دغدغه‌های خودرو سازان در سال جدید پیرامون خصوصی سازی

تیتر20 -  در اولین مرحله از واگذاری سهام دو خودروساز بزرگ نه تنها منجر به نتیجه ای مطلوب و دلخواه برای این صنعت نشد، بلکه با تبدیل شرکت مادر به سهام های تودلی با نام ها و اسم های مختلف میزان نفوذ و تسلط دولت در این صنعت بیشتر شد و خودروسازی را به یکی از مصادیق بارز خصولتی سازی تبدیل کرد. این امر طی سالیان سال باعث شده است که غول های جاده مخصوص به عنوان شاخص ترین خودروسازان کشور نتوانند در مسیر درستی قرار بگیرند.

در واقع این دو شرکت به رغم تمام پتانسیل ، ظرفیت ، زیرساخت و انتظاری که از آنها می رود، نه تنها نتوانسته اند همگام و همزمان با سطح جهانی این صنعت توسعه پیدا کرده و پیشرفت کنند، بلکه همواره یکی از زیان آورترین صنایع بوده اند. ضمن اینکه دراین سال ها میزان نارضایتی ها از آن ها روندی افزایشی یافته است.به نحوی که اگر مساله تحریم ها و عواقب و اثرات آن نبود، دیگر کسی برای آنها سرودست نمی شکست.

البته نباید از حق گذشت که تحریم ها خارجی و داخلی نیز در این وضعیت به شدت تاثیرداشته و مانع از تحقق برخی برنامه ها و اقدامات آنها شده است. اما در مقابل به رغم وضعیت مشابه بخش خصوصی با وجود فشارها و محدودیت ها و دستورالعمل های خلق الساعه بازهم به مراتب از این دو غول شبه دولتی پویا تر و پرتحرک تر بوده اند.
این مساله در کنار افزایش میزان نارضایتی ها ، زیان انباشته ، بدهی به سیستم بانکی ، زنجیره تامین و فاصله با تولید کنندگان برتر جهان حکمرانی اقتصادی کشور را برآن داشت تا به موضوع خصوصی سازی ، واگذاری سهام و تبدیل دخالت به نظارت جدی تر از گذشته فکر کند.

به نحوی که رفته رفته دیگر شرکت های تودلی وسهام دارانی که به هر شکل و عنوانی و نوعی می توانند ذی نفع باشند، حق رای نخواهند داشت. این مساله نیز ازباعث کاهش جذابیت های خاص و ویژه سهامداری دردو خودروساز بزرگ کشور شده و خواهد شد و زمینه ها را برای خروج از این وضعیت بیش از پیش مهیا و فراهم می کند.
 در این شرایط با توجه به آغاز تلاش ها برای واگذاری سهام های دولتی و تو دلی دو خودروساز بزرگ کشور به نظر می رسد که این صنعت با آینده متفاوت روبرو باشد.اما آیا با واگذاری سهام کاری به سرانجام می رسد؟ 

به عبارت دیگر آیا صرفا با خروج دولت و شرکت های شبه دولتی و خصولتی ها یا نداشتن حق شرکت های تودلی کار به آخر رسیده و خودروسازان نفس راحتی خواهند کشید؟ آیا با عرضه این سهام و تغییر چهره و ترکیب سهام داران باید شاهد سرعت توسعه و پیشرفت این صنعت باشیم؟

بدون تردید این واگذاری ها اگر به درستی پیش برود می تواند تاثیر گذار باشد، اما تازه اولین گام به شمار می آید و در کنار آن باید دغدغه ها و مشکلات و مسائل اصلی پیرامون این صنعت نیز بررسی و از پیش رو برداشته شود.

به عنوان مثال وقتی که سهام هم واگذارشده باشد و دولت حتی کوچکترین سهمی در این دو خودروساز نداشته باشد، اما همچنان بحث قیمت گذاری و کنترل و جریمه ها وجود داشته باشد، آیا می توان توقع و انتظار ویژه ای ازاین صنعت داشت؟

به بیان ساده تر اصلی ترین ابزاری که بخش خصوصی برای توسعه ، پیشرفت و تحرک و پویایی در اختیار دارد، در ثبات قوانین ، قیمت گذاری و انتخاب روش های فروش خلاصه می شود. البته مسائل خرد و کلانی نیز در این امر دخیل هستند. اما اصلی ترین آنها را می توان در این موارد خلاصه کرد.با این وجود در اختیار گرفتن این ابزارها نیز خود به یک پیش نیاز واجب و ضروری دیگر وابسته است؛تغییر شیوه تفکر دولتی.

به عبارت بهتر برای برخی مسئولان و متولیان این صنعت صرفا یک صنعت اقتصادی نیست و بیشتر به دیده یک ابزار سیاسی به آن نگاه می کنند.
 هر چند در بسیاری از کشورها خودروسازی با توجه به وابستگی بسیاری از صنایع دیگر یک صنعت سیاسی به شمار می آید.اما تعریف و تعبیر این دیدگاه در کشور متفاوت است. 

این تفاوت دیدگاه موجب شده است که خودروسازی کشور نتواند در فضایی سالم نفس کشیده و رشد کند. صنعتی که خود کشنده بیش از 60 صنعت دیگر است با توجه به دیدگاه شکل گرفته و قالب، بیشتر به دنبال رضایت کوتاه مدت مردم است.دیدگاهی که نه تنها در تحقق اهداف مد نظر موفق عمل نکرده است،بلکه بر میزان نارضایتی ها نیز افزوده است.

بنابراین پیش از آنکه در پی واگذاری سهام و خروج دولت از این صنعت باشند، به نظر می رسد که ابتدا باید نوع نگاه و تفکر به خصوصی سازی و خودروسازی تغییر کرده و اصلاح شود.

با اصلاح این شیوه تفکر خود به خود دغدغه های اصلی فعالان این صنعت ، اعم از قیمت گذاری ، انتخاب شیوه و روش های فروش ، نحوه رقابت و همچنین ثبات قوانین نیز آرام آرام برطرف خواهد شد.