شعب به بیش از ۳۶۰۰ شعبه در 31 استان و 675 شهر، تاثیرات وسیعی بر اکوسیستم زنجیره تامین، جامعه و رفتار مصرف‌کنندگان داشته است. این موضوع، نه تنها برای این فروشگاه، بلکه برای نظام خرده‌فروشی کشور با وجود تنگناهای اقتصادی، یک اتفاق مثبت است.

رشد شعب افق کوروش و کسب عنوان بزرگ‌ترین فروشگاه زنجیره‌ای طی هفتمین سال متوالی، در حالی است که چند سال گذشته، فروشگاه های زنجیره ای، در حال درجا زدن در مسیر توسعه فیزیکی بودند. با این حال، رشد شعب طی کمتر از دو سال، قابل توجه بوده و اکنون این فروشگاه، حدود 95 درصدِ جمعیت شهری را پوشش می‌دهد.

اینک لیدر صنعت خرده‌فروشی، که توصیف مدیرعامل این مجموعه برای افق کوروش است، با اتخاذ راهبردها و سیاست‌های توسعه‌محور و عملیاتی‌سازی آنها، مسیر پیشرفت را هموارتر ساخته و افق روشنی برای سال‌های آینده ترسیم کرده است. 

شاه‌کلید موفقیت
فارغ از حضور گسترده‌ افق کوروش در قالب شعب و شهرهای متعدد، مواردی مانند رشد 86 درصدی سود خالص این شرکت در سال گذشته نسبت به سال قبل‌تر و کسب رتبه 34 در بین 100 شرکت برتر ایران (سال مالی 1401)، از نشانه‌های بارز حفظ و افزایش سودآوری و بازدهی مناسب، به عنوان هدف این مجموعه است. 

علاوه بر این خرید 60 درصد خانوارها از مجموع 25 میلیون خانواده در کشور از محصولات افق کوروش و برخورداری از حدود 18 هزار پرسنل، بیانگر گسترش سهم بازار قدرتمندترین سمبل فروشگاه‌ زنجیره‌ای و سهم آن در حوزه اشتغال‌زایی است. 

چابک‌سازی فرایندها با غلبه بر موانع اجرایی، ارتباط سیستمی با ذینفعان، تسهیل زنجیره تامین، بهبود روش‌های مدیریتی، توسعه نیروی انسانی و بهره‌مندی از تجربیات جهانی صنعت خرده‌فروشی با استفاده از الگو‌های بین‌المللی و بومی‌سازی آن متناسب با بازار ایران، شاه‌کلیدهای گشایش قفل رشد و توسعه افق کوروش طی یکی دو سال اخیر است. این اتفاق، بدون اتخاذ رویکرد توسعه‌گرا، در پهنه جغرافیای ایران، اعم از شهرهای بزرگ و مناطق کم‌برخوردار میسر نمی‌شد. رشد «متوازن» و «شتابان»، دو کلیدواژه این رویکرد توسعه‌محور است.

 
«متوازن»، به مفهوم تعداد گسترش شعب متناسب با نیاز، امکانات و فرهنگ کلان‌شهرها و شهرهای کوچک و نیز تسهیل دسترسی مشتریان به اقلام اساسی با تخفیف‌ مناسب است و «شتابان»، به معنای سرعت بخشیدن به سیستم توزیع و خرده‌فروشی در ارتباط با ذینفعان اعم از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کالاها در تمام استان‌هاست.

 
زنجیره تاثیرات: از بازار تا مشتریان
یکی از مهم‌ترین تاثیرات رشد شعب افق کوروش، افزایش رقابت در بازار خرده‌فروشی است. با حضور گسترده‌ این فروشگاه‌ها، رقابت میان خرده‌فروشان محلی و بزرگتر افزایش یافته است. این رقابت باعث شده فروشگاه‌های محلی، بهبود خدمات، کاهش قیمت‌ها و تنوع‌بخشی به محصولات را برای حفظ مشتریان لحاظ کنند. البته این امر بعضا به کاهش تنوع در بازارهای سنتی و حتی تعطیلی برخی فروشگاه‌های کوچک منجر شده است.

تاثیر دیگر، افزایش نیاز به بهینه‌سازی زنجیره تامین است. فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای تامین کالاها نیازمند سیستم لجستیک کارآمد هستند که کالاها را به سرعت از تولیدکنندگان به فروشگاه‌ها منتقل کنند. این نیاز به توسعه زیرساخت‌های لجستیکی در کشور منجر شده و بسیاری از شرکت‌های حمل‌ونقل و تامین‌کنندگان از این فرصت بهره‌ برده‌اند و اشتغال، افزایش یافته است. همچنین تلاش تولیدکنندگان داخلی برای تامین نیازهای فروشگاه‌های زنجیره‌ای، منجر به رشد تولید داخلی و حمایت از صنایع ملی شده است.

پیامد فرهنگی و اجتماعی گسترش شعب این است که فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش، با ارائه محصولات متنوع، به ترویج فرهنگ مصرف محلی کمک کرده‌اند و در برخی موارد، محصولات وارداتی باکیفیت موجب شده مشتریان با فرهنگ مصرف بین‌المللی آشنا شوند و انتظارات آنها از کیفیت کالاهای داخلی افزایش یابد.

 این موضوع می‌تواند به ارتقای استانداردهای مصرف در کشور منجر شود. همچنین گسترش شعب، الگوی خرید مردم را تغییر داده و آنها اکنون بیش از پیش، به خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای روی آورده‌اند. این تحولات، موجب کاهش وابستگی به بازارهای سنتی و به مرور زمان، تغییرات فرهنگی گسترده‌تر مانند تغییر در شیوه‌های خرید و مصرف شده است.

تغییر رفتار مشتریان، یکی دیگر از تاثیرات گسترش شعب این فروشگاه‌ زنجیره‌ای است. حضور گسترده شعب و تمایل مشتریان به خرید از آنها، مصرف‌کنندگان را به محصولات باکیفیت‌تر و با قیمت مناسب‌تر سوق داده است. این فروشگاه‌ با ارائه تخفیف‌های مناسب، اعتماد مشتریان را جلب کرده‌ و این موضوع، باعث شده فروشگاه‌های دیگر نیز برای ارتقای رضایت مشتریان، کیفیت محصولات با قیمت مناسب را مدنظر قرار دهند.