تجلی و تقویت موقعیت ایران در زنجیره ارزش جهانی صنایع پیشرفته

تیتر 20- صنایع پیشرفته جهان در دهه ‌های اخیر، بیش از هر زمان دیگری به دسترسی و بهره ‌برداری از عناصر نادر خاکی (Rare Earth Elements) وابسته شده‌اند. این عناصر که شامل ۱۷ فلز با خواص مغناطیسی، نوری و الکترونیکی ویژه هستند، در تولید قطعات الکترونیکی، باتری ‌های لیتیوم یون، موتورهای برقی، تجهیزات دفاعی و حتی در فناوری ‌های تجدیدپذیر انرژی کاربرد دارند.

 دستیابی شرکت ‌های داخلی به دانش جداسازی و فرآوری این عناصر، نه تنها یک گام علمی مهم محسوب می ‌شود، بلکه موقعیت کشور در زنجیره ارزش جهانی صنایع پیشرفته را نیز به شکل چشمگیری تقویت می‌ کند.

درواقع کشوری که بتواند به این ذخایر و دانش استحصال و بهره برداری از آن دست پیدا کند می تواند از کشورهای موفق در سال های پیش رو باشد. در این بین شرکت تجلی از زیرمجموعه های شرکت توسعه معادن در این زمینه موفقیت های خوبی کسب کرده است و از بازیگران اصلی این حوزه در کشور محسوب می شود  که موفق به استحصال این  عناصر شده است.

 
جداسازی عناصر نادر خاکی، فرآیندی پیچیده و دقیق است که نیازمند فناوری‌ های پیشرفته شیمیایی و مهندسی مواد است. موفقیت تجلی در این حوزه چندین نتیجه را به همراه دارد. به عنوان مثال بسیاری از این عناصر توسط معدود کشورها استخراج و فرآوری می ‌شوند.

 دستیابی به دانش جداسازی داخلی به معنای کاهش آسیب‌ پذیری صنایع داخلی در برابر تحریم‌ ها، محدودیت‌ های صادراتی و نوسانات بازار جهانی است.

البته باید به این نکته اشاره داشت که خام‌ فروشی مواد معدنی معمولاً سود پایینی دارد. با جداسازی و تولید محصولات میانی و نهایی، شرکت ‌ها می‌ توانند ارزش افزوده بیشتری ایجاد کرده و سودآوری خود را افزایش دهند.

در نتیجه فناوری‌ های نوین خودروهای برقی، تجهیزات دفاعی و ابزارهای الکترونیکی به شدت به کیفیت و خلوص عناصر نادر خاکی وابسته هستند. توان داخلی در جداسازی این عناصر، امکان تولید محصولات با کیفیت بالا و رقابت در بازارهای جهانی را فراهم می ‌کند.

شرکت «تجلی» در سال‌ های اخیر با تمرکز بر تحقیق و توسعه در حوزه مواد معدنی و فرآوری عناصر نادر خاکی، توانسته است دانش فنی و عملیاتی قابل توجهی به دست آورد. با این حال، تمرکز صرف بر استخراج و جداسازی کافی نیست، تکمیل زنجیره ارزش، شامل تولید محصولات میانی و نهایی و ایجاد بازار مصرف داخلی و خارجی، گام بعدی حیاتی است.

اما این اقدام از سوی تجلی مزایایی را برای تجلی به عنوان یک شرکت پیش رو در این حوزه به همراه دارد. این هدف گذاری باعث ایجاد واحدهای فرآوری و تولید محصولات میانی و نهایی نیازمند نیروی متخصص، مهندسین شیمی، مواد و مکانیک می شود. این موضوع علاوه بر اشتغال‌زایی، دانش فنی کشور را نیز تقویت می ‌کند. همچنین شرکت‌ هایی که بتوانند زنجیره ارزش کامل را کنترل کنند، می ‌توانند سهم بیشتری از بازارهای بین‌ المللی را به دست آورده و به عنوان صادرکننده محصولات نهایی مطرح شوند، نه تنها مواد خام.

همچنین تکمیل زنجیره ارزش به معنای کاهش وابستگی به واردات محصولات میانی و تجهیزات پیشرفته است و کشور را در مواجهه با نوسانات قیمت جهانی و محدودیت ‌های بین ‌المللی مقاوم ‌تر می ‌کند.

اما حرکت در این مسیر و تامین سرمایه آن با چالش های متفاوتی همراه است که تجلی باید به آنها توجه ویژه داشته باشد. با وجود مزایای چشمگیر، دستیابی به تکمیل زنجیره ارزش و توسعه فناوری جداسازی، نیازمند سرمایه‌ گذاری قابل توجه در تحقیق و توسعه، زیرساخت ‌های صنعتی و تربیت نیروی انسانی متخصص است. علاوه بر این، رعایت استاندارد های زیست ‌محیطی و مدیریت پسماند های شیمیایی، بخش مهمی از موفقیت در این حوزه است.

 شرکت «تجلی» با برنامه ‌ریزی دقیق و بهره‌ گیری از تجربیات بین ‌المللی می‌ تواند این موانع را پشت سر گذاشته و به یک بازیگر اصلی در بازار جهانی تبدیل شود.

در نهایت می توان گفت، دستیابی به دانش جداسازی عناصر نادر خاکی، نقطه عطفی برای شرکت «تجلی» و صنایع پیشرفته کشور است. این دانش، علاوه بر افزایش ارزش افزوده، کاهش وابستگی به واردات و تقویت رقابت ‌پذیری را به همراه دارد.

حرکت هوشمندانه تجلی به سمت تکمیل زنجیره ارزش، شامل تولید محصولات میانی و نهایی، نه تنها منافع اقتصادی بلندمدت به ارمغان می‌ آورد، بلکه نقش کشور در بازار جهانی مواد پیشرفته را تثبیت می ‌کند. 

در نهایت، این مسیر، تکیه بر توان علمی و صنعتی داخلی را به عنوان یک اصل راهبردی تقویت می‌ کند و فرصت‌ های جدید برای توسعه پایدار و مستقل صنایع پیشرفته فراهم می‌ آورد.