یادداشت
تیتر20 - اقتصاد بین‌الملل با اثرات حاصله از تفاوت‌های کشورها در منابع تولیدی و ترجیحات مصرف‌کنندگان و نهادهای بین‌المللی سر و کار دارد و معمولا به دنبال توضیح الگوها و نتایج معامله‌ها و تعاملات میان ساکنان کشورهای مختلف مانند بازرگانی، سرمایه‌گذاری و مهاجرت است.
تجارت بین‌الملل، نظریه محض تجارت و سیاست‌های بازرگانی جنبه خرد اقتصاد بین‌الملل را تشکیل می‌دهند.
در تجارت بین‌الملل بحث اصلی روی مبادله کالا هاست؛ به این معنا که چون یک کشور قادر نیست تمام نیازها و احتیاجات خود را از طریق تولید داخلی برطرف کند، به همین دلیل کشورها ناگزیر از تجارت بین‌الملل هستند.
موضوعات اساسی در تجارت بین‌الملل را می توان به این شکل دسته بندی کرد:
1- علت تجارت کشورها چیست و سود کسب شده از تجارت برای کشورها چه اهمیتی دارد؟
2- در صورتی که تجارت سود مند باشد چه اثری بر روی توزیع درآمد دارد؟
3- اتحادیه‌های اقتصادی تجاری چه نقشی در این زمینه دارند؟
عمده ترین شاخص ها و ضرورت های تجارت بین الملل
1- ايجاد سامانه يكپارچه براى شفافيت آمار توليد و تقاضاى بازارهاى داخلى و خارجى.
2- ورود به بازارهاى مالى بين المللى.
3- لزوم جهت دهى نقدينگى با توجه اتخاذ سياست هاى پولى و مالى به سمت توليد .
4- ضرورت ارتباط صنعت و دانشگاه جهت ارتقاى سطح كيفى توليد و رقابت پذيرى در اين زمينه در بازار تجارت خارجى.
5- متوازن كردن عرضه و تقاضا.
6- توسعه زيرساخت ها از جمله ناوگان هاى حمل و نقل جاده اى، ريلى، دريايى و هوايى.
7- توسعه صنعت روز بيمه جهت پشتيبانى .
8- ضرورت بازنگرى در سند توسعه صنعتى جهت مديريت منابع در راستاى آمايش سرزمين درجهت رقابت پذيرى قيمت تمام شده و صرفه اقتصادى براى ابقاى بنگاه هاى توليدى در بازار جهانى.
9- لزوم اصلاح نظام بانكى و شرايط اعتبارات ارزى و اخذ كارمزد و شتاب بخشيدن به فرايند آن در جهت حمايت از صادرات و اصلاح قوانين و مقررات جهت جلوگيرى از خام فروشى .
10- تعريف استاندارد توليد داخلى و قابل رقابت در بازار بين المللى.
11- پيش بينى بسته حمايتى از صادركنندگان از جمله معافيت گمرگى و كاهش بوروكراسى ادارى.
12- اتخاذ استراتژى مناسب و ايجاد زيرساخت هاى لازم در بازار بورس جهت جذب سرمايه خارجى و ورود تجار خارجى به اين بازار.
13- لزوم اولويت قرار دادن مديريت واردات با هدف حمايت از توليد داخلى و كالاهاى مشابه داخلى، (البته قابل رقابت در دو شاخص كيفيت و قيمت تمام شده كالاها) در استراتژى سند توسعه تجارى.
14- لزوم خدمات کریدور توسعه صادرات و تبادل فناوری به شرکت های دانش بنیان و تغییرات و اصلاحاتی در ارائه خدمات و حمایت های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در جهت حمایت بهینه و موثر.
15- ارائه خدمات ارزیابی صادرات شرکت های دانش بنیان که با بررسی نقاط ضعف و قوت شرکت ها، خدمات در راستای رشد بهتر و آماده شدن جهت ورود به بازارهای جهانی به شرکت های دانش بنیان ارائه شود. جهت شفافيت و ايجاد رقابت و تشويق فعالان اين عرصه بايد تعداد خدمات ارائه شده و تعداد شرکت های مورد حمایت کریدور توسعه صادرات را مشخص و گزارش كرد.
16- لزوم بازبينى راهبرد اسناد بالادستى از جمله سند چشم انداز بيست ساله نظام و برنامه ششم توسعه و همچنين سند توسعه صنعتى و تجارى ضرورى به نظر مي رسد.
اتخاذ سياست هاى كلان اقتصادى منطبق با اسناد توسعه و لزوم اجراى كامل شاخص بهبود فضاى كسب و كار و ايجاد رونق توليد و متنوع شدن اقتصاد براى تقاضاى خارجى در این زمینه موثر خواهد بود.
در همين جهت با ارتقاى سطح كيفى توليد با توجه به ايجاد شركت هاى دانش بنيان جهت ارتقاى سطح تكنولوژى (در راستاى شاخص مهم توسعه، تكنولوژى توسعه علم و فناورى) به درونزايى و برونگرايى (تحقق اقتصاد مقاومتى) مي توان به صادرات پايدار و تصاحب سهم از تجارت جهانى دست يافت. تحقق اين هدف در گروى كيفيت صادرات خواهد بود، در غير اين صورت عدم شفافيت و انضباط اقتصادى و صادرات پروژه اى و خام فروشى را خواهيم داشت كه باعث شكل گرفتن ساختار اقتصادى شكننده و مخاطره پذير خواهد شد.
سازو کاری به نام بیمه
بیمه (Insurance) سازوکاری است که طی آن یک بیمه‌گر، بنا به ملاحظاتی تعهد می‌کند که زیان احتمالی یک بیمه‌گذار را در صورت وقوع یک حادثه در یک دوره زمانی خاص، جبران نماید و یا خدمات مشخصی را به وی ارائه دهد؛ بنابراین بیمه یکی از روش های مقابله با ریسک است.
بیمه اعتباری، درخصوص دیون و دریافت وام و لیزینگ موضوعی به عنوان پشتیبان قرار می گیرد، این بیمه نامه ریسک عدم بازپرداخت مطالبات بیمه گذار از وام گیرندگان یا خریداران کالاهایی که به صورت اقساطی به فروش می روند را تحت پوشش قرار می دهد.
اما یک مشکل خاص وجود دارد و آن مشکل این است که خیلی از شرکت های بیمه گر صدور این بیمه را در دستور کار خود ندارند.
لذا وزارت اقتصاد به عنوان نهاد بالادستى بيمه مركزى مي بایست جهت استاندار سازى و كاهش ريسك تجارت، صنعت بيمه كشور را متنوع کرده و توان پشتيبانى اين صنعت از بازرگانى و حمل و نقل را افزايش دهد.
بیمه می تواند در شرايط خاص به فرايند توسعه تجارى و صادرات به عنوان يكى از شاخص هاى اصلى و شتاب دهنده یاری برساند.
تاریخچه تجارت بین‌الملل
از سال ۱۹۵۰تا سال ۲۰۰۵میلادی حجم تولیدات مختلف کشورهای جهان حدود ۷ برابر شده؛ اما در همین سال‌ها حجم تجارت بین‌الملل حدود ۲۸ برابر شده است. از جمله دلایلی که کشورها به سمت تجارت روی آورده اند این است که بعضی کشورها از منابع طبیعی محروم و بعضی دیگر با وفور این منابع رو به رو هستند. این کشورها می توانند کالا تولید کنند و در اختیار کشورهای دیگر قرار دهند.
از سوی دیگر، بعضی کشورها منابع طبیعی دارند ولی تکنولوژی تولید کالا را ندارند؛ بر همین اساس به وارد کردن کالا اقدام می کنند.
در این میان بررسى نقش صادرات در توسعه اقتصادى و ضرورت توسعه تجارت در راستاى كاركرد مثبت و حمايتى از توسعه صنعتى، بسیار اهمیت دارد.
لزوم برنامه ريزى مدون، زمان بندى، اولويت بندى در جهت اجراى استراتژى راهبردی توسعه و ضرورت توجه به زيرساخت هاى مرتبط، روند توسعه را شتاب خواهد داد.
مجموع مبادلات بازرگانی کشور
در سال 1395 ، میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به استثنای نفت خام، نفت کوره و نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی)، بالغ بر 129،648 هزار تن و به ارزش 43،930 میلیون دلار بوده است.
عمده ترین خریداران کالاهای ایرانی در سال 1395 به ترتیب شامل چین به ارزش 8 میلیارد و 377 میلیون دلار، امارات متحده عربی با 7 میلیارد و 436 میلیون دلار، عراق با 6 میلیارد و 111 میلیون دلار، ترکیه با 3 میلیارد و 244 میلیون دلار و کره جنوبی با 2 میلیارد و 877 میلیون دلار بود.
طبق آمار، كشور عراق با 2میلیارد دلار واردات از ایران در چهار ماه نخست امسال، دومین مقصد صادراتی کالاهای ایرانی به شمار می‌آید.
واردات عراق از کشورهای مختلف، سالانه 30میلیارد دلار است که چین با 28درصد، ترکیه با 27 درصد و ایران با 24درصد در جایگاه اول تا سوم کشورهای صادرکننده به عراق ایستاده‌اند.
به هر حال باید گفت که در نتيجه عدم خام فروشى با اصلاح قوانين و ايجاد مقررات مرتبط در جهت مديريت منابع و ايجاد ارزش افزوده و اشتغال زايى، مي توان سهم مشخصى از بازار تجارت خارجى را متصور بود.
البته همان طور که گفته شد اين خود تحت تاثير افزايش كيفيت سطح تكنولوژى و نوآورى و بهبود فضاى كسب و كار میسر خواهد بود.
نكته قابل تامل اين كه در فرايند توسعه كشورهايى همچون تركيه براى توسعه تجارت و مثبت كردن تراز تجارى در حمايت از صادرات علاوه بر معافيت گمركى، درصدى از كل حجم مبلغ صادرات به عنوان تشويقى به صادركنندگان پرداخت مي شود. این درحالی است که در کشور ما تاكنون براى بالا بردن نرخ صادرات چه در حجم كالا و چه در ارزآورى حمايت جدى در غالب يك برنامه ريزى بلند مدت انجام نشده و ضرورت اتخاذ استراتژى تحت عنوان بسته حمايتى از صادرات و افزايش كيفيت آن كاملاً تعيين كننده خواهد بود.
سخن آخر
در پایان باید گفت که با توجه به تمام شاخص هاى مرتبط، باید در جهت توسعه صادرات با آمايش سرزمين، ظرفيت ها و پتانسيل هاى كشور را به تفكيك مناطق به دقت شناسايى و بازبينى كرد.
از سوی دیگر، با مديريت صحيح منابع طبيعى و اولويت بندى حوزه كشاورزى، صنايع تبديلى و صنايع معدنى و فسيلى در جهت تقويت توليد داخلى، خواهيم توانست در بازار بين المللى سهم مشخص و قابل توجهى را به دست آوریم.
البته این روند باید با توجه به افزايش سطح تكنولوژى و كيفيت محصول و نياز بازار داخلى و خارجى در راستاى افزايش كيفيت صادرات صورت گیرد.
سرعت عمل در اتخاذ سياست هاى كلان اقتصادى و اجراى آن توسط دستگاه هاى مرتبط با استراتژى واقع بينانه با شرايط موجود اقتصاد كشور از دیگر نیازهای این حوزه است
خبرهای مرتبط ارسال نظرات آخرین اخبار
پربازدید ها
- فرآیندهای مالیاتستانی به سمت سیستمی شدن است
- ناترازی انرژی در صنایع حاصل غفلت از تجهیزات جدید و کمبود سرمایه گذاری است
- این مُسکنها خطر خونریزی داخلی را افزایش می‌دهند
- توضیحات اتابک درباره افزایش قیمت خودروهای ایران خودرو و سایپا
- بازنگری در بخشنامه توقف قسط بندی حقوق دولتی معادن
- عدم ترخیص درصدی کالا از گمرکات منجر به رسوب کالاها شد
- رشد اقتصادی مثبت نیمه اول امسال
- نرخ تورم سالانه آبان ماه ۳۳.۱ درصد شد
- هیات مدیره بانک دی، نه پاداش گرفتند، نه تسهیلات
- تدوین راهبردهای نوین فولاد خوزستان؛ نقشه راهی برای توسعه پایدار
- تولید ۵ محصول جدید در فولاد مبارکه تا پایان امسال
- آغاز عملیات اجرایی بزرگترین پروژه زیستمحیطی صنایع شرق کشور در نیشابور
- هفت ماه 1403 را ایمن و بدون حادثه گذراندیم
- حضور مؤثر بانک صادرات ایران در هجدهمین نمایشگاه صنعت و معدن
- برگزاری نمایشگاه کتاب کودک و نوجوان در بانک دی
- دستورالعمل معاملات بازار ارز تجاری مرکز مبادله ارز و طلا ابلاغ شد
- بنگاه داری بانکها موجب آسیب رسیدن به بازار مسکن خواهد شد
- بازار میلیارد دلاری خواب
- بازنگری در بخشنامه توقف قسط بندی حقوق دولتی معادن
- جان کارگران معدنهای سنتی در خطر است
- جزئیات فرآیند طرحهای جایگزینی و اسقاط خودروهای فرسوده اعلام شد
- صادرات ۷.۵ میلیارد دلاری محصولات بخش معدن و صنایع معدنی
- تلاش برای تزریق ۳۵۰۰ مگاوات برق از محل نیروگاههای تجدیدپذیر تا اوج بار سال آینده
- صدور ۴۷ هزار پروانه نوسازی مسکن در سال جاری
- برگزاری دو مجمع فوق العاده کچاد
- ورود هوش مصنوعی به خدمات پس از فروش ایرانخودرو
- برگزاری دو مجمع فوق العاده کچاد
- حضور پررنگ گروه زر در نمایشگاه بین‌المللی Pharmtech & Ingredients 2024**
- توسعه صادرات کشور با راهاندازی بازار ارز توافقی
- ورق یک کالای استراتژیک است که اصلی ترین تولید کننده آن در کشور فولاد مبارکه است
- جزئیات فرآیند طرحهای جایگزینی و اسقاط خودروهای فرسوده اعلام شد
- صادرات ۷.۵ میلیارد دلاری محصولات بخش معدن و صنایع معدنی
- هشدار افزایش شدید تورم باکاهش ۳ میلیاردی ارز کالاهای اساسی
- تولید ۵ محصول جدید در فولاد مبارکه تا پایان امسال
- جان کارگران معدنهای سنتی در خطر است
- صدور ۴۷ هزار پروانه نوسازی مسکن در سال جاری
- آغاز عملیات اجرایی بزرگترین پروژه زیستمحیطی صنایع شرق کشور در نیشابور
- هفت ماه 1403 را ایمن و بدون حادثه گذراندیم
- ابهامی در اعلام قیمتهای جدید خودرو وجود ندارد
- نحوه بخشودگی جرایم مالیاتی پایانه های فروشگاهی اعلام شد
موضوعات روز