اقدامات اساسی بانک دی در بهبود شاخص‌های اقتصادی / پازل سه‌گانه ثبات؛ بانک دی، از هشدار به اطمینان رسید 

تیتر 20- طی ماه‌ها و هفته‌های اخیر، خصوصاً بعد از انحلال بانک آینده، نام بانک دی و چهار بانک دیگر، به‌عنوان بانک‌های‌ ناتراز و در معرض هشدار بانک مرکزی اعلام شد که به‌دلیل کفایت سرمایه پایین و تراز منفی، زیر ذره‌بین ناظران بانکی قرار داشتند. بااین‌حال، روند مثبت عملکرد بانک دی، مسیر را تغییر داده است. این بانک، با اصلاحات ضربتی در ساختار مالی و اعتباری، اکنون در آستانه ورود به جمع بانک‌های تراز است؛ موضوعی که معاون تنظیم‌گری و نظارت بانک مرکزی نیز آن را تأیید کرده است.

تغییر مسیر بانک دی به سمت بانک تراز، حاصل تصمیم‌های دقیق و پرشتاب در حوزه‌های پولی، تسهیلاتی و درآمدی بانک است که در چند محور کلیدی از جمله حذف کامل اضافه‌برداشت از بانک مرکزی، کاهش چشمگیر نسبت NPL و رشد درآمدهای مشاع، خود را نشان داده‌اند.

حذف اضافه‌برداشت؛ بازگشت انضباط پولی
در ماه‌هایی که برخی بانک‌ها، هنوز با اتکای سنگین به خطوط اعتباری بانک مرکزی به حیات نقدینگی خود ادامه می‌دادند، بانک دی با تصمیم سخت اما حیاتی، اضافه‌برداشت خود را به صفر رساند. این اقدام، به معنای احیای انضباط پولی و توقف چرخه استقراض کوتاه‌مدت از بانک مرکزی است که معمولاً هزینه مالی بالایی دارد و نشانه کمبود نقدینگی مزمن در بانک‌هاست.

صفر شدن اضافه‌برداشت، نتیجه مدیریت هوشمند منابع و مصارف و هم‌جهت بودن سیاست سپرده‌گیری با توان تسهیلات‌دهی است. حاصل این انضباط تازه، کاهش هزینه تأمین منابع و بهبود ساختار ترازنامه بانک است. این امر، مقدمه جدی برای ورود به فهرست بانک‌های تراز محسوب می‌شود.

کاهش NPL؛ نشانه بلوغ اعتباری
دومین محور اصلاحی، به حوزه تسهیلات و کیفیت دارایی‌ها بازمی‌گردد. طبق اظهارات فرشاد محمدپور، معاون تنظیم‌گری و نظارت بانک مرکزی، نسبت تسهیلات غیرجاری به کل تسهیلات پرداختی (NPL) در بانک دی، طی ماه‌های اخیر، حدود پنج تا شش درصد کاهش یافته است.

این دستاورد، در شرایطی کسب شده که حجم تسهیلات پرداختی بانک، رشد قابل‌توجهی داشته است. کاهش همزمان NPL با رشد تسهیلات، نشان می‌دهد بانک دی، با اصلاح فرایند اعتبارسنجی، وصول مطالبات معوق و رعایت بهداشت اعتباری، موفق شده کیفیت دارایی‌های خود را ارتقا دهد.

مدیریت بانک با تفکیک دقیق بین بدهکاران خوش‌سابقه و بدهکاران پرریسک، ریسک نکول را به‌طور چشمگیری کاهش داده است. این روند، علاوه بر اثرگذاری مالی، جایگاه بانک را نزد نهادهای ناظر و مشتریان سازمانی بهبود بخشیده است.

افزایش درآمدهای مشاع؛ بازسازی موتور سودآوری
به‌موازات اصلاحات ساختاری، بانک دی در حوزه درآمدزایی نیز عملکرد فراتر از انتظار ثبت کرده است. طبق داده‌های سامانه کدال، ۸۱ درصد از کل درآمد عملیاتی این بانک در شهریورماه، از محل تسهیلات اعطایی حاصل شده و مجموع درآمد تسهیلات اعطایی تا پایان نیمه نخست امسال به ۴۴۱۶ میلیارد تومان رسیده که بیانگر رشد ۲۷۹ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل است.

این جهش، حاصل تمرکز بر دو سرفصل اصلی، مشارکت مدنی و مرابحه است. به‌عبارتی، بانک دی، از درآمدهای ناپایدار و فعالیت‌های غیرمشاع فاصله گرفته و به سمت عملیات بانکی اصیل و سودآور بازگشته است. افزایش درآمدهای مشاع، هم نتیجه و هم موتور ادامه اصلاحات مالی است، زیرا درآمد پایدار، امکان سرمایه‌گذاری مجدد، پوشش ریسک‌ها و افزایش کفایت سرمایه را فراهم می‌کند.

تراز مثبت و تغییر جایگاه در نقشه بانکی
بر همین اساس، در پایان شهریورماه، بانک دی، تراز مثبت ۶۳ درصدی ثبت کرد. این شاخص، به‌روشنی از تعادل هزینه‌ها و درآمدها حکایت دارد. این رقم در شرایطی کسب شده که طبق گزارش رسمی بانک مرکزی، برخی بانک‌ها، همچنان با ترازهای منفی سنگین و ناترازی مزمن مواجه هستند.

بنابراین فاصله میان وضعیت فعلی بانک دی و بانک‌هایی که در منطقه هشدار قرار دارند، بیانگر سرعت بهبود در ساختار مالی این بانک است. اکنون، بانک دی از یک نام در فهرست پرریسک‌ها، به یکی از گزینه‌های ورود به جمع بانک‌های تراز تبدیل شده است.

از هشدار تا اطمینان
تجربه بانک دی در ماه‌های اخیر، مصداقی است از اینکه اگر تصمیمات، به‌موقع و منسجم اتخاذ شوند، اصلاح بانکی حتی در شرایط هشدار نیز ممکن است، حذف اضافه‌برداشت، کاهش NPL و بازگشت به درآمدهای مشاع، هرکدام قطعه‌ای از پازل اعتمادسازی و ترمیم سرمایه‌اند که اکنون در بانک دی، کنار هم قرار گرفته‌اند.

در سطح سیاست‌گذاری نیز تأکید معاون بانک مرکزی بر تراز شدن بانک دی در آینده نزدیک نشان می‌دهد این روند صرفاً از منظر درون‌سازمانی تحلیل نمی‌شود، بلکه در ارزیابی نهاد ناظر نیز تجربه‌ای موفق از بازگشت به انضباط بانکی شناخته شده است.

بانکی که تا چندی پیش در معرض هشدار نظارتی بود، اکنون در مسیر تراز است. اگر این مسیر با همان رویکرد واقع‌گرایانه و انضباطی ادامه یابد، پیش‌بینی بانک مرکزی، مبنی بر قرار گرفتن بانک دی در فهرست بانک‌های تراز، به معنای تحقق گام‌به‌گام یک برنامه اصلاحی موفق است که از هشدار آغاز شد و اکنون به نقطه اطمینان نزدیک شده است.