تیتر20- چند سالی است که بانکداری دیجیتال از ساحت تعامل دو جانبه (بانکدار-مشتری) خارج شده و رو به خدمات تعاملی آورده است. نوین سازی بستر خدمات دیجیتال هم تغییر کرده و بانک ها دیگر نمی توانند با خدمات عادی بانکداری الکترونیک مانند افتتاح حساب به صورت غیرحضوری، احراز هویت و تولید دیجیتال رمز یکبار مصرف از بانکداری نوین سخن سر دهند.
این تغییر را می توان به وضوح در آینده نزدیک گردش مالی بانکداری دییجیتال دید. در سال ۲۰۲۲ بازار جهانی این صنعت ارزش حدود ۱۸ میلیارد دلاری داشت اما «نشریه جهانی صنعت بانکداری» در گزارش ماه سپتامبر (شهریور-مهر) ۲۰۲۳ ارزیابی کرد که میزان آن تا سال ۲۰۳۰ به ۵۳ میلیارد دلار برسد. اما همین حالا هم حجم تجارت جهانی بانکداری دیجیتال به بیش از ۸۰۰ هزار میلیارد تومان می رسد. در آینده برای دسترسی به این هدف، شاهد ادغام «محاسبات اَبری» در بانکداری دیجیتال، تحلیل داده برای ارائه خدمات دقیق به هر مشتری (بر اساس شیوه مصرف شخصی) و کاهش شدید هزینه های استفاده از خدمات به لطف پردازش ده ها هزار تراکنش بر روی بلاکچین در یک ثانیه و تسویه آنی آنها خواهیم بود اما همین امروز مرزهای جدیدی بر روی خدمات بانکداری دیجیتال باز شده است.
ورود بانک سینا به دنیای هوشمند
در ایران هم بانک ها در رقابت با یکدیگر در حال هوشمندسازی بسترهای بانکداری دیجیتال هستند. «بانک سینا» هم که در گذشته از این ظرفیت عقب مانده بود؛ در سال جاری «سرزمین هوشمند سینا» را راه اندازی کرده است.
مهم ترین مزیت این پلتفرم، خلق «زیستبوم» برای ایجاد یک «زنجیره ارزش دیجیتال» است. زنجیره ارزش در زمینه محصولات مالی زمینه تمرکز چند سطحی و تحلیل داده ها را در فضای ابری فراهم کند؛ به طوری یک یا چند زنجیره از خدمات مرتبط با امور مالی از داده های یکدیگر برای ایجاد ارزش افزوده در کل محصول استفاده می کنند.
پردازش داده و خدمات مالی متنوع مبتنی بر کسب و کار، دو بال یک زنجیره ارزش دیجیتال محسوب می شوند. در چنین بستری است که می توان به محاسبات ابری قدرت و سرعت بخشید. محاسبه ابری یا در زبان رسمی ایرانیان «رایانش ابری» یک لایه نوین و کاربردی برای پردازش داده است. خدمات ابری در ایران بیشتر به شکل فضایی برای ذخیره سازی داده ها و ایجاد سرور جا افتاده است اما آنچه از آن با عنوان محاسبات ابری یاد می کنند، فناوری فراتر از ذخیره سازی و تهیه خدمات سرور است.
آینده خدمات در بانکداری نوین
در اینجا پردازش ابری زمینه «بانکداری ابری» را فراهم می کند. به بیان اهل فن بانکداری ابری «هسته پلتفرم های بانکی» را می سازد؛ هسته ای که به کالبد زنجیره ارزش دیجیتال تبدیل می شود و هویت آن را بازتعریف می کند. در قالب بانکداری ابری، پردازش داده ها با سرعت بسیار بالا میان کامپیوترهای مجازی و منابع سخت افزاری شکل می گیرد و در سطوح مختلف توزیع می شود؛ به طوری که سابقه اینگونه محاسبات در گذشته وجود نداشت.
گزارشی که «پژوهشکده پولی و بانکی» وابسته به بانک مرکزی به عنوان خروجی پژوهشی مجموعه کارگاه های سومین همایش بین المللی بانکداری الکترونیک و نظام های پرداخت، منتشر کرده نشان می دهد که با این ابزار می توان بدون نیاز به بارگیری و نصب برنامه های جدید، برنامه های کاربردی «تحت وب» را بر روی رایانش ابری در نظام بانکداری سوار و خدمات برخط، دریافت کرد.
سفارشی سازی خدمات بر اساس نیازهای مشتری تنها یکی از ویژگی هایی است که به بنابر پژوهش صورت گرفته به صورت مزیت با بانکداری ابری مرتبط می شود؛ قابلیتی که موجب دسترسی به برنامه های کاربردی بر حسب تقاضای مشتری (سفارشی سازی) می شود.
در نتیجه مشتری از «ماشین مجازی» بهره مند می شود و هزینه نهایی تولید خدمات کاهش می یابد. پژوهش یاد شده می گوید که ترتیب جدید، تا ۸۶ درصد موجب فعال سازی محصولات و خدمات جدید می شود و تا ۷۱ درصد از هزینه ها می کاهد. ۷۱ درصد به افزایش تسهیم اطلاعات و همکاری مینجامد. همچنین به اندازه ۵۷ درصد به کاربر برای تمرکز بر تجارت کمک می کند و تا ۵۰ درصد از خطر تجارت می کاهد.
در بانکداری هوشمند بانک سینا این ظرفیت ها کمک می کنند که فعالیت های مالی هوشمند در ارتباط با نیازهای مالی کسب و کارها و بانکداری نوین معنا یابد؛ برنامه ای که به گفته «غلامرضا فتحعلی» مدیرعامل این بانک به «اجرای بهینه طرح راهبردی کسبوکار، در چشمانداز افق سهساله منجر می شود.» در نهایت هم شاهد «رشد چشمگیر سهم بازار این بانک و ایجاد تحول در مدل کسبوکاری بانک» خواهیم بود.
هدف گذاری سوپرمارکت های دیجیتال
در آینده، اجرای خدمات مشاوره سرزمین هوشمند سینا به بانکداری حضوری گره می خورد و منابع سخت افزاری این مجموعه را از بانکداری سنتی آزاد می کند تا زنجیره ای از کسب و کارهای نوین مالی در ارتباط با نظام مصرف خدمات هوشمند بانک سینا شکل گیرند.
در حال حاضر «سیبابانک» به عنوان پلتفرم خدماتی پایه بانکداری دیجیتال به عنوان جایگزین آینده شعب سنتی بانکی معرفی شده است که امکاناتی چون مدیریت حساب های شخصی، سفته دیجیتال، امضای دیجیتال، صندوق های خانگی و مدیریت ساختمان را پوشش می دهد.
به زودی دریافت تسهیلات به صورت غیرحضوری هم به آن اضافه می شود. بازارگاه «سیمارت» هم یکی دیگر از پلتفرم هایی است که به عنوان لایه ارزش بر روی پلتفرم های ۵ گانه بانک سینا قرار گرفته است. تعدادی از این پلتفرم ها هنوز رونمایی نشده اند اما در مجموع رویکرد آنها نظام چهار گانه «کسبوکار بانکداری خرد، تجاری، اختصاصی و اجتماعی» بانک سینا را تشکیل می دهند؛ محلی که به زودی شعب بانک سینا را به پایگاه های مشاوره مالی در قالب «سوپرمارکت های مالی» تبدیل می کند.
در واقع سوپرمارکت ها به عنوان لایه فیزیکی خدمات (غیر اجرایی) در سرزمین هوشمند جانمایی می شوند؛ محلی برای دریافت انواع مشاوره مالی در حوزه ورود به بازار سرمایه، صندوق های ثروت و... .