سیتروئن سایپا کاشان را نقدی خرید!

بهترین روش همکاری

امیرحسن کاکایی عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران در گفت‌وگو با صمت با اشاره به رکود اقتصادی حاکم بر دنیا درباره انتقادهای واردشده به این قرارداد اظهار کرد: کشور پیشرفته‌ای نظیر فرانسه برای رقابت جهانی زیرفشار قرار دارد. در این شرایط شرکت‌های خودروسازی این کشور از جمله سیتروئن به طور منطقی سراغ بازار جدید می‌روند، بنابراین سیتروئن نیز از این قرارداد سود می‌برد اما اینکه تصور شود فرانسه بازار ایران را فتح کرده، نگاهی اشتباه است. وی با بیان اینکه این کشور اروپایی در ردیف بهترین کشورهای صنعتی قرار دارد، افزود: منتقدان این قرارداد اگر خودروهای فرانسوی را با خودروهای کره‌ای مقایسه کنند به این نتیجه دست می‌یابند که خودروهای فرانسوی از نظر کیفی و فناوری پیشرفته‌تر هستند و سیتروئن از جمله خودروسازی‌هایی است که محصولات با کیفیت تولید می‌کند. عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران ادامه داد: از آنجایی که پژو و سیتروئن یک شرکت به شمار می‌روند، اگر ایران‌خودرو و سایپا در قراداد با این ۲ شرکت همیاری کرده و امتیازهای بیشتری از قرارداد دریافت می‌کردند، به طور قطع بهتر بود البته جزییات این قراداد منتشر نشده بنابراین قضاوت درباره آن زود است.

به گفته کاکایی، تنها راهی که برای صنعتگران کشور با هدف توسعه اقتصادی وجود دارد شراکت خواهد بود که سرمایه‌گذاری مشترک یکی از بهترین روش‌های همکاری و مشارکت، است. وی درباره انتقادهای وارد شده به واگذاری سهام سایپا کاشان به سیتروئن نیز اظهار کرد: سایپا در همکاری با سیتروئن از طریق واگذاری سهام، یکی از بهترین روش‌های همکاری را انتخاب کرده است. نمونه موفق این روش، به همکاری رنو با نیسان بازمی‌گردد. هنگامی‌که رنو سهام نیسان را خریداری کرد، ضمن آنکه از نظر فناوری و بازاری اشتراک‌ها افزایش یافت، در زمینه‌های مدیریتی نیز انتقال دانش مدیریت اتفاق افتاد و به دیگر سخن توسعه فناوری مدیریتی از دستاوردهای این قرارداد و همچنین قراردادهای همکاری مشترک خواهد بود.

به گفته کاکایی، سایپا در این همکاری یکی از کارخانه‌های مستقل خود در کاشان را تحویل سیتروئن می‌دهد که این قابلیت را دارد تا در آینده به شرکتی مستقل تبدیل شود و فناوری را در تمام شرکت توسعه دهد. وی ادامه داد: خودروسازی‌ها در ۱۰ سال گذشته از پس سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت‌های خارجی برآمدند و از همان ابتدا به‌صورت موازی به توانمندی‌های بسیاری دست یافتند اما آنچه مسلم است این است که براساس برآوردهای موجود در زمان مطلوب نیاز به همکاری مشترک وجود دارد. عضو هیات علمی دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت ایران ادامه داد: اگر مدیران شرکت‌های خودروساز داخلی نتوانند در زمان همکاری با خودروسازان خارجی، همکاری را به‌درستی مدیریت کنند، این موضوع مسئله دیگری است اما اصل قرارداد، درست و حساب‌شده به نظر می‌رسد.

وی افزود: خودروسازان کشور باید از اکنون به فکر مدیریت دانش باشند و همکاری با دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و دانش‌بنیان را موردتوجه قرار دهند تا به موازات ورود و تولید خودروهای جدید، فناوری این محصولات، از سوی متخصصان داخلی جذب شود تا در این روش اگر سیتروئن بعد از چند سال تصمیم به خروج از ایران داشته باشد، حداکثر جذب دانش فنی از سوی متخصصان داخلی انجام شده باشد.

افزایش توان سایپا کاشان

کارشناسان صنعت خودرو با اشاره به سیاست‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت در قالب اهداف و سیاست‌های توسعه صنعت خودرو در افق ۱۴۰۴ که ویرایش دوم آن در تاریخ ۱۳ مرداد سال ۹۳ منتشر شده، عنوان می‌کنند که بر اساس این سند، تولید حداقل ۵۰ درصد از خودروهای سبک ساخت داخل با نمانام داخل و بقیه تولید با نمانام مشترک یا جهانی در منطقه با هدف تبدیل شدن به پایگاه ساخت و تولید خودرو مد نظر قرار گرفته است. با توجه به سیاست دولت درباره «جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی»، اگر شرکت‌های خودروساز جهانی، تمایل به ورود بازار ایران دارند، باید از طریق سرمایه‌گذاری مشترک با یک شریک داخلی اقدام کنند که تخصیص بخشی از کارخانه‌های گروه سایپا به خودروسازان جهانی، در راستای این سیاست است.

قرارداد سایپا و سیتروئن براساس اصول و استانداردهای سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی در کشورها بوده که براساس مدل اکتسابی (‌Acquisition) انجام شده و براساس آن یک سرمایه‌گذار اقدام به خرید سهام یک شرکت در کشور مقصد می‌کند، بنابراین در این مدل و در صورت بروز تحریم‌های بین‌المللی، سرمایه‌گذار امکان ترک کشور مقصد را به راحتی ندارد. خرید سهام یکی از شرکت‌های زیرمجموعه گروه سایپا از سوی سرمایه‌گذار خارجی نیز در این راستا بوده که این قرارداد را متفاوت از تجربه‌های قبلی در کشور می‌کند. نکته قابل توجه در این قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک به‌صورت ۵۰-۵۰ است که براساس آن سطح همکاری سایپا در تمامی سطوح ازجمله کنترل، مدیریت، برنامه‌ریزی و... همتراز و برابر با همکار خارجی یعنی سیتروئن تعریف شده است.

کارشناسان با تاکید بر نیاز کشور به جذب فناوری و دانش بروز دنیا در همه عرصه‌ها به‌ویژه دانش فنی عنوان می‌کنند که بر اساس تفاهم انجام شده، فناوری از ابعاد مختلف به شرکت سایپاکاشان منتقل خواهد شد و توان فعلی تولید این شرکت نیز افزوده خواهد شد و سایپا به عنوان سهامدار ۵۰ درصدی نیز از این انتقال منتفع خواهد شد. در چارچوب همکاری سایپا و سیتروئن، شرکت سایپاکاشان به عنوان یک هویت مستقل، مبنای همکاری مشترک قرار گرفته است و البته در این بستر همکاری، استفاده از تمامی قابلیت‌های دو شرکت مادر سایپا و سیتروئن، ازجمله سازمان فروش و خدمات پس از فروش، سازمان تحقیق و توسعه، سازمان خرید و... مورد تفاهم قرار گرفته و براساس اطلاعات موجود برنامه‌ریزی عملیاتی در این‌باره نیز در حال انجام است.  نکته مهم این است که مسئولیت اصلی کسب و کار با شرکت مشترک سایپاکاشان خواهد بود و این شرکت می‌تواند از توانمندی‌ها و قابلیت‌های هر دو شرکت مادر استفاده کند و همه امور بر اساس این اصل، برنامه‌ریزی شده است.

حفظ شرایط رقابتی

یکی از امتیازات منحصربه‌فرد قرارداد سایپا و سیتروئن پرداخت نقدی سهم مربوط به شرکت سیتروئن برای خرید ۵۰ درصد شرکت سایپاکاشان است. قراین نشان می‌دهد این موضوع پس از مذاکرات فراوان و تفصیلی و بر اساس موضع قوی و استوار سایپا در مذاکرات، مورد توافق قرار گرفته است. براساس قرارداد انجام‌شده با سیتروئن تولید ۳ محصول مشترک مشخص شده و تولید آنها از نیمه دوم سال ۹۷ آغاز می‌شود و به‌تدریج بر میزان تولید آنها اضافه خواهد شد.

همچنین براساس این قرارداد خطوط ماشین‌کاری و مونتاژ موتور نیز در ایران ایجاد خواهد شد. اشتغال و ورود فناوری نوین به کشور از جمله نیازهای اساسی کشور به شمار می‌رود، بر این اساس آغاز تولید مشترک خودرو با ۴۰درصد ساخت داخل و افزایش این میزان به ۷۰درصد ساخت داخل گامی اساسی در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در زمینه اشتغال و همگام شدن با کشورهای صاحب فن است. براساس گزارش‌های ارائه‌شده، دو محصول از سه محصول اولیه شرکت مشترک سایپاکاشان، محصولات جدیدی به شمار می‌آیند که هنوز به بازار جهانی عرضه نشده‌اند و این امر برای نخستین‌بار در تاریخ صنعت خودرو ایران اتفاق می‌افتد که در مقایسه با سایر قراردادها در تاریخ صنعت خودروی ایران، تجربه منحصربه‌فردی در حال شکل‌گیری خواهد بود. محصول سوم نیز کاملا به روز بوده و در حال تولید در سایر خطوط به کلی بروز است و صادرات ۳۰ درصد محصول تولیدی شرکت مشترک نیز به عنوان اصل اساسی در این قرارداد مورد توجه قرار گرفته است.

در سالیان اخیر، رقابت در بازار داخلی افزایش یافته و علاوه بر شرکت‌های پژو و سیتروئن که درصدد تقویت حضور خود از طریق دو غول خودروسازی کشور هستند، سایر شرکت‌های اروپایی نظیر شرکت رنو و تعداد زیادی از شرکت‌های چینی نیز در بازار خودرو ایران حضور دارند و محصولات متعددی از سوی آنها عرضه می‌شود و شرکت‌های جدید دیگر اروپایی و آسیایی نیز در حال مذاکره و ورود به بازار ایران هستند بنابراین با انعقاد این قرارداد بازار خودرو ایران تنها تحت تاثیر شرکت پژو و سیتروئن نبوده و شرایط رقابتی بازار حفظ خواهد شد.