پایگاه خبری تیتر20 ؛ رسانه بنگاه های اقتصادی ایران * پایگاه خبری تیتر20 ؛ رسانه بنگاه های اقتصادی ایران * پایگاه خبری تیتر20 ؛ رسانه بنگاه های اقتصادی ایران * پایگاه خبری تیتر20 ؛ رسانه بنگاه های اقتصادی ایران * پایگاه خبری تیتر20 ؛ رسانه بنگاه های اقتصادی ایران * پایگاه خبری تیتر20 ؛ رسانه بنگاه های اقتصادی ایران * پایگاه خبری تیتر20 ؛ رسانه بنگاه های اقتصادی ایران * پایگاه خبری تیتر20 ؛ رسانه بنگاه های اقتصادی ایران * پایگاه خبری تیتر20 ؛ رسانه بنگاه های اقتصادی ایران * پایگاه خبری تیتر20 ؛ رسانه بنگاه های اقتصادی ایران * پایگاه خبری تیتر20 ؛ رسانه بنگاه های اقتصادی ایران
با این که مدت زیادی از توسعه و فراوانی فروشگاه های زنجیره ای در ایران نمی گذرد، با این حال این کسب و کارهای مدرن، در حال حاضر 10 درصد از کل بازار ایران را در اختیار دارند. رقمی که با توجه به سابقه محدود این فروشگاه ها بسیار قابل ملاحظه است.
کد خبر: ۳۶۷۸۴
تیتر20 - با این که مدت زیادی از توسعه و فراوانی فروشگاه های زنجیره ای در ایران نمی گذرد، با این حال این کسب و کارهای مدرن، در حال حاضر بیش از 10 درصد از کل بازار ایران را در اختیار دارند. رقمی که با توجه به سابقه محدود این فروشگاه ها بسیار قابل ملاحظه است.
اما دلیل محبوبیت و رشد سریع مجتمع های تجاری چه بوده و چرا شهروندان مخصوصا در شهرهای بزرگ ایران ترجیح می دهند بخش عمده ای از خرید مایحتاج خانواده را از این فروشگاه ها تهیه کنند.
در ادامه به بررسی نقاط قوت و برخی نقاط ضعف فروشگاه های زنجیره ای خواهیم پرداخت.
فراوانی و تنوع کالاها
اولین نکته ای که در مواجهه با فروشگاه های زنجیره ای به نظر می رسد این است که انواع مختلفی از کالاها با تنوع و فراوانی بسیار زیر یک سقف گرد آمده اند. اگرچه در راسته بازارهای قدیمی و برخی از خیابان های تجاری هم می توان طیف گسترده ای از کالاها را در یک جا مشاهده کرد، اما چیدمان، قفسه بندی، مدرن بودن، یکسان سازی فرایند فروش و پرداخت پول و امثال آن باعث شده است که مشتریان در فروشگاه های زنجیره ای در یک محیط بسیار کوچک و بهینه سازی شده در زمان کوتاهی به انبوهی از کالاها در زیر یک سقف دسترسی داشته باشند. این در حالی است که در راسته بازارهای قدیمی طی کردن طول مسافت بازار از یک سو به سوی دیگر گاهی اوقات ممکن است یک روز طول بکشد که عملات مقدور نیست.
تخفیف و همیشه تخفیف
تمرکز ایجاد شده در فرایند تامین و ارائه کالا باعث شده است که فروشگاه های زنجیره ای از محل های بسیاری نسبت به سرشکن کردن هزینه ها اقدام کرده و منابع مالی ایجاد شده از این منظر را به تخفیف های ادواری روی برخی از کالاهای پرمصرف اختصاص دهند. حذف واسطه ها و دریافت تخفیف ناشی از خرید های کلان نیز به کاستن از قیمت نهایی مصرف کننده کمک می کند.
این در حالی است که فروشگاه های سنتی در عرصه رقابت امکان صرفه جویی هایی بسیار زیاد در هزینه ها و در نهایت امکان ارائه تخفیف های قابل ملاحظه را ندارند.
شکل دادن به دپارتمان های مختلف در پروسه فروش یا در حاشیه آن و ایجاد ظرفیت هایی مانند باشگاه مشتریان و تلاش برای وفادار سازی مشتری فی نفسه ایجاب می کند که فروشگاه های زنجیره ای ملزم به ارائه تخفیف ها و مشوق های مهمی باشند.
کنترل های کیفی
فروشگاه های زنجیره ای بزرگ در واقع سازمان های عریض و طویلی هستند که بخش های مختلف آن در زمینه های متعددی چون تامین بهینه، کنترل کیفی، خدمات و اطلاع رسانی های قبل و بعد از فروش و مواردی چون ارتباط با مشتری کار می کنند. به این جهت این فروشگاه ها قادرند با اتکا به بخش کنترل کیفی خود، که عملا فروشگاه های سنتی فاقد آن هستند، ضمن تعامل گسترده و بهینه با تامین کنندگان و تولید کنندگان، نسبت به ارتقای کیفی و استاندارد سازی کیفیت محصولات ارائه شده، اقدام کنند. ضمن این که وجود رقابت های درون صنفی بین فروشگاه های مختلف زنجیره ای باعث شده است که عنصر کیفیت به یکی از معیارهای رقابت نیز تبدیل شود که در نهایت به نفع مشتریان این فروشگاه های تمام می شود.
روزآمد بودن
وجود شبکه گسترده ای داده های ضروری و ارتباطات و تعاملات گسترده ای که فروشگاه های زنجیره ای در ساختار تشکیلاتی خود ایجاد کرده اند باعث شده است که محصولات ارائه شده در فروشگاه های زنجیره ای نسبت به فروشگاه های معمولی و بازار سنتی بسیار به روز تر باشند.
به این دلیل معمولا نوآوری های تولید کنندگان و کارخانه های مختلف و محصولات تازه تولید شده را بیش و پیش از هر جای دیگر در فروشگاه های زنجیره ای می توان مشاهده کرد. به این دلیل مصرف کنندگان در زمینه روزآمد بودن کالاها اعتماد بیشتری به فروشگاه های زنجیره ای دارند.
خرید به عنوان تفریح
از دیرباز یکی از جنبه های جذاب خرید، تفریح یا وقت گذرانی در کنار آن بوده است. اما باتوجه به دگرگونی های شهری و ساختار غیر استاندارد فضاهای عمومی در شهرهای بزرگی مثل تهران، دیگر مثل گذشته (اگر نگوییم خرید کار شاقی شده است)، حداقل می توان به عنوان رفتاری نه چندان لذت بخش از آن یاد کرد.
اما فروشگاهای زنجیره ای از همان ابتدای فرایند تاسیس به این مقوله توجه ویژه ای می نمایند.
بازارسنجی، مطالعات جغرافیایی و پیرامونی، مطالعات مربوط به امکانات دسترسی و شبکه های ارتباطی، و ایجاد فضاهای عمومی درونی برای ایجاد جذابیت های بصری و گردشگری، همگی در ذات فروشگاه های زنجیره ای نهادینه شده است.
به این دلیل عمل خرید در قاموس فروشگاه های زنجیره ای نه تنها عملی مشقت بار نیست بلکه می توان از آن به عنوان یک تفریح کامل به دور از دغدغه های محیط های شلوغ شهری و حتی آلودگی های هوایی و ترافیکی نام برد.
به این ترتیب حتی برای کسانی که به لحاظ شخصی خرید را در ردیف کارهای خانه و وظایف سخت و طاقت فرسا می شمارند، خرید به یک سرگرمی خانوادگی و آرامش بخش تبدیل می شود.
همه این ها باعث شده است که در فرهنگ شهرنشینی امروز تقریبا تصور زندگی بدون حضور فروشگاه های زنجیره ای به امری محال تبدیل شود. فکری که یکی دو دهه گذشته اثری از آن نبود. درست مثل موبایل و سایر ابزارهای مدرن که اگرچه عمر بسیار کوتاهی دارند اما این روزها چنان در تاروپود زندگی مردم عجین شده اند که تصور زندگی بدون آن ها تقریبا غیر ممکن است.
سایر امکانات و ویژگی ها
وجود امکانات حفاظت فیزیکی مانند دوربین های مدار بسته، سیستم تهویه هوای مدرن و درجه حرارت مناسب در تمام محیط های عمومی، نورپردازی های مدرن و مناسب، پارکینگ های مدرن و راحت راهنمایانی که در اطراف تمام قفسه ها منتظر تا راهنمای مشتریان باشند، داشتن اختیار عمل برای تهیه از میان صدها نمونه مشابه و از همه مهم در اختیار داشتن زمان کافی برای گردش در میان قفسه ها و انتخاب کالا و نبود هیچ گونه تبعیض و تمایزی برای افراد مختلف اعم خرید میلیونی یا یک خرید کوچک و... همه و همه بخشی از خصوصیات فروشگاه های زنجیره ای مدرن امروزی هستند که در کنار زرق و برق و شکوه این فروشگاه ها جذابیت های آن ها را مقاومت ناپذیر می نماید.
تقسیم فضاهای بزرگ فروشگاه های زنجیره ای به دپارتمان های مختلف و در نظر گرفتن راهروهای اختصاصی به هر یک از دپاتمان ها باعث شده است که خریداران در موقع خرید اگر تمایل داشته باشند هر چه سریع تر از فروشگاه ها خارج شوند، با کمترین زمان اختصاص یافته این کار را انجام دهند. به این ترتیب در وقت مشتریان صرفه جویی بسیاری صورت می گیرد. در واقع طراحی این فروشگاه های به گونه ای است که هم برای کسانی که خواستار خریدی فوری هستند، و هم برای کسانی که دوست دارند ساعت های طولانی را در محیط فروشگاه سپری کنند، بسیار مناسب. این تجمیع اضداد را تقریبا در هیچ محیط فروشگاهی و عمومی دیگری نمی توان سراغ گرفت.
تخصص گرایی
تخصص گرایی در واقع هسته مرکزی قدرت فروشگاه های زنجیره ای است که به آن ها اجازه داده است در بردارنده مواهب و خصوصیاتی باشند که در بالا به آن ها اشاره شد.
در واقع در روش سنتی مغازه داری، مالک و صاحب مغازه که عمدتا یک نفر است می بایستی کلیه امور مربوط به کسب وکار خود را از خرید در کارخانه تا حساب و کتاب گردش مالی را خود به تنهایی انجام دهد.
اما در فروشگاه های زنجیره ای با به کار گماردن نیروهای متخصص در هر یک حوزه ها و بخش های مختلف این امکان ایجاد شده است تا نگرش تخصصی به اموری که مهارت وتجربه بالایی نیاز دارد صورت بگیرد.
به هرحال مواردی مانند خرید، حمل و نقل، انبارداری، قفسه بندی، فروش، امور مالی، بازاریابی، خدمات و کنترل های بعد از فروش و ایجاد شبکه ای مشتریان وفادار، اموری کاملا تخصصی هستند که یک فرد امکان تسلط بر آن ها را ندارد و چون در فروشگاه های زنجیره ای موارد فوق در مجراهای تخصصی خود جریان دارند، مجموعه ای کنش های تخصصی منجر به ایجاد ارزش افزوده از محل کاهش هزینه ها می شود که در نهایت به نفع مشتری و خریداری نهایی است.
استفاده از تکنولوژی های جدید و سازمان دادن به بانک های اطلاعاتی برای بهره بردای های مختلف باعث می شود مدیریت دقیق منابع و جریان سازی بهینه تامین و توزیع محصولات و ارتباط صحیح تر با تامین کنندگان به نحو احسن میسر باشد.
این مساله قدرت رقابتی فروشگاه های زنجیره ای مدرن را در مقایسه با کسب و کارها و بازار سنتی بسیار بالاتر می برد.
معایب خرید از فروشگاه های زنجیره ای
در میان اوصاف و ویژگی های مثبتی که این فروشگاه ها دارند، شاید بتوان به برخی از معایب آن ها نیز اشاره کرد.
مورد اول این است که خاصیت فروشگاه های زنجیره ای به این شکل است که با هر بار مراجعه باید خریدی نسبتا انبوه را انجام داد. به این ترتیب خرید برای کسانی که در همسایگی فروشگاه های زنجیره ای زندگی نمی کنند تبدیل به یک ماموریت ادواری (مثلا ماهانه) می شود. به این خاطر خرید بی وقفه انبوه ممکن است در مواردی خسته کننده باشد.
مورد دیگر این که به دلیل فوق و همین طور به خاطرایجاد جذابیت های گسترده و نهایت تسهیل در امر خرید این فروشگاه ها در راستای اهداف و وظایف خود به گونه ای عمل می کنند که منجر به خرید اضافی یا خرید مازاد برنیاز خانواده می شود که اگر کنترل نشده باشد می تواند از نظر اقتصادی برای خانواده ها مناسب نباشد.
مخصوصا اگر خانواده ها به همراه فرزندان خردسال خود به این فروشگاه ها مراجعه کنند معمولا این مساله بیشتر روی خواهد داد. احتمالا به این دلیل است که در ساختار فروشگاه های زنجیره ای حضور بچه ها بسیار مهم دیده شده است.
ایجاد وسایل بازی و سرگرمی های متعدد دیگر که برای کودکان در نظر گرفته شده است، در پی سیاست حداکثری جذب آن هاست که مشوقی برای خرید بیشتر خانواده باشند.
با توجه به جمیع جهات می توان انتظار داشت که روند توسعه فروشگاه های زنجیره ای در آینده همچنان پیش برود.
شاید همان طور که در برنامه ششم توسعه پیش بینی شده است در سال 1400 تعداد فروشگاه های زنجیره ای به دو برابر افزایش یابد.
اگر فروشگاه های زنجیره ای سپه را که حدود 70 سال پیش در ایران فعالیت خود را آغاز کردند نقطه شروع این کسب کار بدانیم، سال 1400 قطعا زمانی برای نزدیک شدن به استاندارد های جهانی خواهد بود.
در حقیقت اگر گردش مالی خرده فروشی در ایران طبق آمار رسمی بین 120 تا ١٣٠هزارمیلیارد تومان در نظر گرفته شود، در حال حاضر سهم فروشگاه های زنجیره ای مدرن از این بازار با هزاران شعبه 5 هزار میلیارد تومان است که ظرفیت بسیاری بالایی برای افزایش دارد.
امروزه در سراسر جهان فروشگاه های غول پیکر مانند والمارت بخش اصلی بازار خرده فروشی دنیا در اختیار دارند.
در نهایت اگر زاویه دید مشتری مزایای خرید از فروشگاه های زنجیره ای فهرست نماییم مواردی از این دست به چشم می آید.
•امکان تخفیف های گسترده به دلیل حذف واسطه ها و بهره وری ساختار سازمانی. تخفیف هایی که گاهی به 50 درصد هم می رسند.
•فروشگاههای زنجیرهای باعث میشوند که ترافیک کمتر شود؛ زیرا به جای رفتن به چند مغازه فقط به یک فروشگاه میروید.
•حذف ترافیک و کاهش از شلوغی های شهر
•تنوع گسترده کالا و امکان انتخاب گسترده
•قیمت پایین و عدم امکان ارائه محصولات
•همسان سازی قیمت ها و نظارت شدید بر این فروشگاه ها.
•تجمع برند های مطرح در یک مجموعه.
•جوایز و هدایایی که معمولا برای مشتریان در نظر گرفته می شود