گمانه زنی چگونگی حضور آمریکایی ها درصنعت خودرو ایران

تیتر20- در شرایطی که احتمالا تا چند هفته دیگر تکلیف پرونده هسته ای ایران و لغو تحریم های بین المللی مشخص خواهد شد، محمدرضا نجفی منش کارشناس صنعت خودرو، معتقد است با تحریم ها نیز خودروسازی ایران به راهش ادامه خواهد داد. وی در عین حال تاکید می کند که با لغو تحریم ها، امکان شراکت با خودروسازان خارجی فراهم خواهد آمد و حتی احتمال دارد آمریکایی ها نیز به "جاده مخصوص" بیایند.
به گفته نجفی منش، در حال حاضر شرکت هایی مانند رنو و پژو تمایل زیادی به فعالیت در خودروسازی ایران دارند و منتظر لغو تحریم ها و در نتیجه رفع مشکلاتی مانند "محدودیت نقل و انتقال پول" هستند.

- به نحوی که به نظر می رسد خودروسازان کشور بسیاری از برنامه های خود را منوط به توافق هسته ای ایران و غرب کرده اند؛ به عبارت بهتر، گویا صنعت خودرو ایران به نوعی لنگ توافق هسته ای و لغو تحریم هاست.
البته من موافق این نیستم که خودروسازان ایرانی منتظر توافق هسته ای و لغو تحریم های بین المللی مانده و به اصطلاح دست روی دست گذاشته اند. برای این حرفم دلیل دارم؛ اگر خودروسازان کشور برنامه های خود را به مسائل هسته ای و تحریم ها گره زده بودند، تولید خودرو رشد نمی کرد. ما طی سال گذشته که در اوج تحریم ها قرار داشتیم، بیش از 700 هزار دستگاه تولید داشتیم و امسال هم به یک میلیون و 100 هزار دستگاه خواهیم رسید. البته قرار بود 1،2 میلیون دستگاه تولید داشته باشیم، اما به نظرم به همان رقم 1،1 دستگاه دست پیدا می کنیم. در واقع حرفم این است که با وجود تحریم ها، خودروسازی ایران از پتانسیل بالایی برخوردار بوده و حتی اگر توافق هسته ای هم حاصل نشود، این صنعت به راه خود ادامه خواهد داد.

-اما خود خودروسازان بارها از اثرات منفی تحریم های بین المللی صحبت به میان آورده و در حال نیز به شدت در انتظار لغو آنها هستند و این نشان می دهد تحریم به نوعی نقش سرعت گیر را بر سر راه صنعت خودرو ایفا کرده است.
قطعا اگر توافق هسته ای صورت بگیرد و تحریم ها لغو شوند، شرایط بهتری بر صنعت خودرو کشور حاکم خواهد شد، منتها آنچه در حال حاضر خودروسازان را آزار می دهد، محدودیت ها و به عبارت بهتر تحریم های داخلی است. الان خودروسازان کشور حق قیمتگذاری محصولات خود را ندارند، کلی سود بانکی می پردازند و برخی بخشنامه های (ضد تولید) دولت قبل نیز کماکان پابرجاست و اینها خودروسازان را اذیت می کند. جالب است، معاون اول رییس جمهور قبلی را بازداشت  کرده اند، اما هنوز آن بخشنامه ای که در زمان وی ابلاغ شد و به نوعی ارائه تسهیلات مالی به تولیدکنندگان بدهکار را ممنوع کرد، سر جایش هست و لغو نشده است.

-بله اما به هر حال لغو تحریم های بین المللی به خصوص بانک مرکزی، تاثیر زیادی روی تامین راحت تر و ارزانتر قطعات موردنیاز خودروسازان خواهد داشت.
قبول دارم؛ اتفاقا الان مشکل اصلی خودروسازان خارجی برای فعالیت در ایران، همین تحریم بانک مرکزی یا به عبارت بهتر، سخت و محدود شدن نقل و انتقال پول است. به عنوان مثال رنوی فرانسه تمایل زیادی به کار کردن در ایران دارد اما چون نمیتواند پول خود را جابجا کند ، با مشکل روبروست . رنویی ها به شدت خواهان شراکت با خودروسازان ایرانی هستند و محکم ایستاده اند اما مانع بزرگی به نام محدودیت نقل و انتقال پول، دست و بال انها را بسته است. حتی من خبر دارم پژوی فرانسه نیز میخواهد به ایران امده وبا هموطنش رنو رقابت کند .بنابراین خودروسازان خارجی تمایل زیادی به حضور در صنعت وبازار خودرو ایران دارند و اگر توافق هسته ای حاصل شده و تحریم ها به خصوص تحریم بانک مرکزی لغو شوند ، شاهد حضور بزرگان دنیا در جاده مخصوص خواهیم بود . من خودم چند وقت پیش که به اسپانیا رفته بودم متوجه شدم شرکت های زیادی در انجا تمایل به حضور در ایران دارند ، ازجمله شرکت خودروسازی سئات که البنه الان دیگر به عنوان زیر مجموعه فولکس واگن آلمان در اسپانیا فعالیت می کند.

-حالا اگر توافق هسته ای حاصل نشد و تحریم ها کنار نرفتند، تکلیف خودروسازان خارجی که تمایل به حضور در ایران دارند، چه خواهد شد؟ به نظر می رسد در صورت عدم توافق، خودروسازان کشور باید قید همکاری با بزرگان دنیا را بزنند، نه؟
طبعا اگر ایران و غرب بر سر مسئله هسته ای توافق نکنند، خودروسازان داخلی با مشکلاتی روبرو خواهند شد، از جمله اینکه دسترسی شان به قطعات موردنیاز، سخت می شود و در این شرایط مجبوریم به سراغ چینی ها برویم. این در حالی است که اگر توافق بشود، دست و بال خودروسازان کشور برای تامین قطعات باز خواهد بود، به نحوی که می توانیم با اروپایی ها هم کار کرده و از آنها نیز قطعه بخریم. من باز هم تاکید می کنم که حتی با وجود عدم توافق هسته ای و باقی ماندن تحریم ها نیز خودروسازان کشور به تولید خود ادامه خواهند داد و این طور نیست که تولید متوقف شود. فقط امیدوارم دولت سنگ های پیش پای تولید خودروسازان را بردارد، از جمله سود بالای بانکی و بخشنامه های ضد تولید. الان که تورم کاهش پیدا کرده، خب دولت باید سود بانکی را کم کند، در حالی که خودروسازان داخلی هم اکنون عملا تا 35 درصد بهره بابت وام های دریافتی خود از بانک ها، می پردازند. به جز اینها، مسائلی مانند مالیات بر ارزش افزوده هم هست، به نحوی که در حال حاضر قبل از آنکه قطعه سازان پول شان را از خودروسازها بگیرند، مالیات موردنظر را از آنها طلب می کنند. ما نمی گوییم مالیات نمی دهیم، بلکه می گوییم بگذارید اول پولمان را دریافت کنیم و بعد مالیات را بپردازیم. حالا نمی خواهم خیلی وارد این بحث ها شوم، فقط حرفم این است که تحریم های داخلی بیش از تحریم های خارجی، ما را اذیت می کند.

-یکی از نگرانی های بزرگ مردم و کارشناسان و حتی خودروسازان این است که اگر توافق هسته ای حاصل نشود، صنعت خودرو کشور از شراکت و همکاری با بزرگان دنیا محروم خواهد شد. فکر می کنید در صورت عدم توافق، در نهایت کدام خودروسازان خارجی در کنار شرکت های داخلی بمانند؟
در حال حاضر رنوی فرانسه در ایران حضور دارد و محکم پای سرمایه گذاری اش ایستاده و پژو هم خواهد آمد. کیا هم که هم اکنون با سایپا مشغول همکاری است و شرکت های چینی هم که همیشه پای کار هستند!

-حالا فرض کنیم توافق هسته ای حاصل شود و تحریم های بین المللی نیز کنار بروند؛ در این صورت چه عاید صنعت خودرو ایران خواهد شد؟
پیش از اینکه پاسخ این پرسش تان را بدهم، باید تاکید کنم که در صورت لغو کامل تحریم ها، نباید هول بشویم و مرزهای کشور را به روی خودروهای خارجی باز کنیم. در همین 11 ماه امسال، رقمی معادل 1،6 میلیارد دلار واردات خودرو به کشور داشته ایم که به لحاظ ارزشی، 40 درصد کل تولید صنعت خودرو داخل را شامل می شود.   

-بله، اما منظور من این بود که لغو تحریم ها چه پیامدهای مثبتی را برای صنعت خودرو ایران به همراه خواهد داشت؟
لغو تحریم ها از جنبه های مختلف به نفع خودروسازان کشور خواهد بود، که مهم ترین آن، امکان شراکت و همکاری صنعت خودرو کشور با بزرگان دنیا است. در واقع با لغو تحریم ها، خودروسازان ایرانی می توانند با شرکت های خارجی، جوئینت ونچر راه انداخته و از دانش فنی و تکنولوژی آنها بهره مند شوند. ما قرار است در سال 1404 یک میلیون دستگاه خودرو صادر کنیم و برای این کار چاره ای جز شراکت و همکاری با خودروسازان بزرگ دنیا نداریم. در کنار این اتفاق (شراکت با خارجی ها)، لغو تحریم ها سبب می شود قطعات موردنیاز خودروسازان کشور با دردسر کمتر و همچنین ارزانتر از مقطع زمانی فعلی، وارد کشور شوند و از طرفی، دیگر به شرکت های چینی محدود نخواهیم شد و امکان مراوده با اروپایی ها را نیز خواهیم داشت.

-فکر می کنید با لغو تحریم ها، خودروسازان آمریکایی هم راهی ایران شوند؟
هم آمریکایی ها مشتاق حضور در صنعت و بازار خودرو ایران هستند و هم ما دلمان می خواهد با آنها کار کنیم؛ اتفاقا اگر آمریکایی ها بیایند، به نفع خودروسازی ایران خواهد بود، زیرا حضور آنها در کنار اروپایی ها رقابتی شدید را ایجاد می کند و این کار در نهایت به نفع مشتریان ایرانی تمام خواهد شد. نکته مثبت دیگر حضور آمریکایی ها در ایران این است که دولت ایالات متحده به خاطر خودروسازان خودشان هم که شده، از حربه تحریم استفاده نخواهند کرد. به نظر  من در صورت لغو تحریم ها، حتی امکان انتقال سهام خودروسازان ایرانی به شرکت های خارجی از جمله آمریکایی ها نیز وجود دارد.