بانک دی برای غلبه بر ناترازی آستین بالا زد

تیتر20 - خروج بانک دی از ناترازی، نیازمند اصلاح ساختار همه جانبه است. بانک مرکزی پس از مدت ها مجادله بر سر بانک های ناتراز، تصمیم گرفته که است که برخی از آنها را بدون انحلال و ادغام، به پایداری برساند. 

بر این اساس بانک مرکزی، برنامه تحول 5 ساله بانک دی را تایید کرده است. این برنامه دو گام دارد: تا پایان 1405 و تا پایان 1407. البته بانک دی اولین برنامه خود برای ایجاد تحول را تابستان سال 1401 ارائه کرده بود. 

پس از گذشت حدود یک سال، این برنامه تجدید شد تا مجدد تاییدیه بانک مرکزی را دریافت کند. حالا برای بار سوم، این برنامه در سال 1403 تجدید شده است تا با اجرای برنامه هفتم توسعه (1403 تا 1407) تلاقی پیدا کند. 

اما بانک دی که تا پایان آذر سال 1402، 62 درصد بدهی اش از کل بدهی ها، مربوط به سپرده های مشتریان و 36 درصد از کل بدهی اش مربوط بانک و موسسات اعتباری است و تا همین تاریخ در مجموع بیش از 72 هزار و 909 همت بدهی دارد، چگونه می تواند تحول ایجاد کند؟ 

بانک دی مدتی است که آستین بالا زده است. گرچه کار سختی را در پیش روی خود دارد اما کارها را سرعت داده است. صدور اطلاعیه واگذاری 68.10 درصد از سهام (کنترلی) شرکت تولید نیروی برق دماوند و تعیین تاریخ 24 آذر سال جاری برای انجام آن، از جمله مهم ترین اقدامات برای آزادسازی دارایی های منجمد است. 

26 آذر هم 27.48 درصد از سهام شرکت بیمه دی در بازار اول فرابورس عرضه می شود. واگذاری 37.86 درصد از سهام شرکت سرمایه گذاری بوعلی در روز 28 آذر، اعلام شده است. 

اقدامات خرد دیگری مانند واگذاری 4 ملک با شناسایی سود 26 میلیارد و 400 میلیون تومان اجرا شده است اما این بانک باید مجموعه ای از اقدمات که مبتنی بر 5 گام هستند را اجرا کند: افزایش سرمایه نقدی، واگذاری دارایی‌های غیرمولد، واگذاری دارایی‌های غیربانکی، بهبود و ارتقای مدل کسب و کار و کاهش اتکاء به اضافه برداشت و منابع بازار بین بانکی. 

نیاز به تدوین راهبرد اجرایی 
اما این گام ها چگونه اجرا خواهند شد؟ بانک دی ابتدا در نظر دارد که از شمول ماده 141 قانون تجارت خارج شود. صورت های مالی بانک دی میزان سرمایه این بانک را 13 هزار و 500 میلیارد تومان نشان می دهد. دی، قصد دارد که با افزایشی 52 درصدی، میزان سرمایه را به 20 هزار و 500 میلیارد تومان افزایش دهد. 

واگذاری دارایی های غیرمولد مانند اموال مازاد بانک در حال اجراست اما دی حداقل برای سهام داران و روشن ساختن افکار عمومی برآوردی نسبت به میزان منابع آزاد شده از این محل ها ارائه نکرده است. 

بانک دی برای غلبه بر چالش های خود باید منابع بیشتری را آزاد کند. میزان منابع این بانک از 51 هزار و 789 میلیارد تومان در سال 1402 (تا 30 آذر) به 47 هزار و 936 میلیارد تومان کاهش یافته است. البته در پایان 1401 میزان منابع این بانک به 42 هزار و 604 میلیارد تومان رسیده بود.

 
این بانک در تسهیلات دهی هم وضعیت خوبی را از خود نشان نداد. سال 1400، 21 هزار و 529 میلیارد تومان تسهیلات اعطا کرده بود اما این میزان در سال های 1401 به 15 هزار و 973 میلیارد تومان رسیده بود.

 
البته برای امسال وضعیت بهتر شده است. تا پایان 8 ماهه ابتدای سال جاری، بیش از 21 هزار و 335 میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است. انتظار می رود که تا پایان سال جاری، میزان تسهیلات دهی به فراتر از سال 1400 برسد. 

با افزایش سرمایه، افزایش فروش اموال مازاد، واگذاری سهام کنترلی و غیرکنترلی، دریافت مطالبات نیروگاه برق دماوند از دولت که در پایان 1402 به 1 هزار و 272 میلیارد تومان می رسید، دریافت مطالبات از شرکت ها و کاهش تعداد شعب و توسعه نئوبانک، بانک دی می تواند منابع کمتری را در قالب اضافه برداشت از بانک مرکزی و بازار بین بانکی، وارد بدهی های خود کند. 

با توجه به اینکه نسبت کفایت سرمایه بانک دی در پایان 1401 به منفی 47.8 درصد می رسید، نگهداری 4 هزار و 86 میلیارد تومان دارایی غیرجاری (برای فروش) توجیهی نداشت. میزان دارایی غیرجاری این بانک، در پایان آذر 1402 به فراتر از 4 هزار و 142 میلیارد تومان رسیده بود. 

ضروت اصلاح ساختار سهامداری 
بانک دی باید تا افق 1405 کفایت سرمایه خود را مثبت سازد. در این راه نیاز به اصلاح ساختار سهامداری خود دارد. در حال حاضر 86.92 درصد از سهام این بانک شناور هستند. این میزان شناوری به شدت بالاست و معنایی جز نظارت پایین بر ارزش گذاری سهام ندارد.

بانک دی، باید در افق 1407 اعتماد سرمایه گذاران را با کاهش شناوری سهام از سطوح فعلی افزایش دهد. در حال حاضر قیمت بازار به ارزش دفتری هر سهم بانک دی (P/B) به منفی 2.02 درصد می رسد. 

در تعاریف مرسوم P/B نشان می دهد که بازار حاضر است که چه قدر برای هر واحد از ارزش دفتری یک شرکت هزینه پرداخت کند. نرخ منفی برای P/B بازتاب دهنده بروز تمایلات سرکوب کننده از سوی بازار نسبت به ارزش دفتری یک شرکت است. P/B منفی نشان می دهد که دارایی های شرکت بدهی های آن را پوشش نمی دهند.  

در واکنش، بانک دی باید الگوی سرمایه گذاری خود را تغییر دهد و با خروج از بنگاه های بورسی زیانده و پشت سر گذاشتن سرمایه گذاری های توصیه شده و سازمانی، به سراغ سرمایه گذاری های کم ریسک تر و خرید سهام ارزنده، اوراق بهادار و سایر دارایی ها برود.

و همچنین این بانک باید سپرده های ارزان قیمت بیشتری را جذب کند و هزینه های اداری و عمومی، هزینه های مالی، هزینه های کارمزد، استهلاک دارایی و هزینه سود سپرده خود را کاهش دهد.