تحریک بازار خودرو از کانال دولت!

تیتر20 - دیو رکود این روزها در حالی پنجه در پنجه اقتصاد کشور انداخته و گلوی تولیدکنندگان داخلی را می‌فشارد که «خودروسازی» نیز از ضربات این دیو، زخمی شده و بازارش خوابی سنگین را تجربه می‌کند.

در این شرایط، کارشناسان معتقدند این وظیفه دولت است که با در نظر گرفتن راهکارهای کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت، بر دیو رکود غلبه کرده و با بالا بردن توان خرید مشتریان، بازارهای کشور را در این جنگ نابرابر (جنگ رکود با بازارها) یاری کند. در این میان، بازار خودرو کشور نیز این روزها یکی از راکدترین دوران عمر خود را سپری می‌کند، چه آنکه بسیاری از مشتریان، خرید خودرو را تحریم کرده و سبب شده‌اند غول‌های جاده مخصوص در شرایطی سخت (از نظر تامین نقدینگی) قرار بگیرند. هر چند مسائل حاشیه‌ای مانند کمپین «خودرو نخرید» نیز در رکود فعلی بازار اثرگذار بوده، اما به باور کارشناسان، علت اصلی قهر مشتریان با بازار خودرو، توان خرید پایین آنهاست. کارشناسان تاکید می‌کنند، رکودی که بر کل اقتصاد کشور سایه افکنده، اجازه نفس کشیدن مشتریان در بازارهای مختلف از جمله خودرو را نمی‌دهد و با وجود آنکه خیلی‌ها تمایل به خرید یا تعویض خودرو دارند، اما نقدینگی لازم در جیب آنها نیست. به اعتقاد کارشناسان، در این شرایط، دولت باید وارد عمل شده و با در نظر گرفتن راهکارهایی مناسب و اصولی (نه فقط مقطعی و گذرا)، تقاضای خرید را تحریک کند، تا هم مشتریان بتوانند خودرو موردنظر خود را بخرند و هم سایه سنگین رکود از سر خودروسازان برداشته شود. اهمیت ورود دولت به تحریک تقاضای بازار خودرو، وقتی بیشتر می‌شود که به گفته کارشناسان، خودروسازی اثری بزرگ بر رشد اقتصادی کشور داشته و اگر روند کاهش تولیدش (به‌دلیل افت تقاضا) متوقف نشود، احتمال بازگشت اقتصاد به کانال منفی وجود دارد. اگرچه دولت به تازگی از طرح‌هایی برای کمک به تولید رونمایی کرده، اما مساله اینجاست که خودروسازان به لحاظ تیراژ و توان تولید، چندان مشکلی ندارند و چالش اصلی آنها در حال حاضر «رکود بازار» است. به‌عبارت بهتر، شرایط فعلی ایجاب می‌کند دولت توان و برنامه خود را روی تحریک تقاضا بگذارد نه افزایش تولید، چه آنکه وقتی تقاضا رشد کند، تولید نیز خود به خود بالا خواهد رفت. البته اینکه گفته شده قطعه‌سازان به‌دلیل بالا رفتن حجم مطالبات شان، دیگر توان تامین نیاز خودروسازان را ندارند، حرف درستی است، اما این مشکل نیز ریشه در افت تقاضا داشته و اگر به اصطلاح بازار راه بیفتد، فروش خودروسازان رونق خواهد گرفت و آن زمان امکان تسویه حساب با شرکت‌های قطعه‌ساز نیز فراهم خواهد آمد.

اما در باب اینکه دولت چه اقداماتی را می‌تواند در شرایط فعلی بابت تحریک تقاضا انجام دهد، نظرات مختلفی از سوی کارشناسان مطرح می‌شود، هر چند فصل مشترک شان، اعتباربخشی به مشتریان است. در واقع از نظر کارشناسان، اثربخش ترین اقدام دولت برای خروج بازار خودرو از رکود، بالا بردن توان مالی مشتریان است و این اتفاق می‌تواند در قالب پرداخت وام و تسهیلات به خریداران اتفاق بیفتد.

نکته دیگری که بسیاری از کارشناسان روی آن اجماع‌نظر دارند، «برنامه‌ریزی و مدیریت خودروسازان برای تسهیلاتی است که دولت برای حرکت چرخ خودروسازی متعهد شده است.»

در این مورد، یکی از مدیران پیشین خودروسازی کشور در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: برخی معتقدند دولت باید به خودروسازان پول بدهد، در حالی که به نظر من شاید این روش مناسبی نباشد.وی تاکید می‌کند که خودروسازان باید به دولت برنامه بدهند و بگویند قصد انجام چه اقداماتی را در راستای افزایش کیفیت و کاهش هزینه‌های تولید و مسائلی از این دست دارند. به گفته این مدیر پیشین خودروسازی، در حال حاضر راهکار اصلی برای خروج بازار خودرو از رکود، اعتبار دادن به مشتریان است؛ زیرا با این اقدام، توان خرید آنها بالا می‌رود و در نتیجه فروش خودروسازان نیز افزایش خواهد یافت. گفته‌های وی در شرایطی است که هاشم یکه‌زارع، مدیرعامل ایران خودرو با رد پرداخت پول به خودروسازان می‌گوید: دولت پولی به صنعت خودرو نداده و نباید هم بدهد؛ بلکه قصد دارد با استفاده از منابع بانک‌ها، بازار خودرو را تحریک کند. یکه‌زارع با اشاره به طرح دولت برای اختصاص 140 هزار میلیارد از منابع بانکی به خرید کالاهای داخلی می‌افزاید: این طرح می‌تواند بازارهای مختلف داخلی از جمله خودرو را راه بیندازد.

به گفته وی، در شرایط فعلی، بهترین اقدام دولت برای خروج از رکود، اعتباربخشی به مشتریان است، منتها به شرطی که اگر دولت پول و اعتباری برای خرید کالاهای داخلی از جمله خودرو در نظر می‌گیرد، باید نظارت کند تا این پول صرف خرید همان کالاها شده و در جایی دیگر خرج نشود. اما رئیس انجمن قطعه‌سازان نیز با اشاره به اینکه در حال حاضر جیب مشتریان خالی است و آنها به همین دلیل قدم به بازار خودرو نمی‌گذارند، می‌گوید: دولت در این شرایط باید به مشتریان پول و اعتبار بدهد نه خودروسازان. محمدباقر رجال تاکید می‌کند: بهتر است دولت با در نظر گرفتن پول و اعتبار برای مشتریان، توان مالی آنها را افزایش دهد؛ زیرا رونق گرفتن بازار، مساوی است با افزایش تولید و خروج خودروسازی و صنایع وابسته اش، از رکود. گفته‌های رئیس انجمن قطعه‌سازان در شرایطی است که فربد زاوه، کارشناس خودرو می‌گوید: راه انداختن بازار خودرو راهکارهای کوتاه‌مدت و بلندمدت دارد که در این شرایط، بالا بردن توان خرید مشتریان، در اولویت است. وی با تاکید بر اینکه افزایش کیفیت و پایین آوردن هزینه‌های تولید، در بلندمدت جواب خواهند داد، می‌افزاید: در حال حاضر دولت علاوه‌بر پرداخت تسهیلات به مشتریان، می‌تواند با در نظر گرفتن یک‌سری قوانین سختگیرانه، بازار را برای کوتاه‌مدت از رکود خارج کند. به گفته زاوه، بهتر است دولت برای خودروهای بالای 10 سال کارکرد، آنقدر عوارض و مالیات در نظر گرفته و نرخ بیمه شان را افزایش دهد که برای مشتریان، خرید خودرو نو به‌صرفه‌تر از استفاده از خودروهای قدیمی باشد. وی البته تاکید می‌کند که این کار مستلزم تسهیل شرایط خرید خودرو و افزایش توان مالی مشتریان است و ابتدا باید این اتفاق رخ بدهد تا انگیزه و قدرت لازم برای خرید خودروهای نو وجود داشته باشد./دنیای اقتصاد