تیتر20- «پول خوشبختی نمیآورد»... این یکی از جملات کلیشهای است که در فیلمفارسیهای قدیمی یا حتی نسخههای خارجی فیلمهای هالیوودی و هندی بهوفور شنیده میشود. اما در شرایط کنونی که زندگی میکنیم، با سختتر شدن وضع اقتصادی و تورمهای فزاینده، این باور کمکم در ذهنمان ریشه گرفته که پول خوشبختی میآورد و هرچقدر مقدار آن بیشتر باشد، خوشبختی بهتر و کاملتر خواهد بود. روند مصرفگرایی دنیای امروز نیز در این باور بیتأثیر نبوده است.
بیشتر مردم تصور میکنند میتوان با خرید کالاهای لوکس خوشبخت بود. البته نمیتوان این حقیقت را انکار کرد که از پول بهعنوان ابزاری برای خوشحالکردن خودمان استفاده میکنیم. یکی از کاربردهای پول برای خوشحالکردن خودمان، همان خریدکردن است. هیچکدام از ما دقیقا نمیدانیم چرا وقتی پول نمیتواند خوشحالی بهبار بیاورد، خریدکردن اینقدر احساس خوبی به ما میدهد.
رشد چنین باورهایی فقط مختص ایران نیست، در کشورهای بحرانزده اروپایی، آمریکایجنوبی یا آسیایی این سوال همیشه وجود دارد؛ آیا پول شادیآور است؟ منظور این است که گاهی بهخرید یکجفت کفش دیگر، یک کت تازه یا گرمکن ورزشی مارکدار احتیاجی نداریم، اما شدیدا احساس میکنیم باید بهخودمان برسیم. در این زمینه دو کارشناس بازاریابی بهسوالات متداول این حوزه پاسخ دادهاند.
خوشحالی لحظهای و عمیق از خرج پول
«مایکل نورتون» یکی از استادان مدیریت اقتصادی در دانشکده بازاریابی هاروارد و مولف کتاب «پول خوشحال: دانش هوشمندانه خرجکردن» میگوید: هنگام خرید وسایل برای خودمان میتوانیم در همان لحظه احساس خوبی بهدست بیاوریم، اما صرف پول برای شرکت در رویدادها و کسب تجربه رابطه گستردهتر و عمیقتری با کل مفهوم خوشحالی یا خوشبختی دارد.
تحقیقات نورتون نشان میدهد، برای فردی که سالانه ٧٥هزار دلار درآمد دارد و تقریبا همین میزان برای برطرفکردن نیازهای اصلیاش هزینه میکند، رابطه میان پول و خوشحالی ضعیف میشود. مثلا اگر فرد بهجای ٧٥هزار دلار، ١٥٠هزار دلار درآمد داشته باشد، میتواند خانهای بهتر و بزرگتر بخرد.
نورتون ادامه میدهد: ممکن است از خانهای که میخرید، بیشتر خوشتان بیاید اما این امر در میزان رضایت شما از زندگیتان تاثیری نخواهد داشت. این خوشحالی لحظهای است. او خوشحالی لحظهای را با خوردن فستفود مقایسه میکند؛ میدانیم که درنهایت این غذا برایمان ضرر دارد اما نمیتوانیم طعم خوش آن را هنگام خوردن کتمان کنیم.
درمان غم با ولخرجی!
بهگفته «مارگارت ملوی» خرید اشیا و کالا احساسات ما را بهطور لحظهای بهبود میدهد. این استادیار رشته بازاریابی در دانشگاهایالتی «پن» در آمریکا میگوید: تحقیقات نشان دادهاند، افرادی که بدون برنامه برای خرید به فروشگاههای بزرگ میروند، اغلب زمانی که ناراحت هستند این کار را انجام میدهند یا در کل افرادی افسرده هستند. خرید کردن خیلی سریعتر از هزینهکردن پول برای تجربه یک رویداد خوب (مانند ماساژدرمانی یا شامی با دوستان) تاثیرگذار است، زیرا برای یک رویداد خوب باید برنامهریزی کرد. این امر بهطور کامل نشان میدهد، چرا برای خرید کالا بیش از دستیابی به یک تجربه خوب، هزینه میکنیم. اما به گفته کارشناسان، اگر واقعا بخواهیم بیشترین لذت را از پولمان ببریم، باید خرید کالا و وسایل را با تجربهکردن رویدادهایی مانند تعطیلات یا یک بازی دستجمعی با خانواده یا دوستان، عوض کنیم. نورتون میگوید: چون در تجربیات افراد کسان دیگری سهیم میشوند، خوشحالی فرد افزایش مییابد. بنابراین تصمیمگیری درباره شیوه خرجکردن پول برای مدت زمان بیشتر با افراد دیگر (حتی غریبهها) میتواند به احساس خوشحالی و سلامت بیشتری منجر شود.
شادی خرجکردن برای دیگران
شاید تصور کنید که نمیتوانید هزینه کارگر برای تمیزکردن خانهتان را تقبل کنید. اما اگر هر روز دوبار ٥ دلار برای قهوهای آماده بپردازید (یا روزانه ٣٠هزار تومان برای ناهار آماده بپردازید)، بهطور هفتگی
٥٠ دلار (١٥٠ هزارتومان) برای قهوه میپردازید. اگر این هزینه را بکاهید، میتوانید با پسانداز آن فردی را برای تمیزکردن خانهتان استخدام کنید. بنابراین مدت زمان آزاد بیشتری در تعطیلات خواهید داشت تا با خانواده و دوستانتان وقت بگذرانید.
او در اینباره میگوید: مطالعاتم نشان دادند، هنگامی که افراد پول را برای یکدیگر خرج میکنند، احساس بهتری دارند. ممکن است حتی پرداخت شهریه مدرسه فرزندتان هم برایتان خوشحالی ایجاد کند زیرا بهطور ذهنی آن را به یک هدیه تعبیر میکنید. بنابراین از پول خرج کردن نترسید. اما آن را برای گذراندن شبی با دوستان یا یک ناهار خوشایند صرف کنید تا اینکه برای خوشحالی بزرگتری سرمایهگذاری کرده باشید.
منبع:روزنامه شهروند