خودرو‌های هیبریدی یا برقی، کدام برای بازار ایران مناسب است؟

تیتر20  - اما سوال اصلی این است که کدام نوع خودرو برای بازار ایران مناسب‌تر است؟ برای پاسخ به این سوال، باید عوامل متعددی ازجمله زیرساخت‌ها،هزینه‌ها، سیاست‌های دولتی، نیازهای مصرف‌کنندگان و مسائل زیست‌محیطی را بررسی کنیم.

زیرساخت‌ها
یکی از اصلی‌ترین چالش‌ها برای استفاده گسترده از خودروهای برقی در ایران، کمبود زیرساخت‌های شارژ است. در حال حاضر، تعداد ایستگاه‌های شارژ عمومی در کشور بسیار محدود است و نصب شارژرهای خانگی نیز هزینه‌بر و زمان‌بر است. 

در مقابل، خودروهای هیبریدی به دلیل استفاده همزمان از موتور بنزینی و الکتریکی، نیاز به زیرساخت‌های شارژ گسترده ندارند و می‌توانند در ایستگاه‌های بنزین معمولی سوخت‌گیری کنند. این ویژگی، خودروهای هیبریدی را برای شرایط فعلی زیرساخت‌های ایران مناسب‌تر می‌کند.

هزینه‌ها
هزینه‌های اولیه خرید خودروهای برقی معمولاً بالاتر از خودروهای هیبریدی است. علاوه بر قیمت بالاتر، هزینه‌های مربوط به نصب شارژر و برق مصرفی نیز باید در نظر گرفته شود. 

از سوی دیگر، خودروهای هیبریدی به دلیل داشتن دو سیستم پیشرانه (بنزینی و الکتریکی)، هزینه‌های نگهداری بیشتری نسبت به خودروهای بنزینی سنتی دارند، اما این هزینه‌ها کمتر از هزینه‌های نگهداری خودروهای برقی است. به‌طور کلی، خودروهای هیبریدی از لحاظ هزینه‌های اولیه و نگهداری، مقرون به‌صرفه‌تر از خودروهای برقی هستند.

سیاست‌های دولتی
دولت‌ها معمولاً مشوق‌هایی برای خرید خودروهای با آلایندگی پایین‌تر ارائه می‌دهند، مانند تخفیف‌های مالیاتی، یارانه‌ها و تسهیلات دیگر. در کشورمان، سیاست‌های مشوقی برای خودروهای هیبریدی و برقی وجود دارد، اما میزان و نوع این مشوق‌ها ممکن است متغیر باشد. 

علاوه بر این، حمایت دولت از توسعه زیرساخت‌های شارژ و تشویق به استفاده از خودروهای برقی، نقش مهمی در تعیین مناسب بودن این خودروها دارد. با این حال، تا زمانی که زیرساخت‌های لازم به طور کامل فراهم نشود، خودروهای هیبریدی به دلیل وابستگی کمتر به زیرساخت‌های جدید، گزینه بهتری خواهند بود.

نیازهای مصرف‌کنندگان
مصرف‌کنندگان شهری که مسیرهای کوتاه‌تری دارند و به ایستگاه‌های شارژ دسترسی بیشتری دارند، ممکن است از خودروهای برقی بهره بیشتری ببرند. این خودروها به دلیل عدم تولید آلودگی و هزینه‌های پایین‌تر در شارژ، برای استفاده شهری بسیار مناسب هستند. 

در مقابل،مصرف‌کنندگان در مناطقی با دسترسی محدود به زیرساخت‌های شارژ، احتمالاً خودروهای هیبریدی را ترجیح می‌دهند. این خودروها می‌توانند به راحتی در ایستگاه‌های بنزین سوخت‌گیری کنند و نیازی به زیرساخت‌های شارژ پیچیده ندارند.

مسائل زیست‌محیطی
از دیدگاه زیست‌محیطی، خودروهای برقی به دلیل عدم تولید گازهای گلخانه‌ای در حین رانندگی، مزیت بیشتری دارند. این خودروها به کاهش آلودگی هوا و کاهش اثرات منفی بر تغییرات اقلیمی کمک می‌کنند. 

خودروهای هیبریدی نیز نسبت به خودروهای بنزینی آلودگی کمتری تولید می‌کنند، اما همچنان مقداری آلودگی دارند. با این حال، در شرایط فعلی ایران، استفاده از خودروهای هیبریدی می‌تواند به عنوان یک گذرگاه به سمت خودروهای برقی عمل کند و به تدریج راه را برای پذیرش گسترده‌تر خودروهای برقی هموار سازد.

هزینه‌های‌تولید
تولید خودروهای هیبریدی و برقی مستلزم هزینه‌های مختلفی است که شامل هزینه‌های مواد اولیه، فناوری، نیروی کار، و زیرساخت‌های تولیدی می‌شود. در ادامه به بررسی این هزینه‌ها برای تولید این دو نوع خودرو در بازار ایران می‌پردازیم.

 خودروهای هیبریدی به دلیل داشتن دو نوع سیستم موتوری (موتور احتراق داخلی و موتور الکتریکی) نیاز به قطعات بیشتری دارند. این شامل موتور بنزینی، سیستم انتقال قدرت، باتری، موتور الکتریکی و سیستم‌های کنترلی است.باتری‌های مورد استفاده در خودروهای هیبریدی معمولاً کوچکتر و ارزان‌تر از باتری‌های خودروهای برقی هستند.

اما خودروهای برقی تنها به موتور الکتریکی و باتری نیاز دارند، اما این باتری‌ها معمولاً بزرگتر و گران‌تر هستند. باتری‌های لیتیوم-یون که در خودروهای برقی استفاده می‌شوند، هزینه بالایی دارند.خودروهای برقی نیاز به سیستم‌های پیچیده کمتری دارند و قطعات متحرک کمتری در موتور دارند که می‌تواند هزینه‌های مواد اولیه را در برخی جنبه‌ها کاهش دهد.

فناوری هیبریدی به دلیل وجود دو سیستم موتوری، پیچیده‌تر است و نیاز به تحقیق و توسعه برای هماهنگی بین این دو سیستم دارد. این شامل مدیریت انرژی، سیستم‌های کنترلی و بهینه‌سازی مصرف سوخت است.با توجه به استفاده گسترده‌تر از فناوری هیبریدی در سطح جهانی، ممکن است برخی از هزینه‌های تحقیق و توسعه کاهش یافته باشد.

فناوری خودروهای برقی همچنان در حال توسعه و پیشرفت است. تحقیق و توسعه در زمینه باتری‌ها، موتورهای الکتریکی و سیستم‌های شارژ هزینه‌بر است.توسعه زیرساخت‌های شارژ و نرم‌افزارهای مدیریت انرژی نیز بخشی از هزینه‌های تحقیق و توسعه برای خودروهای برقی است.

 مقایسه موتور خودروهای هیبریدی و برقی در ایران
موتور خودروهای هیبریدی و برقی تفاوت‌های اساسی دارند که این تفاوت‌ها به نحوه عملکرد، بازدهی، نگهداری و تأثیرات زیست‌محیطی آن‌ها مربوط می‌شود. خودروهای هیبریدی دارای دو نوع موتور هستند: یک موتور احتراق داخلی (بنزینی یا دیزلی) و یک موتور الکتریکی. این موتورها به‌طور همزمان یا جداگانه کار می‌کنند.در سیستم هیبرید سری، موتور احتراق داخلی تنها برای تولید برق جهت شارژ باتری استفاده می‌شود و موتور الکتریکی به تنهایی خودرو را حرکت می‌دهد.

موتورهای هیبریدی به دلیل توانایی استفاده از انرژی الکتریکی در مواقع مناسب، مصرف سوخت را کاهش می‌دهند و بازدهی کلی خودرو را افزایش می‌دهند.بازدهی موتورهای احتراق داخلی در خودروهای هیبریدی بهینه‌تر از موتورهای بنزینی سنتی است، زیرا در شرایط کاری بهینه‌تری عمل می‌کنند.

هزینه‌های نگهداری موتورهای هیبریدی می‌تواند بالاتر باشد، زیرا دو نوع سیستم موتوری وجود دارد که هرکدام نیاز به نگهداری دارند.به‌طور کلی، موتورهای احتراق داخلی به سرویس و نگهداری منظم نیاز دارند (تعویض روغن، فیلترها و غیره).

خودروهای برقی تنها از موتورهای الکتریکی استفاده می‌کنند که با باتری‌های قابل شارژ تغذیه می‌شوند.موتورهای الکتریکی نیروی محرکه مستقیم را فراهم می‌کنند و نیاز به سیستم انتقال قدرت پیچیده‌ای ندارند.باتری‌های لیتیوم-یون به طور معمول در خودروهای برقی استفاده می‌شوند، که ظرفیت بالایی دارند و امکان شارژ مجدد را فراهم می‌کنند.

موتورهای الکتریکی دارای بازدهی بسیار بالاتری نسبت به موتورهای احتراق داخلی هستند. این موتورها می‌توانند تا 90 درصد از انرژی الکتریکی را به نیروی مکانیکی تبدیل کنند، در حالی که بازدهی موتورهای احتراق داخلی معمولاً کمتر از 40 درصد است.خودروهای برقی تقریباً بدون از دست دادن انرژی از طریق گرما یا اصطکاک کار می‌کنند.

موتورهای الکتریکی نیاز به نگهداری کمتری دارند، زیرا قطعات متحرک کمتری دارند و در معرض سایش کمتری هستند.باتری‌های خودروهای برقی نیاز به نظارت و گاهی تعویض دارند، اما به‌طور کلی هزینه‌های نگهداری این نوع موتورها کمتر است.

این درحالیست که خودروهای برقی در عملکرد و بازدهی کلی بهتر از خودروهای هیبریدی هستند. موتورهای الکتریکی نیروی بیشتری تولید می‌کنند و راندمان بالاتری دارند. خودروهای هیبریدی می‌توانند بازدهی مناسبی داشته باشند، به‌ویژه در شرایطی که نیاز به ترکیبی از عملکرد موتورهای الکتریکی و احتراق داخلی وجود دارد.

از سویی هزینه‌های نگهداری خودروهای برقی به‌طور کلی کمتر از خودروهای هیبریدی است، زیرا موتورهای الکتریکی نیاز به سرویس کمتری دارند. خودروهای هیبریدی به دلیل داشتن دو نوع موتور، ممکن است هزینه‌های نگهداری بیشتری داشته باشند