رد پای کشاورزی در بحران آب

تیتر۲۰- محمد حسین پاپلی یزدی با بیان اینکه ضعف بسترهای قانونی عامل مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی است،  اظهار کرد: ضروری است شرکت‌های دانش بنیان داخلی،  تجهیزات  و ابزارهای نوین آبیاری را طراحی وبومی‌سازی کرده و کشاورزی کشور را به این سیستم تجهیز کنند.

وی ادامه داد: در این برنامه‌ها آمده است که  قسمت اعظم آبیاری باید سیستم تحت فشار باشد،  این قانون در بخش‌های خصوصی و درمزارع بزرگ در سطح  ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ هکتار در خراسان،  مرودشت،  آذربایجان و مزارع تحت نظر بنیاد مستضعفان وجانبازان و آستان قدس رضوی اجرایی شد و آبیاری به صورت قطره‌ای،  بارانی،  سطح زیر کشت انجام گرفت،  اما به دلیل سرمایه‌بر بودن،  نداشتن متخصص، ابزار و تکنولوژی کافی، این قانون در سطح کلان و در مقیاس گسترده اجرایی نشده است.

این محقق و پژوهشگر با تاکید بر اینکه از آنجا که این تکنولوژی‌های روز دنیا وارداتی است و برای کشور صرفه اقتصادی ندارد؛ گفت: می‌توان از شرکت‌های دانش بنیان بهره گرفت و با بومی‌سازی و بهره‌گیری از دانش داخلی، ابزار و تکنولوژی‌های لازم در داخل کشورطراحی و توسط شرکت‌های صنعتی داخلی با تامین اعتبارات لازم تولید کرد.

پاپلی با اشاره به افزایش تولید محصولات کشاورزی و ایجاد امنیت غذایی به‌ عنوان تکالیف وزارت کشاورزی و حفاظت از منابع آبی به عنوان تکلیف وزارت نیرو گفت: مهمترین و اساسی‌ترین اقدام هماهنگی و تعامل سازنده بین وزارت نیرو و جهاد کشاورزی است تا بتوانندقوانین و تفاهم نامه‌های موجود را به مرحله اجرا درآورند.

وی گفت: بسیار ضروری است که شرایط فعلی و ظرفیت‌های آبی موجود کشور به صورت دقیق و شفاف برای مردم و کشاورزان توضیح وبه آنها اطمینان داده شود که با کاهش مصرف،  از درآمدشان کاسته نمی‌شود،  همچنین ترویج شود که با کاهش مصارف آب،  سطح کشترا توسعه مجدد نداده و اقدام به تولید در مقیاس و هکتار بیشتر نکنند.

وی یکی از موانع جدی در این مسیر را شرکت‌های تعاونی‌ روستایی عنوان کرد و گفت: این بخش بدون دانش کافی از بازار فروش، کشاورزان را وادار به تولید بیشتر می‌کنند،  اقدامی که بعضا به ایجاد تولیدات مازاد و اتلاف منابع آبی می‌انجامد.

پاپلی فقدان زنجیره تامین،  تولید،  بازاریابی و ارزش افزوده مواد کشاورزی را ضعف جدی دیگر در مصرف آب بخش کشاورزی دانست و گفت: رویکرد خام فروشی در بازار محصولات کشاورزی دنیا تغییر کرده است و کشورها با استفاده از دانش و تکنولوژی روز محصولات فرآوری شده با ارزش و صرفه اقتصادی بیشتر را به بازارها عرضه می‌کنند،  به عنوان مثال به جای فروش گوجه فرنگی به صورت خام باتولید پروتئین هسته گوجه‌فرنگی،  بازارهای بین‌المللی را در اختیار می‌گیرند و آب و خاک را ارزان نمی‌فروشند.

پاپلی در پاسخ به این سوال که آیا قنات‌ها به عنوان یک ساز و کار کهن در این کشور امروزه می‌توانند مشکل آب در بخش کشاورزی راحل کنند؟ گفت: قنات‌ها به عنوان فرهنگ و تمدن ۱۷۰۰ ساله دیگر نمی‌توانند پاسخگو و تامین‌کننده آب مصرفی جمعیت کنونی کشور باشند،  اما می‌توان از الگوی مدیریتی که در استفاده از آب قنات‌ها به کار گرفته می‌شد استفاده بهینه کرد.

وی ادامه داد: بهره‌برداری از آب قنات‌ها به‌گونه‌ای بوده که توانسته است ۱۷۰۰ سال در یک سرزمین کم آب با وجود داشتن ۱۲۰۰ شریک آبی با میزان مصرف ۲ دقیقه تا ۶ ساعت مصرف،  به بقاء خود ادامه دهند.  منابع آب این قنات‌ها توسط ۳ یا ۴ نفر بدون هیچ اختلاف و تاخیری در دوره زمانی ۱۲ روزه،  آبیاری مزارع را مدیریت کرده و هزینه‌های بالاسری را کاهش می‌داده است.

این محقق در حوزه آب و قنات گفت: نکته مهم و قابل توجه در مورد قنات‌ها نظم و انضباطی است که بین زمان، مکان و سرمایه برقراربوده و ما امروزه می‌توانیم به عنوان یک ساختار مدیریتی دقیق در مدیریت منابع آب به کار گیریم./ایسنا