تحریم ها و فرصت ها

تیتر20 - شرایط حساس کنونی ایران....

برهه خاص تاریخی....

پیچ خطرناک...

نقطه عطف.....

آستانه تحول....

تمامی این واژه ها عنوان های متعدد از یک مفهومی است که طی ۴۰ سال پس از انقلاب، همواره سرتیتر مقالات و سخنان اندیشمندان، سیاسیون و نویسندگان پرشوری بوده است که تلاش کرده اند اوضاع وقت کشور را روایت نموده و از این راه مردم را به بیداری و آماده باش تشویق کنند.

در روزهای کنونی هم که دوباره موضوع تحریم های آمریکا خبرساز شده است و همه رسانه ها و قوا را به خود مشغول کرده است، همچنان بسیاری از این دست عناوین و تیترها تولید شده و انتشار می یابد.

اما خوب است که یک بار هم با تاملی ژرف به این پرسش پاسخ دهیم که آیا تحریم ها به واقع و به تمامی منفی است؟ یا روی دیگری نیز دارد ؟

اگر به تحریم ها به مثابه دوروی یک سکه بنگریم و با هوشیاری به وجه مثبت آن توجه کنیم می توان برایش راه کارهای متناسب یافت.

بله درست است که خیلی ها معتقدند دنیای کنونی دیگر دنیای استقلال نیست اما دنیای وابستگی صرف هم نیست!!!

نباید فراموش کنیم که از ابتدای انقلاب تاکنون همواره از اقتصاد درون زا سخن ها گفته ایم اما علی رغم داشتن ظرفیت های بی شمار و منابع سرشار ملی، برنامه ای علمی و عملی برای بهره مندی از این بستر فوق العاده نداشته ایم و نیز در عین داشتن منابع و سرمایه های انسانی بی بدیل،هیچگاه تحرک و برنامه ای مدون ارائه نکرده ایم.

سالیان سال در بستر عافیت اندیشی بر ثروت نفتی کشور که سرمایه ای متعلق به همه نسل های این سرزمین است تکیه کرده ایم و تولید و اقتصاد درون زا به تمامی رها کرده ایم.

نباید فراموش کنیم که نفت سرمایه ای ملی و خدادادی برای ماست که باید برای نسل های بعد هم حفظ شود و نباید عواید حاصل از آن را درآمد تلقی کرد. این حقیقتی است مورد توافق در میان همه متخصصین اقتصاد که تکیه تام و تمام بر این ثروت و خام فروشی آن ماحصلی جز یک اقتصاد ناسالم و وابسته برای مان نخواهد داشت. اثراتی که امروز به روشنی شاهد آن هستیم. 

اقتصاد نفتی امروز ابدا مانند گذشته قابل اتکا نیست. اقتصادهای موفق دنیا امروزه بر مدار دانش و تخصص و تکنولوژی است که استوار و قدرتمند هستند. در کشور ما نیز امروزه توسعه شرکت های دانش بنیان و استارتاپ های موفق با سرعت قابل توجهی رشد داشته است. بنابر آمارهای رسمی در سال گذشته فروش شرکت‌های دانش بنیان کشور حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان بوده است. در حال حاضر نیز شرکت‌های دانش بنیان بزرگ چند هزار میلیارد تومانی در کشور فعالند و به لحاظ تعداد نیز، شرکت های دانش بنیان روبه افزایش اند.

همچنین نباید از نظر دورداشت که صادرات غیرنفتی کشور در هفت ماه اول امسال ۲۷ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال گذشته در همین مدت زمانی افزایش بیش از ۱۳ درصدی داشته است، این همان مسیری است که باید برای استقلال پیمود.

توجه به اصلاحات جدی در نظام بانکی، اصلاح ساختارهای مالیاتی و وصول اصولی درآمدهای مالیاتی، توجه به کسب و کارهای نوین، توجه به صادرات غیرنفتی و ایجاد زمینه هایی برای عدم وابستگی به فروش نفت خام و همچنین اصلاح سیاست های خارجی کشور در مواجهه با جامعه بین المللی فرصت هایی است که بی شک می توان از دل تحریم ها بدان دست یافت.

اصلاحاتی که قطعا می تواند علاوه بر اینکه اقتصاد کشور را متحول می کند، هم توان مقاومت کشور را در عرصه های بین المللی بالا می برد و هم مشکلات معیشت مردم در داخل را رفع می کند. تحریم ها بی شک ما را در تنگناهایی بی شمار قرار خواهند داد اما قطعا می توانند فرصت هایی نیز در پی داشته باشند. فرصتی که علاوه بر دستاوردهای اقتصادی می تواند ساختار فرهنگی کشور را نیز که طی سالهای اخیر بی محابا به سمت مصرف گرایی در حال پیشروی بود، اصلاح نماید.

از همین منظر است که اگر از دل تحریم، استعدادها شکوفا شود و راه استقلال هموار گردد و نگاه درونزا بر اقتصاد کشور سایه افکند، بی شک در آینده نه آمریکا که هیچ کشوری نمی تواند از حربه تحریم ما را تحدید کند و تهدید.