آیا می‌توان نقدینگی را به سرمایه‌گذاری مولد هدایت کرد؟

تیتر20- تا کنون ۸۳ درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی معتقدند که نقدینگی موجود در اقتصاد کشور، قابلیت تبدیل شدن به سرمایه فیزیکی برای تولید را ندارد. بیایید کمی دقیق‌تر به این موضوع نگاه کنیم.

ابتدا نگاهی به ارقام بیندازیم. حجم نقدینگی در اقتصاد ایران، طبق آمار بانک مرکزی، برای سال ۱۴۰۳ نیز، بانک مرکزی رقم ۹۹۴۲۰ هزار میلیارد ریال (یعنی ۹۹ ضرب‌در ده به توان ۱۵) را اعلام کرده که این رقم نسبت به سال قبل از آن، ۲۶ درصد رشد داشته است.

بر این اساس مقایسه با سال ۱۳۵۲ که تنها ۰.۵ هزار میلیارد ریال نقدینگی وجود داشت، نشان می‌دهد که طی این سال‌ها رشد چشم‌گیری رخ داده و در بسیاری از سال‌ها به‌دلیل مقیاس‌های متفاوت به صورت خطی و تقریباً ثابت دیده می‌شود، اما این به‌ معنای عدم رشد نیست؛ بلکه نشان‌دهنده رشد فزاینده و پرشتاب نقدینگی است.

اگر این حجم عظیم نقدینگی واقعاً به تولید ختم می‌شد، امروز تولیدات کشور باید از مرزهای زمین فراتر می‌رفت؛ اما آنچه رخ داده، بیشتر رشد سطح عمومی قیمت‌ها، افزایش نرخ تورم و کاهش ارزش پول ملی بوده است. 

کافی‌ است بدانیم قیمت دلار از کمتر از ۱۰ تومان در دهه‌های گذشته، حالا به مرز ۱۰۰ هزار تومان رسیده است.

میلتون فریدمن در کتاب خود درباره تاریخچه پول تأکید می‌کند که تورم حاصل یک تصمیم اشتباه نیست، بلکه نتیجه زنجیره‌ای از سیاست‌های نادرست، مداوم و پایدار است.

در یکی از یادداشت‌های پیشین نیز به نقل‌قول‌هایی از کینز و لنین در خصوص آثار کاهش ارزش پول اشاره شد.

برای من جای شگفتی است که چرا این مفاهیم ساده طی چند دهه، در سطوح تصمیم‌گیری کشور درک و مورد توجه قرار نگرفته‌اند./دنیای اقتصاد