از تولد تا تعالی: ۴۰ سال بانکداری با نگاه به آینده

تیتر 20- بانک سینا، 8 خردادماه 1404، چهل‌ساله می‌شود. این عدد، برای یک نهاد مالی، فقط رقم نمادین نیست، بلکه فرصتی برای بازخوانی گذشته، بازنگری حال و بازتعریف آینده است. این بانک، در چهلمین سال فعالیت، برخلاف بسیاری از نهادهایی که به میانسالی یا سالخوردگی می‌رسند، در قامت یک نهاد تحول‌گرا ظاهر شده است. عملکرد بانک سینا در سال 1403 نیز از منظر رشد مدیریت منابع و مصارف، سود آوری و انضباط مالی و  آفرین در اقتصاد  یک نمونه قابل‌توجه برای نظام بانکی کشور به شمار می‌رود.

از تولد تا تعهد، از آنالوگ تا دیجیتال
بانک سینا که در سال ۱۳۶۴، با ساختار کاملاً متفاوت ودر قالب موسسه مالی و اعتباری در شرایط ویژه، تاسیس شد، این بانک، از دل مؤسسات وابسته به "بنیاد" زاده شد؛ یک نهاد اجتماعی که در دهه 1360، به‌ دنبال سودآوری حداکثری نبود، بلکه در پی ایفای نقش برای بازسازی اقتصاد جنگ‌زده ایران بود.

 
با عبور از سال‌های دفاع مقدس، بانک سینا، گام‌به‌گام، نقش‌آفرینی خود را به‌مثابه بازیگر حرفه‌ای در نظام بانکی ایران نشان داد؛ بازیگری که هم مأموریت اجتماعی دارد و هم باید در بازار پررقابت بانکی کشور ارتقا یابد. 

در این مسیر توسعه، بانک سینا، همواره تلاش کرده تعهد خود به توسعه اقتصاد ملی را فراموش نکند. این بانک در حوزه‌هایی مانند تأمین مالی پروژه‌های زیربنایی در مناطق محروم و آبادانی استانهای کم برخوردار  و آمیختگی مسئولیت اجتماعی با منطق اقتصادی، جایگاه بانک را نزد نهادهای سیاست‌گذار تثبیت کرده و سبب شده به‌عنوان بازیگر قابل اتکا در اقتصاد کشور نیز شناخته شود.

در دهه 1390، به‌ویژه پس از تحریم‌های گسترده، بانک سینا به ‌جای گسترش بی‌قاعده شعب، از سیستم سنتی شعبه‌محور و اصطلاحاً آنالوگ، بر تقویت زیرساخت‌های دیجیتال تمرکز کرد. این تصمیم، اگرچه در آن زمان، ریسک‌پذیر به‌نظر می‌رسید، اما امروز راه‌اندازی زیست‌بوم «سرزمین هوشمند سینا»، به‌ویژه پلتفرم‌هایی مانند سیبانک به‌عنوان درگاه جامع خدمات بانکی نشان می‌دهد بانک، راه درستی را انتخاب کرده است.

بلوغ در مرز چهل‌سالگی
اگر چهل‌سالگی را نقطه‌ای برای تأمل در کارنامه سال گذشته بدانیم، سال ۱۴۰۳ برای بانک سینا، نمایشی از بلوغ و پویایی همزمان بوده است. این بانک، سال گذشته، در شرایطی وارد رقابت‌های بانکی شد که اقتصاد ایران، در رکود اقتصادی و ریاضت نقدینگی بود. آنچه عملکرد سال قبل این بانک را ارزشمند می‌سازد، توانایی تجهیز و  تخصیص هدفمند منابع است.  بانک سینا، در این مسیر، سرشار از کامیابی و دستاورد بوده است.

از راهبردهای چهارگانه تا جهش منابع
از منظر راهبردی سال ۱۴۰۳ برای بانک سینا، سالی بود که با چهار راهبرد کلیدی، شامل توسعه فعالیت‌های ارزی، تقویت بانکداری اجتماعی، گسترش بانکداری  دیجیتال و افزایش مقیاس ترازنامه بانک پیش رفت و با ۳۰۴۳ نیروی انسانی و 310 شعبه در سراسر کشور، این راهبردها را در عمل پیاده کرد. 

یکی از شاخص‌ترین نکات عملکرد بانک سینا در سال ۱۴۰۳، رشد چشمگیر سپرده‌های ریالی و ارزی بود. سپرده‌های ریالی بانک با رشد ۴۵ درصدی، به بیش از ۱۱۸ هزار میلیارد تومان رسید و بانک را در میان پنج بانک برتر کشور از نظر جذب منابع قرار داد. در سپرده‌های ارزی نیز شاهد رشد بی‌سابقه ۲۰۴ درصدی بوده‌ایم؛ تحولی که نشان‌دهنده افزایش اعتماد مشتریان و ارتقای تنوع خدمات بانک در حوزه بین‌الملل است.

پشتیبان تولید در روزهای سخت
از منظر مصارف نیز بانک سینا از حدود ۱۲۰ همت در سال ۱۴۰۲ به رقم ۲۲۴ همت در پایان سال ۱۴۰۳ رسید؛ یعنی رشد ۸۷ درصدی در مصارف این رشد چشمگیر، از نقش‌آفرینی مؤثر بانک در تأمین مالی تولید، تجارت و خانوارها حکایت می‌کند. 

پایداری در سودآوری
در حوزه سودآوری نیز بانک سینا موفق شد سود خالص خود را از ۲۱۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲ به ۵۳۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ افزایش دهد؛ یعنی رشد ۱۵۱ درصدی، که به‌ویژه با توجه به سهم ۸۰ درصدی سود عملیاتی، نشان از عملکرد پایدار و متکی بر فعالیت واقعی بانک و نیز درآمدهای کارمزدی دارد.

از انضباط مالی تا مسئولیت اجتماعی
از جنبه انضباط مالی نیز نسبت مطالبات غیرجاری (NPL) بانک به ۲.۴۹ درصد رسیده که پایین‌تر از سطح استاندارد بانک مرکزی است و بانک سینا را در بین سه بانک برتر کشور از این نظر، قرار می‌دهد؛ دستاوردی که برای نظام بانکی ایران با سهم بالای مطالبات مشکوک‌الوصول، بسیار قابل‌توجه است. 

در عین حال، بانک سینا عملکرد خود را به ارقام مالی محدود نکرده است. سیاست‌های تخصیص منابع این بانک در مناطق محروم نشان می‌دهد در اغلب استان‌های کم‌برخوردار، نسبت مصارف به منابع، بیش از ۱۰۰ درصد بوده است؛ یعنی بانک، منابع بیشتری نسبت به سپرده‌های محلی در این استان‌ها تخصیص داده است. این رویکرد به‌وضوح از عدالت‌محوری در توزیع منابع و ایفای مسئولیت اجتماعی خبر می‌دهد. 

همچنین عملکرد بانک سینا در حوزه تسهیلات تکلیفی چشمگیر بوده است. در سال ۱۴۰۳، بانک سینا با پرداخت ۱۱۸ درصدی بودجه تسهیلات ازدواج و فرزندآوری، فراتر از تعهدات، هم به سیاست‌های ابلاغی بانک مرکزی و دولت پایبند ماند و هم به مطالبات اجتماعی پاسخ داد.

با این حال، مهم‌تر از اعداد، کیفیت درآمدهاست. بانک سینا، بخش عمده سود را از واسطه‌گری وجوه و فعالیت بانکی و درآمد های کارمزدی حاصل کرده است. این نکته، برای تحلیل‌گران بازار مالی بسیار مهم است، زیرا بیانگر ساختارمالی مناسب و آینده قابل اتکای بانک است. 

سیگنال‌های موفقیت در بهار 1404
امسال نیز با سیگنال‌های امیدوارکننده‌ همراه بوده و این پویایی، در بهار ۱۴۰۴ نیز تداوم یافته است. فقط در فروردین‌ماه امسال، تراز مثبت درآمد تسهیلات به سود سپرده بانک سینا، به حدود ۳۵۰ میلیارد تومان رسید. 

با این حال، چالش‌های بانک سینا در افق پیش‌رو کم نیست. یکی از آ‌نها، محدود بودن دامنه عملیات ارزی بانک است. در بازاری که بانک‌های خصوصی با ابزارهای متنوع وارد شده‌اند، این بانک، با مزیت نسبی در مناطق مرزی و ارتباط با زیرمجموعه‌های صادرات‌محور باید جای پای خود را در حوزه خدمات ارزی تقویت کند. 

سه‌گانه خاموش: اخلاق، آرامش و اعتماد
تحلیل این دستاوردها، نشان می‌دهد سرمایه اجتماعی بانک که با حفظ استانداردهای اخلاقی و پرهیز از حاشیه‌های رسانه‌ای حفظ شده، می‌تواند یک مزیت رقابتی باشد. 
برندهایی که اعتبار و خوشنامی خود را حفظ کرده‌اند، سریع‌تر در مسیر توسعه خدمات نوین، اعتمادسازی می‌کنند. سینا با هیاهوی کمتر، اعتماد بیشتر ساخته است. با این توصیف، چهل‌سالگی بانک سینا، فرصت مناسبی برای بازاندیشی در نقش بانک، در نظام بانکی آینده ایران است. این بانک، اگر امروز بین منطق بازار و مأموریت اجتماعی خود توازن برقرار کند، قادر است نمونه موفقی از بانک اجتماعی مدرن در ساختار اقتصاد ایران باشد.