بانک‌های ایران، صاحب حداقل ۴۸۶همت زمین، ملک تجاری و مسکن

تیتر۲۰- آمارهای جدید بانک مرکزی از وضعیت اموال غیرمنقول 26 بانک تا پایان شهریورماه امسال بیانگر آن است که این بانکها جمعاً بیش از 486همت اموال غیرمنقول دارند که عمدتاً شامل زمین، مسکن، شعبه، واحدهای تجاری، اداری، باغ، کارخانه، واحدهای صنعتی و کشاورزی و هتل می‌باشد.

البته از بین 26 بانک، 4 بانک ارزش روز اموال غیرمنقول خود را به بانک مرکزی اعلام نکرده‌اند، بر همین اساس ارزش روز اموال 22 بانک 486هزار و 724 میلیارد تومان و ارزش دفتری 26 بانک 417 هزار و 616 میلیارد تومان گزارش شده است.

ارزش دفتری و روز اموال غیرمنقول بانک‌های اقتصادنوین، ایران‌زمین، ایران‌ونزوئلا، آینده، پارسیان، پاسارگاد، پست‌بانک، تجارت، توسعه صادرات، خاورمیانه، دی، رسالت، سامان، سپه، سرمایه، سینا، شهر، صادرات، صنعت و معدن، کارآفرین، کشاورزی، ملت، ملل، ملی و مهر و توسعه تعاون در این گزارش آمده است. اطلاعات بانک گردشگری هم منتشر شده است ولی اعداد آن مشکل دارد و خوانا نیست.

برخی بانک‌ها در توضیح وضعیت این اموال اعلام کرده‌اند که مورد نیاز بانک است و برای برخی دیگر هم قید کرده‌اند مشتری در مزایده برای اموال پیدا نشد! البته تعدادی هم به مازاد بودن اموال اشاره و تأکید کرده‌اند که این اموال به‌صورت قهری تحت مالکیت بانک در آمده است.

اما حضور پررنگ بانک‌ها در بنگاه‌داری و مخصوصاً در بخش زمین و مسکن درحالی همچنان ادامه دارد که از سال‌های قبل بر خروج از بنگاه‌داری بانک‌ها تأکیدات زیادی شده است.

"خروج بانکها از بنگاه‌داری" یکی از مطالبات مهم مقام معظم رهبری است که در ادوار مختلف به آن تأکید کرده‌اند و البته دولتمردان هم بر منطقی بودن این مطالبه اذعان داشته و دارند ولی هنوز این مطالبه محقق نشده است.

بنگاه‌داری بانک‌ها سالهاست نقل اکثر محافل است و انتقادات بخش‌های مختلف را به‌همراه داشته است چراکه به‌اعتقاد کارشناسان اقتصادی باید فعالیت‌های بانک‌ها از شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی جدا شود و بانک‌ها باید به بانک‌داری و تأمین منابع فعالان اقتصادی مشغول باشند نه اینکه مستقیماً به مسائل بنگاه‌های اقتصادی ورود کنند.

افزایش حجم انتقادات به این اقدام بانک‌ها موجب شده است بانک مرکزی در دوره‌های مدیریتی مختلف همواره بر ضرورت پرهیز از بنگاه‌داری بانک‌ها، تأکید داشته باشد، ولی با وجود این، آمارها نشان می‌دهد که فعالیت‌های بنگاه‌داری و سرمایه‌گذاری‌های مستقیم بانک‌ها در این مدت نه‌تنها کم نشده بلکه افزایش هم یافته و همین باعث شده است همواره در این حوزه پیکان انتقادات تند و تیز به‌سمت بانک‌داران نشانه برود.

کارشناسان اقتصادی با انتقاد از بنگاه‌داری بانک‌ها تأکید دارند که وظیفه اصلی بانک‌ها بانکداری است نه چیز دیگر و اگر وارد بنگاه‌داری می‌شود، معنی و مفهومش وجود فساد اقتصادی است؛ بنابراین اگر بانک‌ها که کارشان بانکداری است وارد فعالیت بنگاه‌داری شوند، با توجه به قدرت پولی که دارند می‌توانند در بازار انحصار را به وجود بیاورند و این خلاف مبانی علم اقتصاد است.

هرچند باید این نکته را هم مورد توجه قرار داد که بنگاه‌داری بانک‌ها از یک یا دو سال قبل شروع نشده است بلکه طبق اذعان بانکداران و اقتصاددان‌ها بنگاه‌داری بانک‌ها از سالهای پس از جنگ و دولت سازندگی آغاز شد و با تغییر دولت‌ها و تأسیس بانک‌های خصوصی این روند روز به روز تشدید شد و امروز به جایی رسیده است که طبق اذعان یکی از مسئولان نظام بانکی بسیاری از بانک‌ها بیش از نصف سرمایه پایه خود را به‌خلاف قانون بانک‌داری بدون ربا صرف خرید سهام یا به‌عبارتی شرکت‌داری می‌کنند، این رقم در بانک‌های خصوصی به‌مراتب بیشتر از بانک‌های دولتی است.

یک کارشناس اقتصادی در همین ارتباط می‌گوید: در هیچ کجای دنیا بانک‌ها بنگاهداری نمی‌کنند و وظیفه اصلی بانک در حوزه پولی است؛ لذا اگر بانک‌ها مثلاً وارد فعالیت‌های ساخت مسکن شوند یعنی خودشان شرکتی را تأسیس کنند که مسکن بسازد یا شرکتی تأسیس کنند که کالا‌های بخش مسکن را تولید کند این در واقع عدول از وظیفه بانکداری است و وظیفه بانک مرکزی این است که جلوی فعالیت‌های دلالی و واسطه‌گری بانک‌ها را بگیرد. اگر هر بانکی وارد فعالیت‌های بنگاه‌داری شود، در هر صنعتی و هر بخشی چه کشاورزی چه خدمات، می‌تواند اقتصاد یک کشور را دچار عدم تعادل کند. یکی از اشکالات سیستم بانکی این است که اگر به‌عنوان مثال وامی را به یک بنگاهی دادند و آن بنگاه نتوانست تعهداتش را انجام بدهد اینها مالکیت آن بانک را به‌عهده می‌گیرند در حالی که باید بنگاه را به فروش بگذارند و مطالبات خود را وصول کنند و وارد بنگاهداری نشوند.

با توجه به جزء "2ـ1" بند "ط" تبصره "16" قانون بودجه سال 1402 مبنی بر انتشار اطلاعات مربوط به اموال غیرمنقول به‌تفکیک هریک از بانک‌ها، اطلاعات بانک‌هایی که آمار مربوط را به بانک مرکزی ارسال نموده‌اند، منتشر شده است.

بانک مرکزی البته تأکید می‌کند که حسب الزام قانون فوق اطلاعات مربوط رأساً توسط بانک‌های عامل تهیه و توسط بانک مرکزی منتشر می‌شود و مسئولیت صحت اطلاعات فوق به‌عهده بانک‌های عامل می‌باشد، همچنین با توجه به انتشار اولیه آمار فوق برخی موارد به‌صورت کامل ارائه نشده‌اند که به‌مرور زمان تکمیل می‌گردند.

بانک تجارت چقدر ملک دارد؟/ اکثر اموال در حال استفاده توسط بانک است

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک تجارت تا پایان شهریورماه 1،210،739،646،251،620 ریال (121 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول این بانک 1،250،251،937،328،960 ریال (125 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است، کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک تجارت؛ عملیاتی (درحال استفاده توسط بانک با وضعیت بهره‌برداری منازل سازمانی و شعبه) اعلام شده است،

ضمن اینکه کاربری برخی از این اموال زمین، مستغلات مسکونی و آپارتمان‌ها، صنعت (کارخانه، کارگاه و تجهیزات، صنعت کشاورزی (باغات و مزارع، دامپروری و دامداری) اعلام شده است.

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک توسعه صادرات تا پایان شهریورماه 669،342،760،227 ریال (66.9 میلیارد تومان) اعلام شده است. برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول این بانک 919،236،315،321 ریال (91.9 میلیارد تومان) اعلام شده است. کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک توسعه صادرات اداری، زمین، مسکونی، کارخانه و تجهیزات، تجاری و باغ اعلام شده است.

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک خاورمیانه تا پایان شهریورماه 19،386،608،712،998 ریال (1938 میلیارد تومان) اعلام شده است. برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول این بانک 20،214،901،802،995 ریال (2 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک خاورمیانه تجاری، اداری، مسکونی و سایر با وضعیت بهره‌برداری شعبه، ستاد و سایر اعلام شده است.

ارزش اموال غیرمنقول دی، رسالت و سامان چقدر است؟

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک دی تا پایان شهریورماه 71،613،159،489،077 ریال (7.1 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول این بانک 183،363،806،557،773 ریال (18.3 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک دی تجاری ـ اداری، تجاری، پارکینگ، تجاری مسکونی، مسکونی، خدماتی اداری و زمین با وضعیت بهره‌برداری شعبه، ستاد و سایر گزارش شده است.

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک رسالت تا پایان شهریورماه 26،821،614،852،943 ریال (2.6 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول 56،568،486،618،617 ریال اعلام شده است. کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک رسالت تجاری، اداری، مسکونی و زمین با وضعیت بهره‌برداری ستاد، منازل سازمانی و سایر اعلام شده است.

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک سامان تا پایان شهریورماه 98،604،098،220،619 ریال (9.8 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. بانک سامان برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول این بانک را همانند ارزش دفتری 98،604،098،220،619 ریال (9.8 هزار میلیارد تومان) اعلام کرده است. وضعیت کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک سامان تجاری، اداری، زمین و مسکونی با وضعیت بهره‌برداری شعبه، ستاد و استیجاری اعلام شده است.

کاربری اموال غیرمنقول بانک سپه چیست؟

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک سپه تا پایان شهریورماه 329،676،848،489،345 ریال (32.9 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است و برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول این بانک تقریباً معادل ارزش دفتری گزارش شده است. اکثر اموال غیرمنقول این بانک با کاربری تجاری، مسکونی، اداری و پارکینگ با وضعیت بهره‌برداری استیجاری، منازل سازمانی و شعبه اعلام شده است.

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک سرمایه تا پایان شهریورماه 30،795،989،389،098 ریال (3 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. بانک سرمایه در توضیح برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول خود تأکید کرده برخی موارد فاقد ارزیابی روز اعلام شده است، با این حال برآورد روز اموال غیرمنقول این بانک تا پایان شهریور 177،827،552،765،111 ریال (17.7 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است.

کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک سرمایه زمین، آپارتمان مسکونی، تجاری، باغ، گاراژ، مغازه، کارگاه، باغ و ویلا اعلام شده است. برخی از این اموال دارای موانع حقوقی و حکم توقیف می‌باشند، برخی دیگر هم به مزایده گذاشته شده‌اند  ولی متقاضی خرید نداشتند، جالب اینجاست که اکثر اموال متقاضی خرید نداشتند.

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک سینا تا پایان شهریورماه 71،586،459،379،556 ریال (7.1 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. بانک سینا برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول را همانند ارزش دفتری 71،586،459،379،556 ریال (7.1 هزار میلیارد تومان) اعلام کرده است. کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک سینا زمین، مسکونی، تجاری و اداری می‌باشد. وضعیت بهره‌برداری این اموال عبارت است از شعبه، منازل سازمانی، ستاد و سایر.

کاربری اموال بانک شهر؛ از تجاری تا اقامتی تفریحی

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک شهر تا پایان شهریورماه 534،642،938،498،859 ریال اعلام شده است. بانک شهر برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول خود را گزارش نکرده است، اکثر این اموال نیز با کاربری تجاری، اقامتی تفریحی، کارگاهی، انبار و مسکونی می‌باشد وضعیت بهره‌برداری این اموال نیز شعبه و سایر گزارش شده است. در توضیحات اکثر آنها این‌طور‌ آمده‌ است؛ "به‌عنوان دارایی ثابت در فرایند فروش نمی‌باشد."، برای برخی دیگر هم در توضیحات آمده است که در مزایدات عرضه شده یا درحال اقاله است.

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک صادرات تا پایان شهریورماه 172،489،544،972،128 ریال (17.2 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول این بانک 549،836،585،123،424 ریال (54.9هزار میلیارد تومان) اعلام شده است.

کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک صادرات تجاری، مسکونی، مسکونی ـ تجاری، بانک با وضعیت بهره‌برداری شعبه و ستاد و منازل سازمانی اعلام شده است. در توضیحات اکثر اموال این بانک آمده است در حال بهره‌برداری توسط بانک و فعال می‌باشد، برای برخی هم این‌طور آمده است؛ "مازاد غیرقابل فروش ـ رفع موانع فروش و طرح در مزایده"، بانک صادرات البته در توضیحات برخی اموال با کاربری مسکونی، تجاری، باغ، دامداری و صنعتی این‌طور توضیح داده است؛ "مازاد غیرقابل فروش ـ رفع موانع فروش و طرح در مزایده"، نکته اینجاست که اکثر اموال مازاد این بانک هم به‌صورت قهری در اختیار بانک درآمده است.

گزارش وضعیت اموال بانکهای صنعت‌ومعدن، کارآفرین و کشاورزی

بانک صنعت‌ومعدن در توضیح برآورد ارزش دفتری اموال غیرمنقول خود تأکید کرده است؛ "برخی اموال فاقد سابقه دفتری بوده است."، با این حال ارزش دفتری اموال این بانک تا پایان شهریورماه 835،557،466،460 ریال (83.5 میلیارد تومان) اعلام شده است، ضمن اینکه ارزش روز این اموال نیز 5،897،628،647،191 ریال (589 میلیارد تومان) گزارش شده است. کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک صنعت‌و‌معدن مسکونی ـ تجاری، اداری ـ تجاری، تجاری، شعبه، فرهنگی آموزشی و ورزشی می‌باشد.

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک کارآفرین تا پایان شهریورماه 63،858،089،829،316 ریال (6.3 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. این بانک برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول خود را 172،199،942،259،193 ریال (17.2 هزار میلیارد تومان) اعلام کرده است. کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک کارآفرین مسکونی، زمین، مسکونی ـ تجاری، تجاری، اداری می‌باشد. وضعیت بهره‌برداری این اموال عبارت است از شعبه و سایر.

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک کشاورزی تا پایان شهریورماه 314،140،731،030 ریال (31.4 میلیارد تومان) اعلام شده است. بانک کشاورزی برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول خود را اعلام نکرده است. وضعیت کاربری این بانک تجاری، مسکونی، اداری، گاراژ و زمین می‌باشد. وضعیت بهره‌برداری برای تمام اموال استیجاری اعلام شده است.

 اعداد در گزارش بانک گردشگری مشکل دارد. کاربری اکثر اموال بانک گردشگری تجاری، زمین، مسکونی، مزارع با وضعیت بهره‌برداری شعبه و سایر اعلام شده است.

بانک ملت چقدر ملک دارد؟/ کاربری اموال چیست

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک ملت تا پایان شهریورماه 236،379،790،974،564 ریال (23.6 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. این بانک برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول خود را همانند ارزش دفتری 236،379،790،974،564 ریال (23.6 هزار میلیارد تومان) اعلام کرده است. کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک ملت تجاری، شعبه، بلااستفاده، تجاری ـ مسکونی، مسکونی اعلام شده است. وضعیت بهره‌برداری این اموال عبارت است از شعبه، استیجاری، منازل سازمانی و ستاد. در توضیحات این اموال آمده است که اکثراً یا درحال مزایده و یا درحال استفاده هستند.

ارزش دفتری اموال غیرمنقول مؤسسه اعتباری ملل تا پایان شهریورماه 176،379،029،335،026 ریال (17.6 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. این بانک برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول خود را 398،523،586،169،125 ریال (39.8 هزار میلیارد تومان) اعلام کرده است. کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک ملل تجاری، زمین، تجاری ـ مسکونی، تالار، ساختمان و سهام با وضعیت بهره‌برداری شعبه، استیجاری، ستاد و سایر اعلام شده است.

 ارزش اموال بانک ملی/ از کاربری تجاری تا دامداری و هتل

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک ملی تا پایان شهریورماه 840،002،009،459،668 ریال (84 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول این بانک 956،431،934،418،373 ریال (95.6 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک ملی تجاری ـ مسکونی، خانه ویلایی، پاساژ، صنعتی تولیدی، کارخانه، آپارتمان مسکونی، دامداری، هتل و مغازه اعلام شده است.

وضعیت بهره‌برداری این اموال عبارت است از شعبه، ستاد و سایر. بانک ملی در توضیحات اموال غیرمنقول آورده است؛ "قابل واگذاری ـ متصرفدار ـ موضوع ارزیابی و عرضه از طریق مزایده استانی یا سراسری در دستور کار قرار دارد"، "قابل واگذاری ـ متصرفدار ـ با توجه به اینکه "موانع واگذاری / مستندات مربوطه اخیراً تکمیل / رفع گردیده موضوع فروش تا حصول نتیجه در دستور کار قرار دارد"، غیر قابل واگذاری ـ تخلیه ـ موضوع اقاله ملک به مالک قبلی در حال بررسی و اقدام می‌باشد".

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک مهر ایران تا پایان شهریورماه 38،698،131،812،853 ریال (3.8 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است، برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول همانند ارزش دفتری 38،698،131،812،853 ریال (3.8 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است. کاربری اکثر اموال غیرمنقول بانک مهر ایران شعبه، مسکونی و تجاری با وضعیت بهره‌برداری شعبه، ستاد و سایر می‌باشد، در توضیحات تمام این اموال قید شده است که مازاد نمی‌باشند.

ارزش دفتری اموال غیرمنقول بانک توسعه تعاون تا پایان شهریورماه 20،745،583،121،263 ریال (2 هزار و 74 میلیارد تومان) اعلام شده است. برآورد ارزش روز اموال غیرمنقول همانند ارزش دفتری 23،732،496،355،313 ریال (2.3 هزار میلیارد تومان) اعلام شده است./تسنیم