دوئل مدلینگ و ممنوعیت آن روی رینگ مد و لباس

تیتر20- صنعت مدلینگ در تمام جهان، صنعتی مطرح، پول‌ساز و محبوب است و اغلب جوان‌ها به دلیل درآمد بالا و محبوبیتی که این شغل برایشان به ارمغان می‌آورد، علاقه‌مند هستند که در این صنعت فعالیت کنند.

مدلینگ عرصه‌های مختلفی را در برمی‌گیرد. حضور در نمایش‌های زنده، مدل عکاسی و ….

آژانس‌های مدلینگ در کشورهای مختلف معیارهای متفاوتی برای جذب مدل از میان دخترها و پسرهای علاقه‌مند دارند. این معیارها برحسب میانگین قدی افراد تعین می‌شود. چیزی که در اغلب کشورها به آن استناد می‌شود، این است که اغلب آقایان مدل باید قدی بین 180 تا 190 و خانم‌ها قدی بین 170 تا 180 داشته باشد.

وزن و لاغری بسیار اهمیت دارد. به‌طوری‌که بسیاری از مدل‌های معروف جهان پس از فعالیت مستمر در این صنعت، دچار بیماری می‌شوند. سو تغذیه و وسواس بسیار برای حفظ وزن ایده‌آل، که از سمت مؤسسه‌های مدلینگ اعمال می‌شود، فشار زیادی به فرد تحمیل می‌کند و همین امر صدمات جبران‌ناپذیری به جسم و روان مدل‌های معروف وارد می‌کند.

اما صنعت مدلینگ در ایران جایگاه چندان محکمی ندارد، هیچ‌گاه از سوی نهادهای دولتی به رسمیت شناخته نمی‌شود و همین امر عرصه را برای فعالیت‌های زیرزمینی فراهم می‌کند.

گروه‌های مدلینگی که به‌صورت غیرقانونی فعالیت می‌کنند، به‌جز عده کمی، اغلب دنبال راه‌های غیرقانونی و سوءاستفاده‌های مالی و غیره هستند. اغلب کلاس‌های آموزشی که برای جذب مدل در سطح کشور برگزار می‌شود، درصورتی‌که مجوز قانونی نداشته باشد، بعد از اخذ شهریه دوره از داوطلبان، برچیده می‌شود و آموزش دیدگان بدون معرفی به موسسه‌های تبلیغاتی که کار مدلینگ انجام می‌دهند، سرگردان خواهند شد.

اما به دلیل نوسانات گسترده‌ای که این صنعت در ایران تجربه می‌کند، توصیه می‌شود که مدل‌ها، این شغل را به‌عنوان منبع درآمد اصلی یا شغل اول خود انتخاب نکنند چرا که هیچ امنیت شغلی در این حرفه وجود ندارد اما می‌توان به‌عنوان یک علاقه یا یک شغل جانبی روی آن حساب کرد.

با این‌ حال در سال‌های اخیر به دلیل حواشی بسیاری که موضوع مدلینگ به همراه داشته است، صورت این مسئله در کشور پاک‌شده و در حداقل‌ترین جایگاه، هنر صنعت مد و لباس از این نعمت تبلیغاتی بزرگ بی‌بهره مانده است. از سویی دیگر تجربه سال‌های اخیر فضای مجازی به‌خوبی نشان می‌دهد صفحات مدلینگ و تبلیغاتی به‌سرعت موردتوجه قرار می‌گیرند و در کمتر زمانی پرمخاطب می‌شود و باعث شهرت صاحب صفحه می‌شود.

اما شاید وقتش رسیده که برخورد سلبی با پدیده مدلینگ را کنار بگذاریم. چرایی این امر را با خوانش این مطلب متوجه خواهید شد.

با ذکر این مقدمه، به سراغ نظر برخی فعالان مد و لباس کشور درباره ضرورت پرداخت به زنجیره مهم مدلینگ در چرخه مد و لباس کشور می‌رویم:

مریم ابراهیم‌زاده 20 سال است که در زمینه طراحی لباس، الگوسازی و آموزش شناخت آناتومی بدن فعالیت می‌کند. او مربی آموزش زبان بدن در حیطه مدلینگ است و سال‌ها به تربیت افراد برای حضوری سالم و موفق در زمینه مدلینگ فعالیت داشته است.

مریم ابراهیم زاده

ابراهیم‌زاده بر این باور است که سبک زندگی غرب با ما متفاوت است. آن‌ها از آزادی بیشتری برخوردارند و مشکلی در ارتباط با نوع پوشش ندارند پس با ذهن باز الهام می‌گیرند و از داشته‌های فرهنگ ما بهره می‌جویند. ما در ایران قوانینی داریم که کار ما را محدود می‌کند البته در این فضا است که خلاقیت‌ها به‌خوبی شکوفا می‌شود. از سویی دیگر مشکلات اقتصادی هم ضربه سنگینی به فعالان این عرصه وارد کرده است که شاید برندهای خارجی کمتر با آن درگیر باشند. مردم باید خودشان متوجه شوند که چه چیزی مناسب هویتشان است. جامعه ما در حال حاضر آسیب‌پذیر و زخم‌خورده است و مشکلات اقتصادی جوانان را نه‌فقط در حوزه مد و لباس که در بسیاری از موارد به‌سوی مخاطرات سوق می‌دهد.

او می‌گوید دلم می‌خواهد یک سری همایش‌ها مدام ترتیب داده شود و جا بیفتد که مدلینگ یعنی چه؟ این برخورد شدید در این حیطه باید برداشته شود. یک مدل یک الگو رفتاری دارای شناسنامه است. وقتی یک مدل شناخته می‌شود خودش ناخودآگاه در یک چارچوب و اصول اخلاقی قرار می‌گیرد چون می‌داند که کد شناسایی دارد و باید طبق چه قوانینی در این کشور حرکت کند پس کنترل چنین مسئله‌ای تبدیل به معضل نمی‌شود اما وقتی این اتفاق پشت درهای بسته رخ می‌دهد افرادی سودجو هستند که از نوجوان و جوان ما سوءاستفاده می‌کنند و همین امر موضوع مدلینگ را در ایران بغرنج کرده است. حتی بسیاری از افراد که وارد سینما می‌شوند ناخودآگاه به سمت این تفکر سوق داده شده‌اند که صورت‌ها باید دست‌کاری شود و بینی کوچک، چشم‌های روشن، لب‌های درشت و امثالهم رمز پیشرفت است. کافی است برویم مطب جراحان پلاستیک و با آن صف عریض و طویل جهت جراحی مواجه شویم که اتفاقاً بسیاری از افراد هم بعد از عمل با صورتی مواجه هستند که اساساً از تقارن هم خارج شده است. همه این‌ها آیتم‌های هستند که در نوع پوشش هم اثر می‌گذارند.

ابراهیم‌زاده در راستای اصلاح طرز تفکر منفی نسبت به پدیده مدلینگ معتقد است گام اساسی باید از دوران کودکی آغاز شود. کودکان ما باید با حیطه خوش‌پوشی، زیبا پوشی، اخلاق، رفتار و استایل فردی آشنا شوند که ناخودآگاه هر فرد و جامعه‌ای را الگو خود قرار ندهند. بچه‌های ما یا به پشت سر نگاه می‌کنند یا به اطراف خود. برخی تناقضات باعث می‌شود که نوجوان دچار سردرگمی هویت شود و اینجا نیاز به تربیت اخلاقی درست بیش از هر زمانی احساس می‌شود. کودکان ما باید یاد بگیرند استایل خود را بسازند. بدون آموزش و ایجاد آگاهی در زمینه اصول تشریفات و بی‌بهرگی کودکان و نوجوان از پروسه‌های آموزش، اعتمادبه‌نفس حاصل نمی‌شود راه به جایی نمی‌رود پس جوان مجبور است میلیون‌ها تومان برای ظاهر خود هزینه کند اما هنوز هم ازخودراضی نباشد.

شکوفه اسفندیاری که بیشتر فعالان عرصه مد و لباس او را با نام مستعار "سارا" می‌شناسند، 10 سال است که در این حوزه فعالیت دارد و امروز به عنوان یکی از مدیران حرفه‌های خانه‌های مد و مدرسان کاربلد حوزه طراحی لباس با تمام شاخه‌های متنوع در این بخش است.

شکوفه اسفندیاری

او در این‌باره می گوید هجمه‌های تبلیغاتی همواره وجود دارد، اما این نباید باعث ضعیف شدن فرهنگ یک کشور و نحوه پرداختن به مبانی فرهنگی آن منطقه جغرافیایی شود. نقش تبلیغات هم در این زمینه بسیار مؤثر است. امیدواریم با تداوم سیاست‌های بخش دولتی و نگاه ویژه این بخش به مد و لباس بتوانیم از ابزار تبلیغاتی به بهترین نحو استفاده کنیم. البته که به نظر من طراحان لباس باید به بسیاری از علوم مجهز باشند که شاید تبلیغات و اطلاع‌رسانی یکی از آن‌ها باشد. مد و لباس در تمامی ساعات زندگی روزمره ما تجلی پیدا می‌کند در حالی که بسیاری از رشته های هنری دارای این ویژگی نیستند. من به طراحان جوان توصیه می‌کنم که از توجه به منافع شخصی به شکل معقول و منطقی فاصله گیرند و با نگاه جدید و نو به مدسازی بیاندیشند. طراح لباس باید مردم‌شناسی بداند و به نیاز آن‌ها اشراف داشته باشد. خواسته جامعه و نحوه تغییرات اجتماع باید تسط طراح رصد و در یک مسیر درست و جریان اصولی هدایت شود. مدسازی و ایجاد ترند در ایران یکی از آمال من است. ای کاش از لباس اقوام ایرانی که ریشه در فرهنگ ما دارد الهام بگیریم و برای پوشش روزمره مردم قدم های پررنگ‌تری برداریم.

اسفندیاری معتقد است بازارهای جهانی تشنه هنر و فرهنگ ایران و در ابعادی وسیع‌تر مشرق‌زمین است و اگر قرار است نگاه درستی به گرفتن بازارهای جهانی داشته باشیم، لازم است خودمان را با استانداردهای بین‌المللی همپا کنیم. کشورهای مسلمانی همچون اندوزی و کشورهای حاشیه خلیج فارس در بخش لباس‌های اسلامی حرف اول را می‌زنند و همان‌ها با شرکت در کت‌واک‌های جهانی خود را به خوبی مطرح می‌کنند. ما هم می‌توانیم در این رویدادها با رعایت تمامی موازین شرعی و قانونی حضور داشته باشیم و به درستی دیده شویم. نکته حائز اهمیت اینکه لباس‌های اسلامی نه فقط در جوامع مسلمان که در غرب و اروپا هم مورد نیاز هستند و ما از این بازار در اروپا غافل هستیم.

فرزانه برازنده روانشناس و طراح لباس، تدریس آکادمیک را با رشته گریم تئاتر و سینما آغاز کرد و بعد از به دست آوردن مهارت‌های لازم در این حوزه، به دنبال تکمیل دانش و آگاهی‌اش پا به دنیای وسیع روانشناسی با گرایش بالینی گذاشت. او در حال حاضر به شکل حرفه‌ای در زمینه طراحی لباس فعالیت دارد و مدیر مؤسسه مد و لباس "برازنده" است.

فرزانه برازنده

برازنده می‌گوید مدتی عکاسی بیشتر بر روی استیج و استودیوها انجام می‌شد اما کم‌کم به دلیل مقابله با برخی از نمونه‌های غیرقانونی، من و بسیاری از همکارانم از این فرصت استفاده کردیم و به عکاسی محیطی روی آوردیم. به شخصه چیزی حدود دو سال عکسی در پیج شخصی خود منتشر نکردم و در ماه‌های اخیر مجدد به انتشار عکس رو آوردم. کم‌کم عکاسی محیطی باب شد. خوشبختانه جغرافیا و اقلیم ما هم لوکیشن خوبی را در این مسیر ایجاد کرد. البته حدود 15 سال است که "street style” در تمام دنیا باب شده است به‌طوری‌که دریک فشن شو یا در زمان برگزاری رویدادهای مختلف، تمام پاپارازی ها و دوربین‌ها در خیابان از چندین ساعت قبل و بعد رویداد در حال عکاسی از مهمان‌ها هستند. در حال حاضر برندهای خارجی هم باوجود نداشتن بسیاری از محدودیت‌های ما، به این شکل از عکاسی خیابانی و محیطی روی آورده‌اند. حتی بلاگرهای فشن هم در این مسیر نقش مهمی ایفا کردند و با خروج از فضای آتلیه، دیدگاه جدیدی را به مقوله عکاسی فشن وارد کردند. این نوع از عکاسی بسیار جذاب است. به‌طور مثال مانتوهای خاص در فضاهای جدید و طبیعت نمود عینی پیدا می‌کند و کارایی آثار را به شکلی درست نشان می‌دهد. چه‌بسا لباس‌هایی که طرز تلقی درستی از مکان به‌کارگیری آن وجود نداشته باشد اما عکاسی محیطی به‌خوبی می‌تواند بازتاب‌دهنده کاربرد آثار حوزه مد و لباس باشد.

او بر این باور است که ترند شدن و جریان سازی در حوزه مد و لباس را نمی‌توان بدون نگاه بین‌المللی و برون‌مرزی دنبال کرد. به‌طور مثال زمانی به دلیل کلیشه‌ای شدن لباس‌ها، بسیاری از برندها به طرح‌های سنتی، به‌کارگیری پارچه‌های خاص و هنر رودوزی روی آوردند. این جریان تبدیل به یک مد در کشور شد چراکه خلاء مهمی را در زمینه پوشش افراد به‌ویژه بانوان پر کرد. این میزان از رنگ و نقش در لباس برای مخاطبان جالب بود و به دلیل دور شدن از این روند به‌ویژه طی سال‌های جنگ تحمیلی، مردم از این جریان به‌خوبی استقبال کردند. حال با توجه به گسترش شبکه‌های اجتماعی، مردم در هر زمان و مکان در جریان رویکرد جهانی مد قرار دارند پس نمی‌توان بدون توجه به مد جهانی، به فکر مدسازی برای ایران و ایرانی باشیم. ما باید در جریان ترندهای جهانی باشیم و با اقتباس از هنر اصیل کشورمان و داشته‌های فرهنگی، ضمن تلفیق دو دیدگاه و نگرش مدسازی را رقم زنیم. همه‌ساله نمونه‌های مشابهی از آثار در حوزه مد و لباس ارائه می‌شوند اما ما باید با تکیه‌بر قوانین خودمان، تلاش کنیم هم‌سطح سلیقه مخاطب را بالا نگه‌داریم و هم پاسخگوی نیاز و ذائقه بازار باشیم. مدسازی توسط طراحان به انجام رسیده و ایده پردازی و خلاقیت هنرمندان طراح توانسته است طی دهه اخیر اتفاقات خوبی را در این زمینه رقم زند.

فعالان عرصه مد و لباس، هدی فرهنگ را در مقام یک طراح بین‌المللی لباس می‌شناسند. حدود هشت سال است که طرح‌های او نه فقط در ایران که در چند رویداد، فستیوال و شبکه بین‌المللی فارسی زبان همچون "هدهد" و "الکوثر" به چشم می‌خورند.

فرهنگ هم روانشناسی خوانده و هم در رشته طراحی لباس دانشکده هنرهای زیبا به تحصیل پرداخته و تلاقی این دو حوزه فرهنگی و هنری تاکنون به او کمک کرده است که آثاری منحصربه‌فرد به ویژه در حیطه مانتوی اجتماع طراحی و رونمایی کند.

هدی فرهنگ

فرهنگ معتقد است مسئولیت ناظر این است که بر اساس قوانین بنیاد ملی مد و لباس، بر روی آثار به نمایش درآمده نظارت داشته باشد و حفظ شئون اسلامی و اینکه آثار محصول کشوری جز ایران نباشد از مهم‌ترین موارد است. متأسفانه اغلب ملزومات طراحی و تولید لباس در ایران وارداتی هستند و از کشورهایی مانند ژاپن، هنر و ترکیه در اختیار هنرمندان ایرانی قرا می‌گیرند. در ایونت های آغازین، کمی در این بخش از موضوع حساسیت بیشتری به خرج می‌دادیم و اصرار داشتیم که صفر تا صد آثار هنرمندان با تکیه‌بر محصولات ایرانی باشند، اما در ادامه دیدیم که شاید این میزان از سخت‌گیری با توجه به تمام محدودیت‌هایی که به آن اذعان داریم درست نباشد و در این بخش با مماشات بیشتری رفتار کردیم، اما هدف اصلی از برگزاری این رویدادها، نشان دادن هنر ایرانی است تا بتوان به‌ مرور زمان از ورود اجناس بی‌کیفیت خارجی جلوگیری کرد. تا چندی پیش ملزومات حجاب ما از سوریه و عراق می‌آمد، اما امروز شاهدیم که چندین شرکت در این زمینه صادرات دارند. ایونت‌ها موقعیت بسیار مناسب برای نمایش هنر ایرانی در فضایی مشخص برای تمام افراد جامعه است و چقدر خوب است که در این رویدادها، طراح لباس خوب داشته باشیم و نه اینکه تنها باهدف اقتصادی بخواهیم رویدادی را برگزار کنیم. اصول و قواعد طراحی و دوخت لباس اهمیت ویژه‌ای دارد که نباید فدای منافع اقتصادی شوند. اگر پشت لباس هر ایرانی، یک اتاق فکر حضور داشته باشد، بدون شک افراد جامعه سازگاری بیشتری با پوشش‌های خود دارند. خوشبختانه سال گذشته و در سال جاری رویدادهای بسیار درخور توجه و مطلوبی در حوزه مد و لباس برگزار شده است. من از رخدادهای دو سال اخیر به‌عنوان رنسانس هنری در عرصه طراحی مد و لباس اسلامی و ایرانی یاد می‌کنم. رنسانس، نوزایی به همراه دارد و این مهم با کمک و تلاش‌های شبانه‌روزی افراد بسیاری ازجمله مسئولان بنیاد ملی مد و لباس و کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور محقق شده است. نوزاد هنر طراحی لباس در ایرانی با پیگیری ها و تلاش‌های مسئولان قد کشیده است و امیدواریم آینده خوبی در انتظارش باشد.

او درباره نقش و اهمیت رسانه و موضوع مدلسازی در ایران معتقد است مهم‌ترین دستاورد این رویدادها، شناساندن هنر ایرانی به دیگر نقاط جهان است. بسیاری از جوامع هیچ‌گونه اطلاعی از پیشینه فرهنگی و هنری ما ندارند. ما در اکسپوی مکزیک متوجه شدیم که از زعم آن‌ها، ایران کشور جنگ‌زده است و مردم ایران هم به‌هیچ‌عنوان صلح‌طلب نیستند. این در حالی است که کشور ما سرشار از ثروت‌های مادی و معنوی است و باید به دیگران عرضه شود. وقتی پاویون ایران در موزه مردم‌شناسی مکزیک برپا شد و لباس‌ها با دیگر کشورها همچون لباس فراعنه مصر مقایسه می‌شد، آن‌ها مشاهده کردند تاریخ ایران همپای مصر است و این فرهنگ و تمدن غنی در طول تاریخ به تمام جهان صادرشده است. ایران و ایرانی باید هنر خود را به تمام جهان نشان دهد. وقتی در این اکسپوها، پرچم ایران در کنار دیگر کشورهای مدعو به اهتزاز درمی‌آید، حس غرور به همگان دست می‌دهد. پوشش و نوع حجاب ما برای تمام مردم جهان جذاب است و طرح‌های ما وقتی در دیگر کشورها به نمایش درمی‌آید یک شناسنامه چندزبانه هم در کنار آن درج می‌شود و به‌خوبی معرف هنر و فرهنگ ما برای مردم دیگر نقاط جهان است./هنرآنلاین