مناطق آزاد ایران؛ از معافیت‌های گمرکی تا پیشران توسعه ملی

تیتر20- کمال ابراهیمی کاوری کارشناس مناطق آزاد تجاری در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در چشم‌انداز ۲۰ ساله توسعه کشور، مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی جایگاهی کلیدی و چندوجهی یافته‌اند؛ نقشی که فراتر از کارکردهای سنتی این مناطق در قالب واردات، معافیت‌های گمرکی یا جذابیت‌های مقطعی سرمایه‌گذاری تعریف شده است.

وی افزود: امروز مناطق آزاد به‌عنوان پیشران‌هایی برای توسعه منطقه‌ای، تسهیل تجارت بین‌الملل، تولید صادرات‌محور، و ایجاد پیوندهای راهبردی با اقتصاد جهانی شناخته می‌شوند.

ابراهیمی کاوری بیان کرد: با توجه به ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی ایران، به‌ویژه در حوزه هم‌مرزی با ۱۵ کشور، دسترسی به آب‌های آزاد، موقعیت ترانزیتی و قرارگیری در مسیر کریدورهای بین‌المللی، مناطق آزاد می‌توانند نقشی راهبردی در تقویت دیپلماسی اقتصادی، افزایش صادرات غیرنفتی و تنوع‌بخشی به درآمدهای ارزی ایفا کنند. اما برای تحقق این نقش در افق ۲۰ ساله، تغییر در نگاه راهبردی به سیاست‌گذاری، مدیریت، سرمایه‌گذاری زیرساختی، و تعاملات منطقه‌ای امری ضروری است.

کارشناس مناطق آزاد تجاری افزود: مناطق آزاد باید به هاب‌های نوآوری، فناوری‌های نوین، شرکت‌های دانش‌بنیان و خدمات پیشرفته تبدیل شوند؛ یعنی از فضای سنتی تجاری فاصله گرفته و در مسیر رقابت‌پذیری بین‌المللی قرار گیرند. این هدف مستلزم توسعه زیرساخت‌های هوشمند، جذب سرمایه‌های فناورانه، حمایت از استارتاپ‌ها و تربیت نیروی انسانی تخصص‌محور است. همچنین پیوند مؤثر این مناطق با اقتصاد ملی باید تقویت شود تا نقش آن‌ها در زنجیره تأمین کشور و توزیع متوازن ثروت منطقه‌ای پررنگ‌تر شود.

وی یادآور شد: چشم‌انداز ۲۰ ساله حکایت از آینده‌ای دارد که در آن مناطق آزاد نه حاشیه‌های منفعل، بلکه مراکز فعال و تعیین‌کننده در جغرافیای اقتصادی کشور هستند؛ مناطقی که با نگاه فرامرزی، عملکرد صادراتی و تعامل با اقتصاد جهانی، موتور محرک توسعه ملی محسوب می‌شوند. در این مسیر، بازتعریف قوانین، تحول در شیوه‌های مدیریتی، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و تعامل سازنده با کشورهای منطقه می‌تواند به مناطق آزاد ایران جایگاهی تازه در نظام اقتصادی جهانی ببخشد.

ابراهیمی کاوری در پایان گفت: تحقق این آینده نیازمند اراده‌ای ملی، برنامه‌ریزی بلندمدت و بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی در کنار تجربه‌های بین‌المللی است؛ چشم‌اندازی که با حرکت مستمر و هوشمندانه، می‌تواند مناطق آزاد را به محور توسعه پایدار، اشتغال‌زا و رقابت‌پذیر کشور بدل سازد./خبرگزاری مهر