از خط نورد تا میدان گاز: نقشه راه بهره وری فولاد مبارکه

تیتر20- شرکت فولاد مبارکه اصفهان به‌ عنوان یکی از پرچم داران تولید فولاد در منطقه و نماد صنعتی ایران، در مجمع عمومی سالیانه سال مالی ۱۴۰۳ نه‌ تنها عملکرد مالی و صادراتی قابل‌ توجهی را به ثبت رساند، بلکه با ارائه گزارشی دقیق از پروژه‌ های توسعه ‌ای، رکوردهای حمل ‌و نقل، و چالش‌ های انرژی، تصویری روشن از مسیر افزایش بهره ‌وری خود ارائه داد.

 آنچه در این میان اهمیت دارد، بررسی ساز و کارهای مؤثر بر افزایش بهره ‌وری در این شرکت عظیم صنعتی است، از بهره‌ برداری از ظرفیت ‌های موجود گرفته تا ورود به حوزه انرژی برای حفظ پایداری تولید.

سعید زرندی مدیر عامل این شرکت، در مجمع سالیانه اعلام کرد که نرخ بهره‌ برداری از ظرفیت نصب ‌شده تولیدی فولاد مبارکه به ۶۰ درصد رسیده است. این شاخص اگرچه هنوز با ظرفیت کامل فاصله دارد، اما نشان از تلاش فولاد مبارکه برای استفاده بهینه از زیرساخت‌ های موجود دارد. به ‌ویژه در شرایطی که محدودیت‌ های انرژی و سیاست‌ های غیرپیش‌ بینی ‌پذیر اقتصادی، بازدهی واحدهای صنعتی را تهدید می ‌کنند، حفظ و ارتقای این نرخ بهره ‌برداری می‌ تواند ضامن پایداری و رشد بلند مدت باشد.

یکی از نشانه‌ های بارز افزایش بهره ‌وری در فولاد مبارکه، تمرکز این شرکت بر تولید محصولات پوشش‌ دار، گالوانیزه و سرد نورد شده است. محصولاتی که نسبت به فولاد خام، سودآوری بالاتری دارند و نقش مهمی در توسعه صنعتی کشور دارند. رشد ۴۰ درصدی تولید محصولات سرد و پوشش ‌دار، افزایش ۲۱ درصدی تولید محصولات گرم و رشد ۹ درصدی تختال در سال ۱۴۰۳ نشان می ‌دهد که فولاد مبارکه با نگاه استراتژیک، ظرفیت تولیدی خود را در مسیر بیشترین بازده اقتصادی هدایت کرده است.

یکی دیگر از ابعاد بهره‌ وری در فولاد مبارکه، بهره ‌گیری حداکثری از ظرفیت ‌های لجستیکی است. ثبت رکورد حمل ۸ میلیون و ۵۰۴ هزار تن محصول از طریق جاده و ریل، علاوه ‌بر بهبود تحویل به موقع، به کاهش هزینه ‌های انبارداری و افزایش گردش موجودی کمک می ‌کند. در واقع، بهره ‌وری حمل ‌و نقل، به ‌ویژه در صنایع سنگین مانند فولاد، نقشی کلیدی در زنجیره ارزش و سود آوری شرکت ایفا می ‌کند.

فولاد مبارکه در مسیر بهره‌ وری، نگاه ویژه ‌ای به سرمایه ‌گذاری در پروژه‌ های توسعه ‌ای دارد. پروژه نورد گرم ۲ با ظرفیت سالانه ۴.۲ میلیون تن، در کنار پروژه نورد سرد پیوسته و اسیدشویی با ظرفیت ۲ میلیون تن، و پروژه ورق آلیاژی و خط تولید کلاف رنگی برای لوازم خانگی، همگی بیانگر راهبردی هستند که بر ارتقای کیفی محصولات، افزایش تنوع تولید، و حرکت به ‌سوی محصولات پیشرفته و صادرات‌ پذیر استوار است. تحقق این پروژه‌ها تا سال ۱۴۰۷ می ‌تواند جهش بزرگی در شاخص بهره‌وری کل شرکت ایجاد کند.

یکی از اصلی‌ ترین چالش‌ های بهره‌ وری فولاد مبارکه در سال ۱۴۰۳، بحران انرژی بود. طبق گزارش مدیرعامل، سهم انرژی در هزینه تمام‌ شده تولید از ۱۰ درصد در سال قبل به ۲۷ درصد در سال جاری افزایش یافته است. این افزایش شدید، در کنار کاهش تولید در برخی محصولات به دلیل محدودیت‌ های گاز و برق، ضرورت تغییر راهبرد را روشن کرده است.

در پاسخ به این تهدید، فولاد مبارکه قدم در راهی غیرمتعارف اما ضروری گذاشته: ورود به حوزه اکتشاف و استخراج گاز. ایجاد یک میدان گازی اختصاصی با سرمایه ‌گذاری مستقیم، نه ‌تنها از وابستگی به شبکه ‌های ناکارآمد ملی می‌ کاهد، بلکه با تضمین دسترسی پایدار به انرژی، بهره ‌وری تولید را در بلندمدت حفظ می ‌کند. این تصمیم هرچند خارج از تخصص اصلی شرکت است، اما بیانگر درک راهبردی از مفهوم "بهره ‌وری پایدار" در فضای پرریسک اقتصادی ایران است.

کاهش تولید ۲ میلیون تنی آهن اسفنجی و افت محسوس در تختال و کلاف گرم، در کنار شکایت فولاد مبارکه از قیمت ‌گذاری گاز در دیوان عدالت اداری، همه حاکی از آن است که بهره ‌وری صنایع بزرگ، در گرو اصلاح سیاست‌ های انرژی و قیمت‌ گذاری است. اگرچه شرکت‌ ها می‌ توانند با ابتکار، بخشی از این فشار را مدیریت کنند، اما در نهایت دولت باید با رویکرد حمایتی و شفاف، زمینه ‌ساز ثبات تولید و کاهش هزینه‌ ها شود.

افزایش بهره ‌وری در فولاد مبارکه تنها یک هدف درون‌ سازمانی نیست، بلکه راهبردی برای بقا و رشد در محیطی پیچیده، پرتلاطم و پرمحدودیت است. از توسعه پروژه ‌های صنعتی عظیم تا ورود به تأمین انرژی، و از بهبود ساختار حمل ‌و نقل تا تمرکز بر محصولات با ارزش افزوده، فولاد مبارکه نشان داده که می‌ توان حتی در دل چالش ‌ها، بهره‌ وری را ارتقا داد.

اما پایداری این مسیر نیازمند اصلاح سیاست‌ های کلان، ثبات اقتصادی، و حمایت عملی از تولید ملی است. اگر این پیش‌ نیازها فراهم شود، فولاد مبارکه می ‌تواند به الگویی پایدار از بهره ‌وری هوشمندانه در صنعت ایران تبدیل شود.