فرصت‌ها و تهدید‌ها در مسیر تولید فولاد سبز

تیتر20 -   به صفر رساندن انتشار کربن تا سال 2050 یکی از فوری ترین ماموریت های جهانی است که صنایع بسیاری از جمله صنعت فولاد را با تغییراتی همراه می کند. اما رسیدن به این هدف حتی باعث تغییر مقرراتی در تجارت های جهانی هم شده است.

اتحادیه اروپا در نظر دارد تا در سال های آینده برای حمایت از فولاد سبز برروی واردات فولاد مالیاتی 20 تا 30  درصدی وضع کند تا بتواند رفته رفته از فولادی با کربن صفر استفاده کند.

این در حالی است که عمده روش تولید فولاد در جهان به روش کوره بلند و با استفاده از زغالسنگ است. به عنوان مثال چین که بزرگترین تولید کننده فولاد جهان محسوب می شود باید تغییرات زیادی را در ساختار فولادسازی خود ایجاد کند.  هرچند همه گیر شدن کرونا در جهان کمی اجرای این برنامه ها را به تعویق انداخت اما حرکت به سمت تولید فولاد سبز امری ضروری است و نمی توان آن را نادیده گرفت.

صنعت فولاد ایران که در دو دهه اخیر توسعه بسیاری را به خود دیده است تقریبا با روشی متفاوت از عمده روش های رایج دنیا کار خود را توسعه داده است. امروز به غیر 2  واحد کوره بلند فولادی، سایر واحدهای تولیدی فولاد کشور به روش احیای مستقیم و بر پایه گاز تعریف شده اند.

در اختیار داشتن دومین منابع گازی جهان باعث شد تا صنعت فولاد ایران بر پایه احیای مستقیم شکل بگیرد اما باز هم نیاز دارد تا از روش هایی استفاده کند که میزان کربن تولید خود را کاهش دهد.  باید به این نکته اشاره کرد که در روش کوره بلند هر تن فولاد به میزان ۲ تن کربن تولید می کند اما در روش قوس الکتریکی این میزان کربن نصف می شود.  ساختار هزینه فولاد نیز در حال تغییر است. هزینه کربن در ۲۰۲۰ به میزان ۶۰ دلار در تن بود که پیش بینی می شود در ۲۰۵۰ به ۵۰۰ دلار برسد.  

پس حرکت به سمت تولید فولاد سبز نه تنها منجر به کاهش هزینه های صادراتی می شود بلکه می تواند هزینه های تولید را هم کاهش دهد.

هرچند استفاده از روش احیای مستقیم می تواند میزان کربن منتشره را کاهش دهد اما در حال حاضر صنعت فولاد کشور در بحث تامین گاز هم با چالش هایی همراه است.  اما استفاده از انرژی های نو مانند استفاده از هیدروژن هم می تواند در کاهش انتشار کربن و کاهش هزینه های تولید موثر باشد. البته فراموش نکنیم حرکت به سمت جایگزینی هیدروژن نیازمند سرمایه گذاری است اما می تواند فرصتی برای جبران کمبود گاز باشد.  

درواقع حرکت به سمت فولاد سبز می تواند فرصتی برای کاهش هزینه های تولید، عبور از چالش تامین گاز و همچنین افزایش صادرات در سال های پیش رو باشد. اما فراموش نکنیم حرکت به این سمت نیازمند تکنولوژی های روز دنیا است. هرچند همکاری با شرکت های دانش بنیان باعث شده تا بتوان بسیاری از تکنولوژی ها بومی شود اما همچنان محدودیت هایی در این زمینه وجود دارد که می تواند سرعت دستیابی به فولاد سبز را کاهش می دهد. این اتفاق می تواند بر میزان صادرات نیز اثر گذار باشد و باید به این نکته اشاره داشت که بازار صادراتی منتظر ما نمی ماند که تغییرات را اعمال کنیم بلکه رقبا به راحتی سهم ما را از آن خود خواهند کرد.