بازگشت رکود تولید از آخر پاییز

تولید در آخرین ماه پاییز نسبت به آبان کمی عقب نشست. شامخ صنعت که در آبان روند صعودی را در پیش گرفته بود، در آذر اندکی نزول کرد. کنار هم قرار دادن همه شواهد، گویای شرایط سخت تولید و عقبگرد صنعت در انتهای پاییز است.

کد خبر: ۵۲۹۷۶

تیتر 20- با اینکه در گزارش مرکز پژوهش‌‌‌های اتاق بازرگانی ایران بر تاثیر نوسانات ارزی و کمبود سرمایه در گردش بر رونق بخش صنعت تاکید شده، اما راز ورود دوباره شامخ صنعت به فاز نزولی را باید در چارچوب دیگری جست که فروش امروز و آینده بنگاه‌‌‌های صنعتی را تحت‌تاثیر قرار داده است. همزمان با این اتفاق، افت مصرف انرژی در کنار کاهش استخدام نیروی انسانی از دیگر نشانه‌‌‌های تنگنای تولید در آذر 1400 بوده است. تنها خبر خوش در این بخش، شاید کاهش قیمت خرید مواد اولیه و اثر آن بر قیمت محصول تولیدشده است که چشمگیر نیست، اما در صورت تداوم می‌‌‌تواند به احیای تقاضا و سپس تقویت تولید منجر شود. از آنجا که افت محسوس انتظارات نسبت به آینده موید شرایط سخت تولید در ماه آینده است، افت نمره دوباره شامخ صنعت در زمستان 1400 دور از انتظار نیست. در پایان سومین ماه پاییز، شامخ کل صنعت با حدود 58/ 0واحد افت نسبت به شامخ کل صنعت در آبان‌ماه (11/ 57)، به عدد 53/ 56 رسیده است. نتیجه این است که شامخ صنعت به عنوان دماسنج تولید افت چشمگیری را تجربه نکرده، اما برودت هوای تولید در انتهای پاییز را به‌خوبی نشان می‌دهد. کاهش فروش محصولات در داخل، کاهش میزان صادرات کالا، در کنار دریافت سفارش‌های کمتر از ماه آبان، سه نیرویی است که در آذر به تولید فشار وارد کرده و زمینه افت آن را فراهم کرده‌‌‌ است.

بررسی شرایط شامخ اقتصاد نیز به عنوان تصویری کلان‌‌‌تر از فضای تولید و تجارت در آذرماه، موید شرایط سخت کسب‌وکارهاست. افت شامخ کل اقتصاد به عددی کمتر از 51 از فشار بالای متغیرهای خرد و کلان بر بخش‌‌‌ها و زیربخش‌‌‌های مختلف اقتصاد ایران در پایان پاییز 1400 حکایت دارد.

نظرسنجی‌‌‌های انجام‌شده از فعالان اقتصادی حاکی از این است که ادامه رکود و نابسامانی قیمت‌های بازار ارز و کاهش قدرت خرید بر انتظارات مثبت فعالان اقتصادی اثر منفی گذاشته و شرکت‌ها به دلیل پایین آمدن قدرت خرید مشتریان، با کمبود نقدینگی و کاهش سفارش‌ها مواجه شده‌‌‌اند. از سوی دیگر، به عقیده اکثر فعالان اقتصادی، به دنبال نابسامانی شدید در ثبات قیمت ارز و سایر هزینه‌‌‌های تولید، امکان پیش‌بینی و برنامه‌‌‌ریزی برای ماه‌‌‌های آینده وجود ندارد و آنها نمی‌‌‌توانند هیچ افق برنامه‌‌‌ریزی برای ادامه فعالیت‌‌‌ها طی ماه‌‌‌های آینده متصور باشند.

اقتصاد در یک‌قدمی رکود

شاهد مهم بازگشت اقتصاد به وضعیت رکودی گزارش شامخ است. شامخ کل اقتصاد نشان می‌دهد، وضعیت کشور دست کمی از رکود ندارد و کسب‌وکارها به دلایل متعدد، اعم از فشار تورم، کاهش تقاضا، ضربات تحریم و مشکلات عمده ناشی از نااطمینانی نسبت به آینده، میلی به سرمایه‌گذاری بیشتر ندارند. کاهش 5واحدی استخدام نیروی انسانی یکی از نشانه‌‌‌های مهم وضعیتی است که رکود را نشانه رفته است. هفت‌مورد از 12موردی که در شامخ اقتصاد بررسی می‌‌‌شوند، در آذر1400 روندی نزولی داشته و به سمت بدتر شدن شرایط حرکت کرده‌‌‌اند.

طبق نظرسنجی انجام‌شده از بنگاه‌‌‌های اقتصادی کشور، شاخص مدیران خرید (تعدیل فصلی نشده) برای کل اقتصاد ایران در آذر 97/ 50 به ‌‌‌دست ‌‌‌آمده و رشد شاخص کل به کمترین نرخ طی چهارماه اخیر رسیده است. در این ماه، به‌‌‌جز شاخص میزان فعالیت‌های کسب‌وکار و سرعت انجام و تحویل سفارش، سایر مولفه‌‌‌های اصلی زیر ۵۰ در شامخ اقتصاد ثبت شده‌‌‌اند. دلیل اصلی کاهش شاخص کل در آذر ناشی از رکود در بخش‌‌‌های ساختمان، خدمات و کشاورزی بوده است.شاخص میزان فعالیت‌‌‌های کسب‌وکار در آذرماه معادل 13/ 53 بوده که طی چهار ماه اخیر کمترین رشد را داشته است. این شاخص در بخش ساختمان به دنبال اثرات فصلی با رکود و کاهش شدید همراه بوده است.شاخص میزان سفارش‌های جدید مشتریان هم عدد 48 را نشان می‌دهد که در آذرماه اندکی نسبت به ماه قبل از آن (38/ 47) افزایش داشته، اما شدت آن زیاد نیست. در آذرماه بخش ساختمان به دلیل اثرات فصلی با کاهش شدید تقاضا روبه‌رو بوده است. بخش خدمات نیز به دنبال افزایش قیمت‌ها و کمبود شدید نقدینگی با کاهش تقاضای مشتریان روبه‌رو بوده‌‌‌ است.در آذر شاخص موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری‌‌‌شده عدد 69/ 46 ثبت شده است. این شاخص که در بخش‌‌‌های ساختمان و خدمات و کشاورزی کاهش زیادی داشته، به عقیده فعالان اقتصادی ناشی از افزایش نرخ ارز و کمبود شدید نقدینگی بوده است. شاخص میزان استخدام و به‌‌‌کارگیری نیروی انسانی هم با چهارپله سقوط به سطح 74/ 48 عقبگرد کرده و در آذرماه کاهش جدی را تجربه کرده است. همزمان با افزایش هزینه‌‌‌های بنگاه‌‌‌ها این شاخص به‌‌‌ویژه در بخش خدمات و کشاورزی و بعد از آن ساختمان با کاهش بیشتری همراه بوده است.در سومین ماه پاییز، شاخص میزان صادرات کالا یا خدمات به نرخ 77/ 47 رسیده که همچنان کمتر از مرز ۵۰ است. جالب‎تر اینکه این عدد در هر سه بخش اقتصادی با کاهش روبه‌رو بوده است. شدت کاهش این شاخص، به‌‌‌ویژه در بخش صنعت، بیشتر هم بوده و از تغییر مسیر صادرات صنعتی در ماه آذر حکایت دارد.شاخص قیمت خرید مواد اولیه یا لوازم خریداری‌شده در آذرماه به سطح 82 واحد برگشته که همچنان در سطح بالایی قرار دارد، اما از شدت افزایش آن نسبت به ماه قبل از آن کاسته شده است. کاهش تقاضا و قدرت خرید باعث شده تا تولیدکنندگان کالا و ارائه‌‌‌دهندگان خدمات نتوانند متناسب با میزان افزایش هزینه‌‌‌های خود، قیمت محصولات و خدمات را افزایش دهند. می‌‌‌توان از وضعیت شاخص قیمت محصولات تولیدشده یا خدمات ارائه‌شده فهمید که به سطح 39/ 55 رسیده است. در این بخش، به‌رغم افزایش شدید، هزینه‌‌‌ها به کمترین مقدار خود طی ۲۰ماه گذشته رسیده است. بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار ایران از شاخص قیمت مصرف‌کننده در آذر ۱۴۰۰، نرخ تورم ماهانه در آذر به 7/ 1‌درصد رسیده که در مقایسه با همین آمار در ماه قبل 8/ 0‌درصد کاهش داشته است.شاخص میزان مصرف حامل‌‌‌های انرژی با عبور از سطح 8/ 67 طی ۲۷دوره از ابتدای شروع طرح در مهر ۹۸ تا امروز، به بیشترین مقدار خود رسیده است. هم‌‌‌زمان با افزایش مصرف به دلیل تغییر فصل، بسیاری از فعالان اقتصادی با افزایش بالای قیمت سوخت روبه‌رو هستند. شاخص انتظارات برای ماه آینده هم طی ۹ماه اخیر به کمترین مقدار خود رسیده است. کاهش در انتظارات مثبت فعالان اقتصادی نسبت به ادامه فعالیت‌‌‌ها در ماه آینده، به‌‌‌ویژه در بخش خدمات و کشاورزی مشهود است و در نهایت هم انتظارات را در کل اقتصاد به سطح عدد 03/ 56 عقب رانده است. / دنیای اقتصاد

برچسب ها: رکود تولید ، تولید ، مصرف انرژی

ارسال نظرات

آخرین اخبار

پربازدید ها

موضوعات روز