سه راه طلایی برای شاد کردن دل دیگران

تیتر20- یکی از نشانه‌های بارز دین اسلام، توجه ویژه به روابط اجتماعی و اهتمام به همدلی و کمک به دیگران است. آموزه‌های اسلامی، ایمان را تنها در عبادات فردی خلاصه نکرده‌اند، بلکه پیوند عمیقی میان ایمان و رفتارهای نیک اجتماعی برقرار کرده‌اند. یکی از مصادیق روشن این نگرش، احادیثی است که بر لزوم یاری مؤمنان نسبت به یکدیگر تأکید می‌کنند؛ احادیثی که بر آنند تا جامعه‌ای سرشار از محبت، همکاری و مسئولیت‌پذیری بسازند.

امام صادق علیه‌السلام می‌فرماید «مِنْ أَحَبِّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِدْخَالُ السُّرُورِ عَلَى أَخِیهِ الْمُؤْمِنِ مِنْ إِشْبَاعِ جَوْعَتِهِ‏ أَوْ تَنْفِیسِ‏ کُرْبَتِهِ أَوْ قَضَاءِ دَیْنِهِ»؛ یعنی از جمله دوست داشتنی‌‌ترین اعمال نزد خدای متعال، شادی رسانیدن به مؤمن است و سیر کردن او از گرسنگی، یا رفع گرفتاری او یا پرداخت بدهی‌اش.

این جمله به‌خوبی نشان می‌دهد که عبادات اجتماعی، چقدر نزد پروردگار ارزشمندند. شادی دادن به مؤمن، تنها یک احساس نیست، بلکه نوعی عمل دینی و قربت‌ساز محسوب می‌شود. این شادی ممکن است گاهی با یک کلمه محبت‌آمیز محقق شود، و گاهی با گشودن گره‌ای از زندگی دیگران.
سپس حضرت سه مصداق از این شادی‌رسانی را ذکر می‌کنند که هرکدام نماینده بخشی از نیازهای انسانی‌اند: «سیر کردن گرسنه»، «رفع گرفتاری» و «پرداخت بدهی». سیر کردن گرسنه تنها یک کمک جسمی نیست، بلکه معنای آن، حمایت از کرامت انسانی و نجات از تحقیر فقر است. گرسنگی، مظهر فقر شدید است و سیر کردن گرسنه، از بین بردن یکی از دردناک‌ترین رنج‌های انسان است. رفع گرفتاری یا «تَنْفِیسِ‏ کُرْبَتِهِ» به ما یادآوری می‌کند که حتی گره‌گشایی از نگرانی‌های روحی و روانی افراد، عبادتی مقبول است. «کرب»، به معنای گرفتاری شدید و اندوه فراگیر است و «تنفیس» به معنای گشودن و سبک‌کردن آن گرفتاری است.

همچنین، «پرداخت بدهی» نمادی از حفظ آبروی مؤمن است، زیرا بدهکاری، انسان را به زانو درمی‌آورد و گاه موجب ذلت اجتماعی می‌شود. بنابراین، این حدیث ما را دعوت می‌کند تا نه‌تنها با فقرا همدردی کنیم، بلکه برای برطرف کردن گرفتاری‌های دیگران، پیش‌قدم شویم و در حد توان، دست یاری دراز کنیم./تسنیم