بازتاب سیاست‌های بازسازی و مولدسازی دارایی‌ها در ترازنامه بانک سپه/ سود تلفیقی در سایه فشار‌های واقعی

تیتر 20- سه سال گذشته را می‌توان دوران تثبیت و بازتعریف بانک سپه در قامت یک بازیگر ملی دانست؛ بانکی که اکنون با 2900 شعبه و بیش از 40 هزار نیروی انسانی، علاوه بر صورت‌های مالی، در راهبرد اقتصادی کشور نقش‌آفرینی کرده است.

گزارش اخیر مدیرعامل بانک سپه نشان می‌دهد این نهاد مالی باسابقه صدساله، بین مسئولیت‌های سیاستی، تعهدات اجتماعی و سودآوری واقعی، توازن ایجاد کرده است. ترازنامه‌ای که از مرز دو هزار همت گذشته و ارزش افزوده دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی که به بیش از ۳۰۰ همت رسیده، تصویری روشن از وسعت شبکه، جریان نقدینگی و مهارت بانک در مدیریت منابع ترسیم می‌کند.

سود تلفیقی در سایه فشارهای واقعی

سودآوری تلفیقی بانک سپه در سه سال اخیر، در شرایطی رقم خورده که بانک زیر فشار مطالبات خود از دولت و اجرای تسهیلات تکلیفی قرار داشته است. از یک‌سو، حدود ۳۲۰ هزار میلیارد تومان از منابع بانک در قالب مطالبات دولتی منجمد مانده و در عین حال، بیش از ۴۰۰ هزار میلیارد تومان تسهیلات در سال ۱۴۰۳، به بخش‌های اقتصادی پرداخت شده است.

این حجم تعهدات، که ۱۲ درصد آن به تسهیلات ازدواج، فرزندآوری و جهش تولید مسکن اختصاص یافته، نشان می‌دهد سودآوری اخیر، حاصل عملیات مالی متعارف نیست، بلکه نتیجه مهندسی دقیق منابع در برابر سیاست‌های کلان و نیازهای اجتماعی کشور است. در واقع، بانک سپه با حفظ تراز سود، هزینه تعهدات ملی را نیز به دوش کشیده است.

ارزش افزوده‌ از دل دارایی‌ها

ارزش افزوده بیش از ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها در ترازنامه بانک سپه، بازتاب سیاست‌های بازسازی و مولدسازی دارایی‌هاست. فروش بیش از ۸۷۲ هزار میلیارد ریال از املاک و سهام مازاد طی سه سال اخیر، موجب شده سرمایه‌های منجمد به موتور محرک اقتصادی بانک تبدیل شوند.

این اقدام، علاوه بر بهبود نسبت کفایت سرمایه، نوعی بازآفرینی مالی ایجاد کرده است. در واقع، بانک با آزادسازی دارایی‌ها، منابع تازه‌ای برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های کلان به دست آورده است. در نگاه تحلیلی، سپه با این رویکرد، به جای انجماد دارایی، چرخه ارزش را زنده نگه داشته است.

نان و فناوری، سپه در مدار توسعه ملی

بانک سپه در سال‌های اخیر، دامنه مأموریت خود را از محدوده بانکداری سنتی فراتر برده است. پروژه‌هایی مانند «نانینو» نشان می‌دهد کارکرد مالی می‌تواند در خدمت شفافیت و بهره‌وری ملی باشد. با نصب بیش از ۱۰۶ هزار کارت‌خوان در ۸۷ هزار نانوایی سراسر کشور، شبکه هوشمند توزیع آرد شکل گرفت و صرفه‌جویی حدود دو میلیون تن آرد رقم خورد.

این پروژه، نمونه‌ای از بانکداری توسعه‌ای در سطح عملیاتی بود و طی آن، فناوری مالی مستقیماً به بهینه‌سازی منابع کشور منجر شد. بانک سپه با این طرح، مرز بین خدمت بانکی و سیاست اقتصادی را از نو تعریف کرد.

فراتر از این، حضور بانک در پروژه‌های کلان ملی نیز شاخص است. سرمایه‌گذاری در طرح‌هایی با ارزش بیش از ۱۱ میلیارد دلار و ۱۵ هزار میلیارد تومان، از انتقال آب خلیج فارس تا نیروگاه‌های خورشیدی، بیانگر رویکردی است که بانک سپه را به شریک توسعه تبدیل کرده است. این مشارکت‌ها، علاوه بر بازده مالی بانک، اعتبار اقتصادی و صنعتی برای کشور ایجاد کرده‌اند.

چالش نقدینگی و منطق تعهد

اضافه برداشت از بانک مرکزی، اگرچه در نگاه نخست، نشانه فشار ترازنامه‌ای است، اما ریشه در سیاست‌های تکلیفی دارد. بانک سپه، با ایفای نقش ضربه‌گیر مالی دولت و اقتصاد، بار سنگین وام‌های تکلیفی را بر دوش کشیده است.

در این میان، بیش از ۳۴۰ همت تسهیلات سیاستی از سوی بانک مرکزی به این بانک ابلاغ شده و بیش از نیمی از آن پرداخت شده است. از منظر تحلیل مالی، این وضعیت، نشانه ناترازی نیست، بلکه به معنای تاب‌آوری است، زیرا بانک، علی‌رغم قفل شدن بخشی از منابع، همچنان تراز مثبت تلفیقی و سود خالص را حفظ کرده است.

استحکام مالی برای فردا

بانک سپه در سال جاری، طرح «استحکام مالی» را طی همکاری با نهادهای سیاست‌گذار آغاز کرده است. این طرح، بازطراحی ساختار مالی برای کاهش ریسک و تقویت سرمایه پایه است؛ یعنی بانک به‌جای اتکای صرف به سود عملیاتی، در پی تثبیت پایداری مالی بلندمدت است.

تجربه حمله سایبری به شبکه بانکی در جنگ 12روزه، نشان داد بانک سپه، علاوه بر توان مالی، از زیرساخت‌های فنی مقاوم نیز برخوردار است. بازگشت سرویس‌های حیاتی، طی کمتر از یک هفته، بیانگر بلوغ مدیریتی و انسجام درون‌سازمانی است. هرچند این مؤلفه‌ها در ترازنامه دیده نمی‌شوند، اما ارزش واقعی بانک را می‌سازند.

بانک سپه، به‌عنوان نخستین بانک ایرانی، اکنون در آغاز دومین سده فعالیت خود ایستاده است. سودآوری سه‌ساله اخیر، در کنار ایفای نقش در پروژه‌های ملی، گواه آن است که این بانک، نه‌تنها از گذشته خود حفاظت کرده، بلکه به نهاد مالیِ آینده‌محور تبدیل شده است.

به تعبیر دیگر، بانک سپه، امروز بیش از آنکه صرفاً یک مؤسسه مالی باشد، نماد پیوند سنت بانکی و نوآوری اقتصادی و سمبل نهادی است که از دل بحران‌ها، فشار تعهدات و مطالبات، ساختار سودآور و منعطف ساخته است. ترازنامه دو هزار همتی، ارزش افزوده ۳۰۰ هزار میلیارد تومانی و مشارکت‌های چندمیلیارددلاری، تنها بخشی از تصویری است که آینده آن را ترسیم می‌کند.

تحلیل سه‌ساله عملکرد بانک سپه نشان می‌دهد سودآوری تلفیقی بانک، حاصل رشد تصادفی نبوده، بلکه برآمده از استراتژی پایدارسازی دارایی‌ها، سرمایه‌گذاری در بخش‌های کلیدی و انضباط مالی است و ضمن انجام مأموریت‌های اجتماعی و تکلیفی، از مسیر بازده اقتصادی، فاصله نگرفته است. قدمت بالا و نگاه نوآورانه بانک، نویدبخش استمرار سودآوری خواهد بود.