استراتژی جریان‌ساز بانک سینا برای مدیریت هزینه پول

تیتر 20- بانک سینا مسیر متفاوتی را در بازی منابع در پیش گرفته است. این مسیر، به ‌جای اتکا به رقابت در نرخ‌های سود، بر بازآفرینی ترکیب سپرده‌ها تمرکز دارد. اگرچه بسیاری از بانک‌ها، برای جذب منابع مالی به افزایش نرخ سود سپرده‌های مدت‌دار پناه برده‌اند، اما بانک سینا با تکیه بر سپرده‌های جاری، رویکرد ویژه‌ای در مدیریت هزینه پول ترسیم کرده است.

در اکوسیستم مالی ایران که بانک‌ها برای جذب منابع، عمدتاً بر نرخ‌های سود رقابتی تأکید دارند، تغییر رویکرد به سمت منابع جاری، اصطلاحاً خلاف جریان آب، ولی هدفمند است. بانک سینا در سال گذشته نشان داد که می‌توان با بازنگری در سیاست‌های جذب منابع، نه‌تنها سهم سپرده‌های جاری را به‌طور چشمگیری افزایش داد، بلکه با این اقدام، سکوی پرش برای کاهش بهای پول و بهبود ساختار ترازنامه را نیز فراهم کرد. این تصمیم، ظاهراً اصلاح در ترکیب منابع بود، اما در عمل، گام راهبردی در راستای تقویت سودآوری پایدار و ارتقای مزیت رقابتی بانک محسوب می‌شود.

بازنگری در ترکیب منابع
در نظام بانکی ایران، سپرده‌های مدت‌دار برای سال‌ها، نقش ستون فقرات تأمین مالی را ایفا کرده‌اند، اما در سال‌های اخیر با افزایش نرخ بهره بازار بین‌بانکی و فشار بر نرخ سود علی‌الحساب، هزینه جذب این منابع افزایش یافته است. در چنین فضایی، بانک سینا با تدوین استراتژی متمرکز بر جذب سپرده‌های جاری، مسیر متفاوتی را تجربه کرد. 

طبق گزارش اخیر مجمع عمومی سالانه بانک سینا، سهم این سپرده‌ها از منابع بانک در پایان سال گذشته نسبت به سال قبل‌تر با رشد ۷۴ درصدی همراه بوده است. این اتفاق، فراتر از تحول در عملیات سپرده‌گیری و نشانه‌ای از بلوغ رویکرد بانک در اصلاح ساختار مالی به شمار می‌رود.

برخلاف سپرده‌های مدت‌دار، منابع جاری از جنس نقدینگی در گردش و هزینه‌بر نزدیک به صفر هستند. افزایش سهم این منابع، ضمن کاهش نرخ تمام‌شده پول، به بانک اجازه می‌دهد با هزینه مالی کمتر، قدرت تسهیلات‌دهی بالاتری داشته باشد. این اقدام از منظر دیگر نیز قابل تحلیل است. در شرایطی که بانک‌ها برای کنترل خروج منابع، مجبور به رقابت بر سر نرخ سود هستند، بانک سینا با افزایش منابع ارزان‌قیمت، خود را از این رقابت فرسایشی تا حدی رها کرده است.

پیوند جذب منابع جاری با رشد عملیات
یکی از دستاوردهای مهم این تغییر رویکرد، تأثیر مستقیم آن بر سایر شاخص‌های عملکردی بانک است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال گذشته، مجموع منابع بانک با رشد ۴۵ درصدی نسبت به سال قبل مواجه شده که فراتر از نرخ رشد نقدینگی کشور در همین سال (حدود ۲۹ درصد) بوده است. در همین حال، تسهیلات پرداختی ۶۱ درصد افزایش داشته و تعهدات بانکی، بیش از دو برابر شده است. این هم‌افزایی بین منابع ارزان‌قیمت و توسعه خدمات بانکی، بیانگر این است که بانک سینا، موفق شده بین دو نقطه‌ کلیدی، یعنی کاهش بهای پول و افزایش سهم بازار تسهیلات، ‌پل مستحکم برقرار کند.

نکته قابل تأمل اینکه این توسعه،‌ بدون فشار بر ساختار مالی یا افزایش بدهی بین‌بانکی حاصل شده است. لذا بانک سینا با تکیه بر منابع داخلی، موتور رشد تسهیلات را روشن نگه داشته و سهم خود را در بازار پول گسترش داده، در حالی که بسیاری از بانک‌ها برای تأمین منابع و جذب نقدینگی به بازارهای پرهزینه روی می‌آورند.

تأثیرات جانبی و مزایای پایدار
نقطه قوت این سیاست، تنها در کاهش بهای تمام‌شده پول یا افزایش منابع خلاصه نمی‌شود. یکی از مزایای جانبی اما مهم، بهبود کیفیت پرتفوی تسهیلات و مدیریت ریسک اعتباری بوده است. نسبت مطالبات غیرجاری بانک در پایان سال گذشته، به سطح قابل قبول ۲.۹ درصد کاهش یافته که کمتر در شبکه بانکی دیده می‌شود. این نسبت، از یک‌سو، بیانگر اعتبارسنجی دقیق و از سوی دیگر، مؤید هماهنگی میان واحدهای تأمین منابع و تخصیص منابع در بانک سیناست.

در کنار اینها، شاخص کفایت سرمایه «وسینا» نیز به حدود ۸.۸ درصد رسیده که نه‌تنها استاندارد بانک مرکزی را پوشش می‌دهد، بلکه زمینه‌ساز اعتماد بیشتر به پایداری مالی بانک در آینده است. بنابراین بانک سینا، با کنترل بهای پول، قدرت سودآوری را حفظ کرده و همزمان، ساختار سرمایه‌ای خود را نیز مستحکم‌تر کرده است.

تغییر فرهنگ بانکداری یا راه‌حل موقت؟
اکنون پرسش کلیدی آن است که آیا این استراتژی می‌تواند در افق بلندمدت نیز استمرار یابد؟ تجربه جهانی نشان می‌دهد بانک‌هایی که بر منابع جاری تمرکز می‌کنند، معمولاً بر خدمات نوآورانه، بانکداری دیجیتال، تعامل مداوم با مشتریان خُرد و کسب‌وکارهای کوچک نیز تأکید دارند. اگر بانک سینا، همزمان با تثبیت جایگاه خود در حوزه منابع جاری، در زمینه گسترش زیرساخت‌های دیجیتال و مدیریت هوشمند داده نیز سرمایه‌گذاری کند، مزیت رقابتی آن پایدارتر خواهد شد.

توسعه ابزارهای تشویقی غیرنقدی، مانند افزایش کیفیت خدمات، ارائه پلتفرم‌های تجمیعی مالی و ارتقای تجربه کاربری در اپلیکیشن‌ها نیز کمک می‌کند سپرده‌گذاران جاری، نه از سر اجبار یا موقتی بودن نرخ‌ها، بلکه به‌صورت پایدار با بانک همراه شوند.

بانک سینا در سال گذشته، با اتخاذ تصمیم کلیدی در حوزه منابع، ‌یعنی هدایت تمرکز به سمت سپرده‌های جاری، ‌علاوه بر کاهش هزینه‌های مالی، با ایجاد توازن بین منابع و مصارف، جایگاه خود را در شبکه بانکی ارتقا داده است. این حرکت، تاکتیک مقطعی نیست، بلکه نشانه تغییر پارادایم در مدیریت منابع بانکی است. 

اگرچه این موفقیت، نیازمند نگهداری، ارتقا و انطباق مداوم با تغییرات بازار است، اما مسیر طراحی‌شده توسط بانک سینا نشان داد که حتی در شرایط پیچیده اقتصادی، می‌توان با بازطراحی هوشمندانه، هم سودآور شد و هم پایداری را تضمین کرد.