ضعف‌ها و توانمندی منطقه آزاد ارس چیست؟ / مغفول ماندن ظرفیت‌های ذاتی ارس

تیتر ۲۰- منطقه آزاد ارس یکی از بزرگ‌ترین مناطق آزاد در کشور است و از نظر وسعت نیز در رتبه اول قرار گرفته دارد. این منطقه با وسعت ۵۱۰۰۰ هکتاری در مرزهای شمالغرب کشور در راستای توسعه مبادلات تجاری با کشورهای شمالی ایجاد شد.

به دلیل اینکه با نخجوان در زون مرکزی جلفا، ارمنستان در زون نوردوز، جمهوری آذربایجان در زون خداآفرین همسایه است. همچنین از آنجایی که ظرفیت های زیادی در در حوزه‌های صنعت، کشاورزی، تجارت و گردشگری دارد با هدف جذب سرمایه‌گذاری و کمک به اقتصاد ملی راه‌اندازی شد.

در همین راستا سازمان منطقه آزاد ارس باید برای فرصت‌های اقتصادی، متناسب با ظرفیت‌های ذاتی ارس بسترسازی کند. این موضوع برای همگامی با اقتصاد منطقه‌ای و جهانی است تا در تجارت کشورهای منطقه سهمی پیدا کند. این امر ملزم جذب سرمایه‌گذاری با استفاده از قوانین موجود، تسهیل روند شکل‌گیری کسب و کارهای مولد و صادرات‌گرا و دیپلماسی سازمان منطقه آزاد انزلی با کشورهای همسایه است.

این منطقه تاکنون نتوانسته به اهداف تعیین شده جامه عمل بپوشاند. چراکه ظرفیت های صنعتی، تجاری و حتی گردشگری آن مغفول مانده است.

منطقه آزاد ارس تنها در حوزه کشاورزی توسعه خوبی پیدا کرده و امروز به هاب محصولات گلخانه‌ای کشور نیز تبدیل شده است.

به‌گونه‌ای که دشت  ۱۸۰۰ هکتاری گردیان به عنوان یکی از بسترهای تولید محصولات باغی، ظرفیت صادرات بالایی پیدا کرده است. مهم‌ترین بخشی که می‌تواند بسترساز خلق یک فرصت درآمدی برای سازمان منطقه آزاد ارس در حوزه کشاورزی باشد، توسعه بازاریابی بین‌المللی و سرمایه گذاری در ایجاد صنایع تبدیلی کشاورزی است.

ازاین‌رو در این فضا می‌تواند در مراکز نمایشگاهی بزرگ تعریف شود. بسیاری از تولیدات صنایع ارس، ازجمله برندهای مطرح جهانی هستند که دارای کیفیت و قیمت بسیار مناسب برای مصرف کننده داخلی می‌باشند،

منطقه آزاد ارس در بخش تجارت توفیقی حاصل نکرده است. در حالی که تنها مسیر زمینی مرتبط به اوراسیا از ایران است. نزدیکی به اروپا و کشورهایی مثل جمهوری آذربایجان، ارمنستان، نخجوان و ترکیه مزیت و بستر تجارت منطقه آزاد ارس محسوب می‌شود.

 یکی از اقدامات که می تواند به تحقق اهداف صادراتی کمک کند تکمیل زنجیره تامین آذربایجان‌شرقی و شمالغرب کشور است. این ظرفیت ها باید رویکرد اصلی منطقه آزاد برای جدب سرمایه‌گذاری‌های جدید صنعتی و تجاری باشد.

ارس می تواند به واسطه اینکه در مسیر «یک راه، یک کمربند» چین و کریدور شمال-جنوب قرار دارد به یکی از مراکز تخیله و بارگیری کالا در قالب کریدور ترانزیتی باشد.

اما در سیستم حمل و نقل کشور به صورت کلی و در سیستم حمل و نقل ارس به صورت خاص، ضعف ساختاری وجود دارد و آن ضعیف بودن تشکل‌های حمل و نقل و فرسودگی ناوگان‌های حمل و نقل کالا است.

وضعیت آب و هوای ارس و ظرفیت‌های کشاورزی ارس قابلیت مناسبی برای گردشگری این منطقه آزاد ایجاد کرده است. همچنین وجود اماکن گردشگری همچون کلیسای سنت استپانوس و ژئوپارک ارس در شهرستان جلفا، گردشگران داخلی و خارجی را به این منطقه جذب می کند. از این طریق می توان باعث جذب بیشتر گردشگر و سرمایه‌گذاران را فراهم کرد.

 تفاهم‌نامه ساخت پروژه پارک آبی، تفاهم‌نامه احداث شهربازی روباز، تفاهم‌نامه سرمایه‌گذاری احداث پروژه جزیره گردشگری و شرکت فعالان اقتصادی ارمنستان از جمله دستاوردهای اخیر این منطقه برای توسعه گردشگری بوده است.

پروژه جزیره گردشگری به مساحت ۲۷۰ هزار مترمربع با حداقل میزان سرمایه‌گذاری سه هزار میلیارد ریال از مهمترین پروژه‌هایی است که می‌تواند به جذب بیشتر سرمایه گذاران و گردشگران در این منطقه کمک کند. اما این مسأله به دلیل ضعف منطقه آزاد در معرفی ظرفیت‌های مغفول مانده است.