تیتر20 - صنعت پتروشیمی یکی از مهمترین منابع درآمدزایی برای کشور است. در سالهای گذشته، این صنعت حجم قابلتوجهی از ارز را از طریق صادرات محصولات خود به کشور وارد کرده است.
صنعت پتروشیمی به دلایل تنوع بخشی به اقتصاد، ایجاد اشتغال و توسعه زیرساختها نقش ویژهای دارد و تنوع را به اقتصاد کشور اضافه میکند و وابستگی به صادرات نفت خام را کاهش میدهد.
نقش کلیدی صنعت پتروشیمی در اقتصاد ایران
البته صنعت پتروشیمی با چالشهایی نیز روبرو است. یکی از مهمترین این چالشها، مسائل مربوط به محیطزیست است. فعالیت پتروشیمیها میتواند آلایندههای زیادی را وارد محیطزیست کند.
همچنین، این صنعت بهشدت به سرمایهگذاری نیاز دارد. جذب سرمایهگذاری داخلی و خارجی برای توسعه این صنعت ضروری است.
با وجود این چالشها، صنعت پتروشیمی نقش کلیدی در اقتصاد ایران ایفا میکند و میتواند به نجات این کشور از مشکلات اقتصادی کمک کند. برای استفاده حداکثر از مزایای این صنعت، نیاز به برنامهریزی دقیق و مدیریت کارآمد است.
تحریمها در صنعت پتروشیمی شامل قطع هرگونه ارتباط، خریدوفروش حملونقل و مبادلات ارزی با شرکتهای پتروشیمی ایران است.
این تحریمها باعث محدودیت کشور ایران در زمینه صادرات نفت و گاز شده و تأثیر مهمی بر کاهش محصولات پتروشیمی و عقب ماندن ایران در تکنولوژی تولید محصولات پتروشیمی و استخراج آنها دارد.
همچنان نیمی از ارزآوری کشور توسط صنعت پتروشیمی تامین میشود، به همین دلیل تاثیر تحریمها در صنعت پتروشیمی با کاهش ارزآوری همراه است.
با وجود تحریمها در سالهای اخیر و تأثیرات آن بر صادرات و تامین مواد اولیه همچنین این صنعت یکی از ارزآورترین صنایع کشور بوده و طرحهای موجود در این صنعت طی سالهای اخیر به افزایش حاشیه سود و رشد تولیدات پتروشیمیها منجر شده است.
تحریمهای یکجانبه ضد ایران با خروج آمریکا از برجام در سال ۹۷ تشدید شد. اگرچه روزهای سختی برای کشور از جمله پتروشیمی بهعنوان صنعتی که حجم عظیمی از منابع درآمدی کشور از طریق فروش و صادرات محصولات آن تأمین میشود، رقم خورد؛ اما این صنعت با وجود افزایش هزینه حملونقل و جابهجایی ارزی یا هزینه مواد مصرفی واحدها تا به امروز در بهحداقلرساندن تأثیر تحریمها موفق عمل کرده است.
چالش های پتروشیمی ها
با وجود مشکلات و چالشهای بسیاری از جمله تامین مواد اولیه و خوراک که بسیاری از شرکتهای پتروشیمی با آن روبرو هستند و حاشیه سود آنها را تحت تاثیر قرار میدهد، برخی از این شرکتها توانستند از این چالشها عبور کنند.
شرکت پتروشیمی تندگویان از آن دسته شرکتهایی است که مشکل در تامین نیازمندیهای قطعات یدکی انحصاری، مشکل در تامین کاتالیستهای موردنیاز از سازندگان اصلی خارجی، مشکل در پروسهی تامین و انتقال ارز به تامین کنندگان خارجی روبرو بوده که به گفته مدیرعامل شرکت پتروشیمی تندگویان بخش عمدهای از مشکلات بخش تولید حل شده است.
مدیرعامل شرکت پتروشیمی تندگویان در آخرین مجمع سالیانه خود که در تاریخ ۲۶ خرداد ۱۴۰۳ برگزار شد، درباره چالشهای عمده بخش تولید این شرکت گفت: سال گذشته با مشکلات زیادی در حوزه تولید، مثل مشکلات تامین خوراک پس از حادثه آتشسوزی بوعلی سینا و هزینههای سنگین تحمیل شده تامین و انتقال خوراک از پتروشیمی نوری از سال ۹۵ تاکنون، هزینههای حمل دریایی، محدودیتهای ذخیرهسازی و هزینههای مرتبط، تحریمهای ظالمانه، مشکل در تامین نیازمندیهای قطعات یدکی انحصاری، مشکل در تامین کاتالیستهای موردنیاز از سازندگان اصلی خارجی روبرو بودیم.
به گفته وی؛ پتروشیمی تندگویان با تمامی مشکلات که در بخش تولید داشته با تلاشهای شبانهروزی توانسته رکورد تولید ماهیانه بالای یکصد هزار تن در ۱۰ ماه از سال ۱۴۰۱ را ثبت کند.
داخلی سازی، عامل اصلی کاهش ریسک تولید ناشی از عدم وجود کاتالیست پالادیوم
به گفته قاسمی شهری، استحصال فلز پالادیوم از کاتالیستهای مستعمل، ساخت کاتالیست پالادیوم با مشارکت شرکتهای دانشبنیان، همکاری با شرکتهای دانشبنیان داخلی جهت داخلیسازی مواد شیمیایی و اقلام یدکی و تجهیزات از اقدامات شاخص صورتگرفته در جهت پشتیبانی و رفع موانع تولید است.
با این اقدام ریسک شرکت پتروشیمی تندگویان به دلیل عدم وجود کاتالیست پالادیوم در دورههای گذشته با داخلیسازی آن برای همیشه صفر شده است.
محمد شایگان، مدیر مالی پتروشیمی شهید تندگویان نیز مشکل در تأمین نیازمندیهای قطعات یدکی انحصاری، مشکل در تأمین مواد شیمیایی موردنیاز از سازندگان اصلی خارجی و مشکل در فرایند تأمین و انتقال ارز به شرکتهای خارجی نیز از چالشهای اصلی این مجموعه دانست.
او در خصوص ساخت داخل و قطعاتی که وابستگی به کشورهای دیگر داشت، عنوان کرد: بازسازی کامل درایورهای واحد شیمیایی و نقشهبرداری از قطعات یدکی تحریمی بهمنظور ساخت در داخل کشور نیز از دیگر اقدامات مهم صورتگرفته در جهت رفع موانع تولید بوده است.
تولید پتروشیمی تندگویان در اردیبهشتماه، تقریباً نصف شد. زیرا بزرگترین تعمیرات اساسی کمپرسورهای هوای میتسوبیشی ۱۷ مگاواتی و الکتروموتورهای ۷.۸ مگاواتی قلب واحد CTA2 از ابتدای تأسیس تا به امروز در این ماه انجام شده و مهمترین اقدام در خصوص جلوگیری از توقف تولید و خروج ارز از کشور بوده است.
در نهایت این شرکت موفق به ساخت کاتالیست پالادیوم توسط شرکتهای دانشبنیان و شارژ آن در رآکتورهای واحد 2PTA برای نخستینبار در صنایع پتروشیمی ایران شده است که این اقدام اثرات مهمی در ادامه فعالیت های این شرکت خواهد داشت.