بانک کارآفرین روایت تازه‌ای از نوآوری در بانکداری ایرانی نوشت

تیتر20 - بانک کارآفرین در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ مسیری را طی کرده که نشان از بلوغ استراتژیک و توانمندی عملیاتی این نهاد مالی در مواجهه با پیچیدگی‌های اقتصاد کلان دارد.

تحلیل اقلام صورت‌های مالی شش‌ماهه نشان می‌دهد که این بانک نه تنها توانسته جریان درآمدی خود را با رشدهای دورقمی تقویت کند، بلکه در عین حال ساختار ترازنامه‌ای خود را به سمت پایداری و تنوع هدایت نماید.

رشد ۴۵ درصدی همزمان در درآمد تسهیلات اعطایی و درآمد سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی، در کنار افزایش ۴۷ درصدی درآمد کارمزدی، روایتگر استراتژی متوازنی است که از یک سو بر تامین مالی واقعی اقتصاد تاکید دارد و از سوی دیگر به تنوع‌بخشی منابع درآمدی توجه کرده است.

معماری درآمد: از سنت به نوآوری

اما آنچه در تحلیل ساختار درآمدی بانک کارآفرین در هشت ماهه ۱۴۰۴ قابل تامل است، نه تنها رشد کمی بلکه کیفیت تغییرات و معنای استراتژیک آن‌هاست.

درآمد تسهیلات اعطایی با جهشی ۳۹ درصدی از ۸ هزار و ۶۸۹ میلیارد تومان به ۱۲ هزار و ۷۸ میلیارد تومان رسیده، که این افزایش بیش از سه هزار میلیارد تومانی نشان‌دهنده توسعه یافتن دامنه خدمات اعتباری و عمق نفوذ بانک در بخش‌های مولد اقتصاد است.

اما نکته حائز اهمیت، رشد ۷۰ درصدی درآمد کارمزدی است که از یک هزار و ۷۵۱ میلیارد تومان به تقریبا سه هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.

این تحول نشان می‌دهد بانک کارآفرین به تدریج در حال گذار از مدل درآمدی سنتی مبتنی بر سپرده و تسهیلات به مدل متنوع‌تری است که در آن خدمات کارمزد محور و محصولات نوین مالی نقش برجسته‌تری ایفا می‌کنند.

ورود عمیق‌تر به داده‌ها نشان می‌دهد که درآمد سرمایه‌گذاری در اوراق بدهی نیز با رشد ۴۷ درصدی از یک هزار و ۱۶۴ میلیارد تومان به یک هزار و ۷۱۹ میلیارد تومان رسیده است.

این رشد قابل توجه در کنار افزایش ۴۵ درصدی سرمایه‌گذاری در سهام و سایر اوراق بهادار در ترازنامه، بیانگر سیاست هوشمندانه مدیریت دارایی‌هاست که ضمن حفظ نقدشوندگی، به دنبال کسب بازدهی مطلوب در بازار سرمایه است.

بنیادسازی برای رشد آینده

افزایش ۴۰ درصدی سود انباشته در شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۴ روایت‌گر توانایی بانک در سودآوری پایدار و تخصیص بهینه منابع است.

این رشد قابل توجه در کنار افزایش ۱۵ درصدی اندوخته قانونی، نشان‌دهنده رویکرد محتاطانه و آینده‌نگر مدیریت در تقویت پایه سرمایه و ایجاد بالشتک امنیتی در برابر تکانه‌های اقتصادی است.

تحلیل این دو شاخص در کنار هم اهمیت دوچندان می‌یابد، زیرا در حالی که سود انباشته با رشد چشمگیر به سرعت افزایش یافته، اندوخته قانونی نیز به موازات آن تقویت شده که این امر نشان از انضباط مالی و توجه به الزامات نظارتی دارد.

رشد ۲۳ درصدی سپرده قانونی و ۵۲ درصدی جایزه سپرده قانونی از بانک مرکزی، دو روی یک سکه هستند که تصویر دقیقی از رشد پایه سپرده‌گذاری بانک ارائه می‌دهند.

افزایش ۲۰ درصدی سپرده‌های مشتریان در این دوره نشان‌دهنده اعتماد روزافزون سپرده‌گذاران به بانک کارآفرین است.

این رشد در سپرده‌ها در شرایطی که اقتصاد کشور با چالش‌های تورمی و نوسانات نرخ ارز مواجه است، گواه بر کیفیت خدمات، شفافیت عملیات و اعتبار نام تجاری بانک در میان مشتریان است.

تامین مالی زنجیره‌ای؛ نوآوری در خدمت اقتصاد واقعی

یکی از مهم‌ترین تحولات استراتژیک بانک کارآفرین در سال‌های اخیر، ورود جدی به حوزه تامین مالی زنجیره‌ای بوده است.

پلتفرم SCF که با همکاری شرکت عصرامین کارآفرین طراحی و پیاده‌سازی شده، در واقع پاسخی هوشمندانه به دو نیاز اساسی اقتصاد کشور است: از یکسو حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط که همواره با مشکل نقدینگی و دسترسی محدود به منابع مالی مواجه‌اند، و از سوی دیگر کاهش ریسک اعتباری بانک از طریق اتصال به داده‌های واقعی زنجیره تامین.

این مدل در عمل به بنگاه‌های کوچک اجازه می‌دهد تا مطالبات خود را بر اساس اعتبار خریداران بزرگ نقد کنند، و در عین حال به بانک امکان ارزیابی دقیق‌تر ریسک و سرعت بخشیدن به فرآیند تصمیم‌گیری اعتباری را می‌دهد.

عمق راهبردی این تحول زمانی بیشتر آشکار می‌شود که به همکاری‌های اخیر بانک با هلدینگ‌های بزرگ مانند گلرنگ و مادیران توجه کنیم.

این همکاری‌ها نشان می‌دهند که بانک کارآفرین در حال تبدیل شدن به بانک محوری برای زنجیره‌های تامین صنایع استراتژیک کشور است.

استفاده از مدل‌های اعتبارسنجی مبتنی بر داده‌های تراکنشی واقعی، به جای اتکای صرف به وثایق فیزیکی، به معنای گذار از بانکداری سنتی به بانکداری دانش‌محور است.

این رویکرد نه تنها ریسک نکول را کاهش می‌دهد بلکه به دموکراتیزه شدن دسترسی به منابع مالی کمک می‌کند و بنگاه‌هایی که پرونده اعتباری محدود دارند اما در زنجیره تامین معتبری فعالیت می‌کنند، می‌توانند به تسهیلات دسترسی پیدا کنند.

بهداشت اعتباری: از بحران به تعالی

شاید یکی از برجسته‌ترین دستاوردهای بانک کارآفرین در سال‌های اخیر، کاهش چشمگیر نسبت مطالبات غیرجاری (NPL) از ۱۵ درصد به ۵ درصد باشد.

این کاهش سه برابری در کمتر از یک سال، نه به معنای معجزه بلکه نتیجه یک برنامه مدون و جامع برای بهبود بهداشت اعتباری بوده است.

تحلیل این تحول نشان می‌دهد که مدیریت بانک با شناسایی دقیق ریشه‌های اصلی مشکل، یعنی ضعف در فرآیندهای اعتبارسنجی اولیه و نظارت پس از اعطا، اقداماتی سیستماتیک را آغاز کرده است.

بازنگری در شیوه‌نامه‌های ارزیابی اعتباری، معرفی مدل‌های نوین امتیازدهی، تعریف تضامین معتبر و کم‌ریسک، و تقویت واحد نظارت مستمر، همگی بخش‌هایی از این برنامه جامع بوده‌اند.

نکته قابل تامل اینکه این کاهش در NPL نه از طریق حذف حسابداری یا انتقال به خارج از ترازنامه، بلکه از طریق بهبود واقعی کیفیت پرتفوی اعتباری و مدیریت فعال مطالبات صورت گرفته است.

تدوین خط مشی وصول مطالبات و امکان امهال بدهی‌های قابل وصول، نشان از رویکرد متوازنی دارد که ضمن حفظ حقوق بانک، به شرایط واقعی مشتریان نیز توجه دارد.

این رویکرد در بلندمدت به تقویت رابطه با مشتریان و ایجاد فرهنگ پرداخت منضبط کمک می‌کند.

مقایسه نسبت ۵ درصدی NPL بانک کارآفرین با میانگین شبکه بانکی که در محدوده بالاتری قرار دارد، نشان‌دهنده تعالی عملیاتی و مدیریت ریسک برتر در این بانک است.

مسئولیت اجتماعی؛ از شعار تا عمل

یکی از بعدهای کمتر دیده‌شده اما بسیار مهم عملکرد بانک کارآفرین، تعهد واقعی آن به مسئولیت‌های اجتماعی است. پرداخت ۱۲۳۱میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج و فرزندآوری در هشت ماهه نخست سال ۱۴۰۴، از محل اندوخته‌های حساب نیک‌آفرین، نشان‌دهنده رویکردی است که فراتر از الزامات قانونی، به نقش اجتماعی بانکداری توجه دارد.

پرداخت تسهیلات ازدواج به ۳۱۰۸ زوج جوان و تسهیلات فرزندآوری به ۲۳۷۴ والد، در شرایطی که بسیاری از جوانان با چالش‌های مالی جدی برای شروع زندگی مشترک مواجه هستند، می‌تواند تاثیر مستقیمی بر جوانی جمعیت و آینده جمعیتی کشور داشته باشد.

آنچه این اقدامات را از پرداخت‌های تکلیفی متمایز می‌کند، نگاه استراتژیک بانک به این موضوع است. بانک کارآفرین در سال ۱۴۰۳ به میزان ۱۷۰ درصد سهمیه مقرر تسهیلات ازدواج پرداخت کرده و در تسهیلات فرزندآوری نیز بیش از سهمیه‌های ابلاغی عمل کرده است.

این عملکرد نشان می‌دهد که مدیریت بانک، مسئولیت اجتماعی را نه به عنوان یک هزینه اجباری بلکه به عنوان سرمایه‌گذاری در آینده اجتماعی و ایجاد ارزش بلندمدت تلقی می‌کند.

دیجیتال‌سازی و تنوع ابزاری: چشم‌انداز تحول

تفاهم‌نامه‌های اخیر بانک کارآفرین با مجموعه‌هایی چون همراه تل و شهرفرش، همکاری با صندوق نوآوری و شکوفایی، و به‌کارگیری ابزارهای نوین مالی مانند اوراق گام، برات و سفته الکترونیکی، و کارت رفاهی متصل به اوراق گام، نشان از استراتژی جامع دیجیتالی‌سازی و تنوع‌بخشی به ابزارهای تامین مالی دارد.

این تحول نه یک پروژه فناوری صرف بلکه بازتعریف مدل کسب‌وکار بانک است. زیرساخت Hi Bank به عنوان بستر ارائه تسهیلات خرد الکترونیکی، امکان دسترسی سریع و بدون نیاز به مراجعه حضوری را برای مشتریان فراهم می‌کند.

تحلیل استراتژیک نشان می‌دهد که بانک کارآفرین در حال حرکت به سمت یک اکوسیستم مالی یکپارچه است که در آن خدمات بانکی سنتی با خدمات دیجیتال، بازار سرمایه با بانکداری، و تامین مالی خرد با تامین مالی زنجیره‌ای در هم تنیده شده‌اند.

پذیرش اولیه گروه مالی بانک در بورس اوراق بهادار تهران و انتظار برای عرضه سهام آن در سال ۱۴۰۴، نیز گامی مهم در شفاف‌سازی بیشتر و دسترسی عموم به سرمایه‌گذاری در این گروه است.

این اقدام نه تنها منبع جدیدی برای تامین سرمایه فراهم می‌کند بلکه نشان‌دهنده اعتماد مدیریت به عملکرد و شفافیت گروه است.

چشم‌انداز آینده؛ تعادل میان رشد و پایداری

نگاه تحلیلی به عملکرد شش‌ماهه و هشت‌ماهه بانک کارآفرین در سال ۱۴۰۴، تصویری از نهاد مالی‌ای ارائه می‌دهد که توانسته در مسیر توسعه پایدار گام بردارد.

تمرکز بر بخش‌های مولد اقتصاد با اختصاص ۵۵ درصد تسهیلات به تولید، اولویت‌بندی مشتریان با رتبه‌های اعتباری A و B، و توسعه محصولات کارمزدمحور، همگی بخش‌هایی از استراتژی متوازنی هستند که هدف آن دستیابی به رشد سودآور و مسئولانه است.

نسبت کفایت سرمایه در حدود ۱۰ درصد نیز نشان می‌دهد که بانک از فضای کافی برای رشد بیشتر برخوردار است و در عین حال از بالشتک امنیتی مناسبی برای جذب شوک‌های احتمالی بهره‌مند است.

آنچه بانک کارآفرین را در مسیر تعالی قرار داده، ترکیب متعادل سه عنصر است: نوآوری در محصولات و خدمات، انضباط در مدیریت ریسک و بهداشت اعتباری و تعهد به مسئولیت‌های اجتماعی و حمایت از اقتصاد واقعی.

این سه عنصر در تعامل با یکدیگر، مدلی پایدار برای بانکداری خلق کرده‌اند که می‌تواند الگویی برای سایر نهادهای مالی کشور باشد.