معماری مالی یک گذار سبز / بانک گردشگری پای کار توسعه نیروگاه‌های خورشیدی / استارت ۱۰۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی زده شد

تیتر20 - آفتاب، سخاوتمندانه‌ترین «میراثِ طبیعی» در پهنه سرزمینی ایران است. این جغرافیای پنجه آفتابی، اما در چالش خانمانسوز «کسری تراز انرژی» درگیرست. 

این ناترازی (فاصله‌ معنادار میان تولید و مصرف برق)، نه تنها به یک دغدغه‌ ملی، بلکه به یک گلوگاه برای بلعیدن توسعه‌ پایدار تبدیل شده است. در این میان، کنشگریِ یک نهاد مالی، نگاه‌ها را به خود معطوف ساخته است. 

گردشگری در فصل نو تامین مالی 
بانک گردشگری، با فاصله‌گرفتن از رویکردهای سنتی بانکی و با درک عمیق از ضرورت‌های کلان اقتصادی کشور، در حرکتی هوشمندانه و متمرکز، سرمایه‌ی خود را به قلب کویرهای تفتیده برده و فصلی نو در تامین مالی زیرساخت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر گشوده است.

 
این اقدام، صرفا یک سرمایه‌گذاری ساده نیست؛ بلکه یک بیانیه‌ استراتژیک در راستای همسوسازی منافع بنگاهی، با منافع ملی و حرکتی تحلیلی برای تبدیل یک تهدید ملی به یک فرصت سرمایه‌گذاری پایدار است.

از ترازنامه‌ مالی تا تراز انرژی 
ورود یک بانک به حوزه‌ی سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کلان انرژی، به‌ویژه در مقیاس وسیعی که بانک گردشگری آغاز کرده، نیازمند درک عمیق از مدل‌های پیچیده‌ مالی و تحلیل ریسک است. 

به طور سنتی، بانک‌ها در چنین پروژه‌هایی نقش تسهیل‌گر مالی را ایفا می‌کنند، اما استراتژی گروه مالی گردشگری، فراتر از یک وام‌دهنده‌ صِرف عمل کرده و به سطح سرمایه‌گذار و حامی استراتژیک ارتقا یافته است. 

کلنگ‌زنی پروژه‌های عظیمی همچون نیروگاه ۳۰۰ مگاواتی شهرضا، ۴۷۰ مگاواتی دهاقان و ۲۰۰ مگاواتی خورموج بوشهر، که مجموعاً نزدیک به ۱۰۰۰ مگاوات ظرفیت جدید تولید برق پاک را هدف‌گذاری کرده‌اند، نشان‌دهنده‌ی یک برنامه‌ریزی دقیق و متکی بر اصول تامین مالی پروژه (Project Finance) است. 

در این مدل، بازپرداخت سرمایه‌گذاری و سودآوری، نه بر اساس اعتبار کلی سرمایه‌گذار، بلکه مستقیم به جریان‌های نقدی آتی خودِ پروژه گره خورده است. 
این یعنی بانک با تحلیل دقیقِ ظرفیت تولید برق، قراردادهای بلندمدت خرید تضمینی برق (PPA) توسط دولت و ارزیابی فنی پیمانکاران، ریسک خود را مدیریت کرده و یک بازی برد-برد را برای خود، سرمایه‌گذاران و دولت طراحی می‌کند. 

این رویکرد تحلیلی، کسری تراز انرژی را از یک «بحران» به یک «فرصت بازار» بازتعریف می‌کند. در اقتصادی که قطعی برق، صنایع را تهدید می‌کند و هزینه‌های تولید را بالا می‌برد، سرمایه‌گذاری برای تولید برق پایدار، بازدهی تضمین‌شده و بلندمدتی را نوید می‌دهد.

بانک گردشگری با شناسایی این خلاء، نه تنها به دنبال سودآوری از محل تسهیلات و سرمایه‌گذاری است، بلکه با کمک به پایداری شبکه‌ی برق، به طور غیرمستقیم به ثبات و رشد سایر بخش‌های اقتصادی که مشتریان دیگر بانک هستند نیز یاری می‌رساند. 

این یک نگاه سیستمی و جامع به مقوله‌ بانکداری و توسعه است که از مرزهای ترازنامه‌ فراتر رفته و به تراز انرژی ملی می‌اندیشد. 

معماری یک سرمایه‌گذاری پایدار و هوشمند
اقدامات بانک گردشگری و گروه مالی وابسته به آن، صرفا تزریق پول به چند پروژه نیست، بلکه یک الگوی قابل تکرار برای تامین مالی زیرساخت‌های کشور ارائه می‌دهد. 

این بانک با ورود به پروژه‌هایی با مقیاس بزرگ، از مزیت «صرفه به مقیاس» (Economies of Scale) بهره‌مند می‌شود که هزینه‌های تمام‌شده‌ هر مگاوات برق تولیدی را کاهش می‌دهد. 

انتخاب پیمانکاران معتبر برای مهندسی، تامین و ساخت (EPC) و همچنین استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا در پنل‌های خورشیدی، نشان از تمرکز بر کیفیت و بازدهی بلندمدت دارد. 

این استراتژی، ریسک‌های فنی و اجرایی پروژه را به حداقل می‌رساند و اعتماد سایر سرمایه‌گذاران را برای ورود به این حوزه جلب می‌کند. 
علاوه بر این، انتخاب مناطق جغرافیایی مانند اصفهان و بوشهر، که از بالاترین نرخ تابش خورشید در کشور برخوردارند، یک تصمیم کاملا کارشناسی و مبتنی بر داده است. 

این انتخاب، ضریب کارایی نیروگاه‌ها را افزایش داده و دوره‌ بازگشت سرمایه را کوتاه‌تر می‌کند. در واقع، بانک گردشگری با این اقدامات، نقشی فراتر از یک نهاد مالی سنتی ایفا کرده و به یک «توسعه‌دهنده‌ زیرساخت» (Infrastructure Developer) تبدیل شده است که با درک صحیح از متغیرهای فنی، اقتصادی و جغرافیایی، سرمایه‌ها را به بهینه‌ترین شکل ممکن هدایت می‌کند. 

این رویکرد، نه تنها به جبران کسری برق کمک می‌کند، بلکه با ایجاد هزاران فرصت شغلی در مناطق کمتر توسعه‌یافته و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، به تحقق اهداف توسعه‌ی پایدار کشور نیز یاری می‌رساند و تصویر یک «بانک سبز» را از خود در اذهان عمومی تثبیت می‌کند؛ تصویری که در دنیای امروز، خود یک دارایی ارزشمند و استراتژیک محسوب می‌شود.