تیتر 20- در سالهای اخیر، فینتکها بهویژه لندتکها با پرداخت وام اعتباری خرد در تنگنای اقتصادی کشور، ولو با سودهای بالا، مشتریان ویژهای برای خود دستوپا کردهاند. البته چون این وامها، اغلب اعتبار خرید کالاست، قاعدتا نیاز متقاضیانی را که به دنبال تسهیلات نقدی هستند تا خودشان برای نحوه هزینهکرد آن تصمیم بگیرند، برآورده نمیکند. برای پاسخ به این دغدغه، مدتهاست که موج اعطای وام قرضالحسنه با سقف 300 میلیون تومان و کارمزد چهار درصد و پایینتر، در شبکه بانکی آغاز شده است. «وام مهربانی» بانک ملی ایران یکی از این طرحهاست.
در شرایط کنونی، با تورم بالا و هزینههای سرسامآور، مراجعات مردم اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی برای دریافت وامهای کوچک به بانکها، به منظور رفع نیازهای حداقلی زندگی یا کسبوکاری، به شدت افزایش یافته اما بسیاری از افراد به دلیل کارمزدهای بالا، نوبتهای طولانی، نداشتن چک یا ضامن با عنوان کارمند رسمی و برخی وثیقههای سلیقهای، از دریافت وام محروم میشوند یا عطایش را به لقایش میبخشند!
راهکار این وضعیت، اعطای وام قرضالحسنه فوری با کارمزد بسیار پایین است. اینجاست که بانکها به دلیل امکان تامین مالی از طریق تسهیلات محدود، میتوانند جایگاه ویژهای در قبال مشتریان عام کسب نمایند.
طبق تعریف، قراردادهایی که در آن، بانک میزان معینی پول به متقاضی، اعطا و بدون سود آن را پس بگیرد و کارمزدی بین 2 تا 4 درصدی داشته باشد، وام قرضالحسنه نامیده میشود.
این تسهیلات که حامیان پروپاقرص بسیاری در بین اقشار متوسط و پایین درآمدی جامعه و کسبوکارهای کوچک و متوسط دارد، وام خرد بانکی محسوب میشود که امکان دریافت آن تا سقف 300 میلیون تومان فراهم است.
اکنون طرحهای احسان (بانک کشاورزی)، مهربانی (بانک ملی)، پارسا (بانک گردشگری)، امتیازی (بانک مهر) و موارد متعدد دیگر، برخی از نمونههای وام قرضالحسنه هستند. نکته قابل تامل، سرگردانی و ابهام متقاضیان برای انتخاب یک بانک و طرح موردنظر به منظور دریافت وام 300 میلیونی است.
اگرچه غالبا شرایط اعطای این تسهیلات، نزدیک به یکدیگر است اما تفاوتهای قابل اعتنایی نیز وجود دارد. بهترین راه برای ارزیابی یک وام در بین انواع وام قرضالحسنه، مقایسه آنها با همدیگر است.
در این میان، وام مهربانی بانک ملی ایران، یکی از طرحهای قرضالحسنه است که به دلیل مزیتهای رقابتی آن، میتواند استقبال بسیاری از مشتریان را در بین انبوه پیامها و تعدد آگهیهای بانکی به همراه داشته باشد.
این طرح با شعار «سقف مهربانی بلند است»، با اعطای وام تا سقف 300 میلیون تومان، کارمزد 2 تا 4 درصد، کارکرد حساب حداقل یکماهه و نیز مدت بازپرداخت 6 تا 60 ماهه، اکنون رتبه اعتباری وامگیرنده و ضامن را جایگزین چک و کارمند رسمی کرده است. نکته قابل توجه اینکه این وام، به صورت غیرحضوری در کمترین زمان به متقاضیان تعلق میگیرد و افرادی که حساب سپرده ندارند، نیز میتوانند از طریق «بام» افتتاح حساب غیرحضوری داشته باشند.
برای مقایسه بهتر طرح وام مهربانی بانک ملی با سایر طرحهای مشابه، میتوان آنها را در جدول زیر ارائه کرد:
جدول مقایسه وام مهربانی بانک ملی ایران با سایر وامهای قرضالحسنه بانکها
ردیف |
شاخص/ ویژگی |
وام مهربانی بانک ملی |
سایر بانکها |
1 |
سقف وام |
300 میلیون تومان |
300 میلیون تومان |
2 |
وضعیت حساب سپرده |
مسدود نشدن سپرده |
مسدود نشدن سپرده |
3 |
کارمزد |
2 تا 4 درصد |
از صفر تا 4 درصد (با مبالغ پایینتر) |
4 |
مدت زمان کارکرد حساب |
از 1 تا 12 ماه |
از 1 تا 12 ماه |
5 |
مدت بازپرداخت |
تنوع بالا/ زمان بیشتر : 6 تا 60 ماهه |
تنوع کمتر/ زمان محدودتر: 12 ماهه |
6 |
ضمانت |
ضامن بدون چک و کسر حقوق/ ملاک: اعتبارسنجی |
بعضا ضامن با کسر حقوق |
7 |
وضعیت عرضه وام |
غیرحضوری بودن صفر تا صد |
میزانی از حضوری بودن برخی طرحها |
8 |
امکان انتقال |
انتقال امتیاز مازاد به اعضای خانواده |
انتقال امتیاز مازاد به اعضای خانواده و بعضا اشخاص حقوقی به پرسنل |
9 |
شروط پیشنیاز |
بدون شرط و تعهد خاص از سوی بانک و گیرنده وام |
برخی موارد مشروط (کارمند رسمی) |
10 |
زمان بازپرداخت و میزان وام |
دوره بازپرداخت طولانیتر، میزان وام بیشتر |
بعضا عدم تاثیر مدت زمان بازپرداخت بر افزایش میزان وام |
البته درباره این مقایسه، حداقل دو نکته قابل توجه است:
به طور مثال، در طرح مهربانی بانک ملی با کارمزد 2 تا 4 درصد، دو برابر طرح بانک کشاورزی به متقاضیان، وام تعلق میگیرد، در حالی که کارمزد طرح احسان، صفر تا 4 درصد است. بر این اساس، برای وام مهربانی، اگر زمان کارکرد حساب، 6ماهه و مدت بازپرداخت 12ماهه باشد، با فرض داشتن میانگین 100 میلیون تومان در بانک ملی، 156 میلیون تومان وام با کارمزد 4 درصد داده میشود. با این حال، در بانک کشاورزی، 90 میلیون تومان با کارمزد 4 درصد یا 80 میلیون تومان با کارمزد صفر درصد تعلق میگیرد. ضمنا وضعیت وام مهربانی از نظر شرایط ضمانت و غیرحضوری بودن، مناسبتر است.
در فضایی که بعضا دیوار نامهربانی برای کمک به رفاه اقتصادی شهروندان یا تامین نیازهای اساسی زندگی، بلند است، وام مهربانی بانک ملی ایران، پل ارتباطی ارزشمند در جهت بهبود کیفیت زندگی مردم و رعایت اصل مشتریمداری محسوب میشود.